MẠCH HỌC - CƠ CHẾ CỦA MẠCH

Theo Y Học Cổ Truyền - Thiên ’Tuyên Minh Ngũ Khí Luận’ (T. Vấn 23) ghi: Tâm chủ mạch, dựa vào câu này, sách Mạch Học Giảng Nghĩa giải thích như sau: “Mạch với Tâm có quan hệ với nhau theo từng nhịp thở. Tâm lại có quan hệ mật thiết với toàn bộ cơ thể. Vì vậy, cơ thể bị bệnh chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến mạch”. - Thiên ‘Mạch Yếu Tinh Vi Luận’ (T. Vấn 17) ghi: “Mạch là phủ của huyết, mạch Trường thì khí được trường, mạch Đoản thì khí bị bệnh, mạch Sác...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MẠCH HỌC - CƠ CHẾ CỦA MẠCH MẠCH HỌCCƠ CHẾ CỦA MẠCH a- Theo Y Học Cổ Truyền - Thiên ’Tuyên Minh Ngũ Khí Luận’ (T. Vấn 23) ghi: Tâm chủmạch, dựa vào câu này, sách Mạch Học Giảng Nghĩa giải thích như sau:“Mạch với Tâm có quan hệ với nhau theo từng nhịp thở. Tâm lại có q uan hệmật thiết với toàn bộ cơ thể. Vì vậy, cơ thể bị bệnh chắc chắn sẽ ảnh hưởngđến mạch”. - Thiên ‘Mạch Yếu Tinh Vi Luận’ (T. Vấn 17) ghi: “Mạch là phủ củahuyết, mạch Trường thì khí được trường, mạch Đoản thì khí bị bệnh, mạchSác thì tâm phiền, mạch Đại thì bệnh đang tiến triển...” - Sách ‘Mạch Học Giảng Nghĩa’ giải thích ý của thiên 17 sách Tố Vấnnhư sau: “Mạch là phủ của huyết, Vinh khí dựa vào mà đi trong mạch, Vệkhí dựa vào mà đi ở ngoài. Mạch theo khí đi, huyết theo mạch chạy. VinhVệ điều hòa, khí và huyết thông ứng, đó là người bình thường”. b- Theo Y Học Hiện Đại Qua nghiên cứu một số mạch YHCT bằng các thiết bị hiện đại, sách‘Tân Biên Trung Y Học Khái Yếu’ (1973), ‘Trung Y Học Cơ Sở’ (1974) vàsách ‘Trung Y Biện Chứng Luận Trị Giảng Nghĩa’ (1976) cùng nhận định:“Những liên quan về hình ảnh điện tim, tiếng tim ghi đồng thời với đườngcong động mạch cảnh và động mạch quay nói lên trương lực tăng hoặc giảmcủa mạch... làm ảnh hưởng trực tiếp đến sự thay đổi hình thái của mạch...Những sự thay đổi đó, hoặc do bệnh của tim mạch gây ra hoặc do bệnh củatoàn thân tác động đến tim mạch gây ra. Ngoài ra, yếu tố thần kinh, tâm lý,thời tiết... cũng có thể ảnh hưởng đến sự thay đổi của mạch. Thí dụ: Khi theo dõi mạch PHÙ, các tác giả nhận thấy: Mạch PHÙ có thể phát sinh do: *Lượng máu ở tim tống ra được tăng lên. *Sức co bóp của thành mạch kém. Hoặc sự thay đổi của mạch TRẦM có thể do: *Lượng máu ở tim tống ra bình thường hoặc hạ thấp. *Các mạch máu ngoại biên co lại.. D- CÁC BỘ VỊ ĐỂ CHẨN MẠCH Bộ vị để chẩn mạch, theo các sách xưa, có nhiều cách khác nhau,có thể tóm vào ba cách sau: 1- Cách Chẩn Mạch Toàn Thân (Biến Chấn Pháp) thiên ‘Tam BộCửu Hậu Luận’ (T. Vấn 20) trình bày như sau: a- Thượng Bộ (Đầu) chia là ba vùng: Thượng Bộ Thượng: động mạch hai bên trán (thái dương) để ¨chẩn bệnh khí ở cạnh bên đầu. Thượng Bộ Trung: động mạch trước tai (tương ứng vùng huyệt ¨Nhĩ Môn) để chẩn bệnh về tai và mắt. Thượng Bộ Hạ: động mạch hai bên má (tương ứng vùng huyệt ¨Cư Liêu) để chẩn bệnh ở miệng và răng. b- Trung Bộ (Tay), chia làm ba vùng: Trung Bộ Thượng: thủ thái âm (vùng thốn khẩu - huyệt Thái ¨Uyên) để chẩn bệnh về Phế. Trung Bộ Trung: thủ thiếu âm (vùng huyệt Thần Môn - chỗ lõm ¨ở lằn chỉ trong cổ tay, thẳng ngón tay út lên) để chẩn bệnh về tạng tâm. Trung Bộ Hạ: thủ dương minh (vùng hổ khẩu - huyệt Hiệp Cốc) ¨để chẩn bệnh về khí ở trong ngực. c- Hạ Bộ (Chân), chia làm ba vùng: Hạ Bộ Thượng: túc quyết tâm (vùng huyệt Ngũ Lý hoặc Thái ¨Xung) để chẩn bệnh về tạng can. Hạ Bộ Trung: túc thái âm (vùng huyệt Cơ Môn hoặc Xung ¨Dương) để chẩn bệnh về Tỳ Vị, xem Vị khí. Hạ Bộ Hạ: túc thiếu âm (vùng huyệt Thái Khê) để chẩn bệnh về ¨tạng Thận. Học THỐN QUAN XÍCH Thu Ph Tr P Tr Ph Tryết ải hải ải ái ái ái Nan Ph Tâ T C Th T ế, ỳ ận hậnKinh m an Đ Đ Ti V M B ại ểu ị ởm ệnh Môn àng Trường Trường Quang Vư Ph Tâ T C M Tơng Thúc ế ỳ ệnh Môn hận m anHòa Đạ Đ Ti V Bà B i Trường ểu ị ởm ng àng Trường Quang Quang Lý Ph Tâ T C M TĐông ế ỳ ệnh Môn hận m anViên Đạ Đ Ti V T. B i Trường ểu ị ởm Tiêu àng Trường ...