Một trong những vấn đề căn bản nhất của Nhiếp ảnh và Hội họa là màu sắc và cách phối hợp màu sắc. Điểm khác biệt ở chỗ, trong khi người họa sĩ có thể tự do sáng tạo ra màu sắc của riêng mình thì nhiếp ảnh gia chỉ có thể lựa chọn các màu sắc có sẵn để đưa vào trong bức ảnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Màu sắc trong nhiếp ảnh
Màu sắc trong nhiếp ảnh: Giới thiệu màu
căn bản
Một trong những vấn đề căn bản nhất của Nhiếp ảnh và Hội họa là màu sắc và cách phối
hợp màu sắc. Điểm khác biệt ở chỗ, trong khi người họa sĩ có thể tự do sáng tạo ra màu sắc
của riêng mình thì nhiếp ảnh gia chỉ có thể lựa chọn các màu sắc có sẵn để đưa vào trong
bức ảnh.
Họa sĩ có thể làm chủ màu sắc bằng cách pha trộn các màu sắc, anh ta có một gu nhất định về
màu sắc và số lượng tong màu không giới hạn. Còn trong nhiếp ảnh, màu sắc đã tồn tại trước
khi ta bấm máy. Những gì ta có thể ghi lại trên film/sensor là những mảnh vụn tách ra từ tổng
hòa màu sắc của tự nhiên. Số lượng màu sắc là vô hạn trong thiên nhiên song nhiếp ảnh
không thể trộn chúng lại và tạo thành những gam màu mới như hội họa được.
Các sắc màu cơ bản
Khái niệm về các sắc màu cơ bản (các màu chính để tạo ra các màu khác) có từ rất lâu và
thường bắt đầu từ các chất màu tinh khiết tìm thấy được trong thiên nhiên. Đến nay người ta
thống nhất thành 2 hệ khác nhau, hệ ánh sáng trực tiếp có 3 màu cơ bản: Đỏ-Xanh dương-
Xanh lá cây và hệ ánh sáng phản chiếu có 3 màu cơ bản khác: Đỏ-Vàng-Xanh dương
3 màu cơ bản của ánh sáng trực tiếp (Đỏ-Xanh dương-Xanh lá cây) được tạo ra bởi sự chiếu
sáng trực tiếp (trên sensor, màn hình), kết quả pha trộn lẫn nhau sẽ cho ra màu trắng
3 màu cơ bản của áng sáng phản chiếu (Đỏ-Vàng-Xanh dương) tạo ra bởi các chất màu in
hoặc vẽ trên giấy, khi trộn lẫn với nhau sẽ ra màu đen, đây cũng là 3 màu cơ bản trong hội
họa
Trong hội họa, hầu như tất cả màu sắc được phát sinh ra bởi sự pha trộn từ 6 màu sau: 3 màu
cơ bản (Đỏ-Vàng-Xanh dương) và 3 màu thứ cấp bậc 2 (Cam-Xanh lá cây-Tím) cộng với các
màu Trắng, Đen hoặc xám. Vì nhiếp ảnh thừa hưởng các kiến thức từ hội họa nên ta sẽ lần
lượt nghiên cứu các màu này. Trong thế giới xung quanh ta phần lớn các màu sắc là kết quả
của ánh sáng phản chiếu, chỉ trừ các vật phát sáng trực tiếp như mặt trời, các loại đèn…
Độ bão hòa (saturation):
Các sắc màu “tinh khiết” hòan toàn bão hòa, khi đó nó cho cường độ (màu) tối đa. Thực tế
trong cuộc sống các màu ít khi nào hoàn toàn bão hòa, chúng “dơ” hơn, xỉn hơn, thậm chí độ
bão hòa=0 (màu trắng, xám hoặc đen), vì vậy các màu “tinh khiết” luôn được dùng làm trọng
tâm của một bức hình nếu ta tìm được chúng trong thiên nhiên. Trong thực tế ta có thể làm
giảm độ bão hòa của một màu bằng cách pha thêm màu trắng, đen, xám hoặc một màu bổ
sung.
Thực tế, hiếm khi tìm được màu hoàn toàn bão hòa trong thiên nhiên, ngoài các loài hoa và
một số sắc tố động vật, ngay cả bầu trời xanh không bão hòa như ta cảm nhận
Độ sáng (luminate)
Cường độ sáng tối đa phụ thuộc vào sắc màu, màu vàng là màu sáng nhất, màu tím tối nhất,
độ sáng làm màu sắc sáng lên hay thẫm lại, màu trắng và đen là 2 thái cực. Nên nhớ là một
cường độ sáng tương ứng với 1 sắc màu, màu vàng chỉ tồn tại ở “tông” sáng, màu đỏ trở
thành màu hồng và mất đi các tính chất của nó nếu bị sáng quá, màu xanh dương trái lại, phủ
gần hết cường độ sáng (từ tối đến sáng ta vẫn cảm nhận được đó là màu xanh dương) , màu
cam có đặc điểm gần giống màu vàng và màu xanh lá cây gần giống màu xanh dương, còn
màu tím là khó chịu nhất, nếu sáng lên một chút nó trở thành màu “lavender” còn thẫm hơn nó
tiến gần màu xanh dương đậm.
Cường độ sáng trong nhiếp ảnh phụ thuộc vào sự đo sáng (exposure), bằng cách thay đổi nó
ta sẽ rút ra được các hiệu quả khác nhau về màu sắc
Cường độ sáng thay đổi tùy theo sắc màu, màu vàng luôn sáng, khi làm tối lại nó trờ thành
màu vàng đất, trong khi màu tím luôn luôn tối, nếu sáng lên nó trở thành màu tái, ta cũng thấy
rằng màu vàng bão hòa sáng hơn màu tím bão hòa nhiều
Sự giảm sáng một chút giúp tăng các sắc màu, nếu ta giảm sáng nhiều sẽ làm cho chúng tối
lại và trở thành đen, ngược lại nếu tăng sáng quá đà sẽ làm mất đi các đặc điểm màu sắc, làm
chúng trở thành “tái”
Nhiệt độ màu
Anhso.net đã có một bài giới thiệu về nhiệt độ màu. Nhiệt độ màu cũng có một ảnh hưởng
nhất định đến sự thay đổi màu sắc. Bạn có thể tìm hiểu kỹ vấn đề này tại đây
Hình 1: Màu cam của đèn dây tóc trong nhà hắt ra tương phản với nhiệt độ màu rất cao (ánh
xanh) của ánh sáng chiều tà trong một khu ở Tokyo. Hình 2 chụp lúc sáng sớm ở New York,
màu nóng của ánh sáng trực tiếp tương phản với màu xanh lạnh trong bóng râm phản chiếu
bầu trời xanh
Màu sắc của vật
Bản thân các vật xung quanh ta không có màu sắc, khi các song ánh sáng chiếu vào một vật thì
tùy vào tính chất của vật liệu mà nó có các tác động khác nhau. Các sóng ánh sáng có thể bị
các vật (tùy cấu tạo) hấp thu hay phản chiếu lại. Nếu vật liệu hấp thu hết các sóng ánh sáng
ta sẽ thấy màu đen, phản chiếu lại hết sẽ cho ra màu trắng, còn phản chiếu một đoạn thì ta
sẽ thấy vật có màu của bước sóng đó. Ví dụ trong hình dưới đây, ta sẽ thấy vật màu đỏ cam
vì nó phản xạ lại nhiều nhất các sóng màu đỏ và vàng.
Màu đỏ
Về thị giác thì màu đỏ là một trong những màu được chuộng nhất, có khả năng lôi kéo người
xem ngay ...