MÃ THẦY CÓ CÔNG DỤNG GÌ?

Tên khoa học và tác dụng dược lý Mã thầy là một loại củ mọc dưới nước to bằng củ hành, bên ngoài mang lớp vỏ màu nâu đen. Tên khoa học là Heleocharis dulcis (Burm.f.). Trong dân gian, mã thầy còn có nhiều tên gọi khác như củ năn, bột tề, thủy vu, ô vu, ô từ, hắc sơn lăng, địa lật, hồng từ cô... Củ mã thầy chứa 68,52% nước, 18,75% tinh bột, 2,25% đạm, 0,19% mỡ và 1,58% chất khoáng. Đặc biệt còn chứa Puchiin, một chất có tính kháng khuẩn không chịu nhiệt. Điều này giải...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MÃ THẦY CÓ CÔNG DỤNG GÌ? MÃ THẦY CÓ CÔNG DỤNG GÌ?Tên khoa học và tác dụng dược lýMã thầy là một loại củ mọc dưới nước to bằng củ hành,bên ngoài mang lớp vỏ màu nâu đen. Tên khoa học làHeleocharis dulcis (Burm.f.). Trong dân gian, mã thầycòn có nhiều tên gọi khác như củ năn, bột tề, thủy vu, ôvu, ô từ, hắc sơn lăng, địa lật, hồng từ cô...Củ mã thầy chứa 68,52% nước, 18,75% tinh bột, 2,25%đạm, 0,19% mỡ và 1,58% chất khoáng. Đặc biệt còn chứaPuchiin, một chất có tính kháng khuẩn không chịu nhiệt.Điều này giải thích tại sao dịch ép củ mã thầy lại có tácdụng ức chế đối với một số loại vi khuẩn như tụ cầu vàng,trực khuẩn coli...Công dụng của mã thầy theo y học cổ truyềnTrong y học cổ truyền, mã thầy được nói đến rất sớmtrong các y thư cổ như Biệt lục, Bản thảo cương mục, Bảnthảo cầu nguyên, Bản thảo cầu chân, Bản thảo tái tân,Nhật hoa tử bản thảo, Trấn nam bản thảo, Bản kinh phùngnguyên... trên cả hai phương diện thực phẩm và dượcphẩm. Theo dược học cổ truyền, mã thầy vị ngọt, tínhmát, có công dụng thanh nhiệt sinh tân, lương huyết giảiđộc, hóa đàm tiêu tích, lợi niệu tiêu thũng, minh mục chỉhuyết..., thường được dùng để chữa các chứng bệnh nhưnhiệt bệnh thương tân (sốt cao mất nước), hoàng đản(vàng da), huyết nhiệt tiện huyết (tiểu ra máu do huyếtnhiệt), trĩ sang hoặc lỵ tật tiện huyết (đại tiện ra máu do trĩhoặc lỵ), niệu lạc kết thạch (sỏi đường tiết niệu), mục xích(đau mắt đỏ), phế táo, đàm nhiệt khái thấu (viêm phếquản, viêm họng... do đàm nhiệt), ung thũng sang độc(mụn nhọt, viêm loét da niêm mạc, nhọt độc...), mụncóc...Ví dụ, dùng nước ép mã thầy, lê, rễ lau, mạch môn và ngósen uống để hỗ trợ trị liệu bệnh nhiễm trùng có sốt cao,khát nước nhưng không có mồ hôi; Dùng mã thầy rửasạch, thái vụn, sắc uống thay trà để chữa vàng da và tiểutiện bất lợi; Dùng mã thầy ngâm rượu uống để chữa đạitiện ra máu tươi và chứng đầy bụng; Dùng mã thầy tươiép lấy nước cốt uống để chữa viêm hầu họng; Dùng bộtmã thầy sao tồn tính bôi vào nơi tổn thương để chữa viêmloét miệng... Một số cách dùng cụ thể Cách dùng mã thầy rất đơn giản, có thể ép nước, sắc hãm, ngâm rượu, sao tồn tính để uống hoặc giã đắp,sao tồn tính để dùng ngoài. Liều dùng mỗi ngày từ 50-100g dưới dạng thuốc sắc. Dưới đây, xin giới thiệu một sốcách dùng cụ thể.Công thức 1: Mã thầy 500g, đường phèn 250g. Mã thầyrửa sạch, bỏ vỏ ngoài, thái miếng rồi ép lấy nước (nếu cómáy ép là tốt nhất), lọc qua vải sạch rồi hòa với đườngphèn, chia uống vài lần trong ngày. Công dụng: Thanhnhiệt hóa đàm, nhuận phế, dùng làm đồ uống giải khát cótính mát bổ và chữa các bệnh lý viêm nhiễm cấp tínhđường hô hấp trên như viêm họng, viêm amydal, viêmphế quản...Công thức 2: Mã thầy 500g, mật ong 500g. Mã thầy rửasạch, nghiền nát, ép lấy nước rồi hòa mật ong để uống.Công dụng: Thanh nhiệt trừ đàm, nhuận phế bổ hư, dùnglàm đồ uống bổ mát và phòng chống các bệnh lý viêmnhiễm cấp tính đường hô hấp.Công thức 3: Mã thầy 200g, ngó sen tươi 200g, lê 200g,mật ong 15ml. Tất cả các vị thuốc rửa sạch, thái rồi ép lấynước, lọc qua vải sạch, hòa với mật ong để uống. Côngdụng: Thanh nhiệt nhuận phế, khứ hỏa trừ ho, dưỡng âmcầm máu, dùng làm đồ uống mát bổ và phòng chống cácchứng bệnh như viêm đường tiết niệu, viêm họng, viêmphế quản, trĩ, sốt cao mất nước...Công thức 4: Mã thầy 200g, đường phèn 80g, mía 350g,cà rốt 200g. Mã thầy rửa sạch, gọt vỏ, ngâm nước muốimột lát rồi lại rửa sạch; Mía róc vỏ, chặt khúc, ngâm quanước muối; Cà rốt rửa sạch thái miếng. Tất cả cho vào nồiđun trong 30 phút với lượng nước vừa đủ, để nguội uốngtrong ngày. Công dụng: Thanh nhiệt hóa đàm, tiêu tíchhóa thực, sinh tân chỉ khát, lợi niệu hạ áp, dùng rất tốt chonhững người bị viêm đường tiết niệu, viêm họng, tiểu tiệnbất lợi, viêm thận mạn tính, cao huyết áp, say rượu...Công thức 5: Mã thầy 100g, chanh tươi 100g, nước đunsôi để nguội 1.000ml. Mã thầy rửa sạch gọt vỏ, tháimiếng; Chanh gọt bớt vỏ xanh bổ đôi; Hai thứ cho vàonồi sắc lấy nước uống. Công dụng: Sinh tân chỉ khát, giảithử an thai, dùng làm đồ uống giải nhiệt và chữa các bệnhviêm đường hô hấp trên, cao huyết áp...Công thức 6: Mã thầy 200g, đường phèn 150g, hoài sơn25g, hạt sen 25g, khiếm thực 25g, sa sâm 25g, ngọc trúc25g, bách hợp 25g, ý dĩ 25g và long nhãn 25g. Tất cả đemsắc với một lượng nước vừa đủ trong 60 phút, để nguộiuống trong ngày. Công dụng: Thanh nhiệt sinh tân, lươnghuyết giải độc, hóa đàm tiêu tích, mát gan sáng mắt, dùnglàm đồ uống trong mùa hè rất tốt.Công thức 7: Mã thầy 10 củ, hải đới 25g, râu ngô 25g. Mãthầy gọt vỏ, rửa sạch, thái miếng, đem sắc cùng hải đới vàrâu ngô uống trong ngày. Công dụng: Thanh nhiệt, lợiniệu, giáng áp, dùng làm đồ uống để phòng chống caohuyết áp.Công thức 8: Mã thầy lượng vừa đủ, dạ dày lợn 1 cái. Mãthầy gọt vỏ rửa sạch, thái vụn; Dạ dày lợn làm sạch rồicho mã thầy vào trong, buộc kín miệng, đem hầm chín,chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng:Kiện tỳ, tiêu tíc ...