Mê đắm khung cảnh thanh tịnh của chùa Thầy

Với lợi thế phong cảnh hữu tình, thiên nhân hòa hợp khiến cho những ai đã từng đến chùa Thầy (Quốc Oai, Hà Nội) đều không thể nào quên…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mê đắm khung cảnh thanh tịnh của chùa ThầyMê đắm khung cảnh thanh tịnh của chùa ThầyVới lợi thế phong cảnh hữu tình, thiên nhân hòa hợp khiến cho những ai đã từngđến chùa Thầy (Quốc Oai, Hà Nội) đều không thể nào quên…Chùa ThầyChùa Thầy còn gọi là chùa Cả, tên chữ là: “Thiên Phúc Tự” thuộc xã Sài Sơn, huyệnQuốc Oai, tỉnh Hà Tây (cũ), nay là Hà Nội. Núi Sài Sơn có tên Nôm là núi Thầy, nênchùa được gọi là chùa Thầy.Tương truyền chùa được xây dựng từ thời nhà Lý. Đây là nơi tu hành của Thiền sư TừĐạo Hạnh, người có công lớn trong việc dạy học, chữa bệnh cho dân và sáng lập ra bộmôn múa rối nước.Chùa ThầyChùa Thầy có ba tòa nằm song song với nhau, toà ngoài gọi là nhà tiền tế hay chùa Hạ.Toà giữa là trung điện hay chùa Trung, toà trong cùng là thượng điện, thờ các hóa thâncủa thiền sư Từ Đạo Hạnh, diễn tả ba “kiếp” của Từ Đạo Hạnh: Tăng, Phật và Đế vương.Phía sau chùa có lầu chuông, lầu trống. Phía trước chùa là sân rộng nhìn ra hồ LongChiểu.Ban đầu chùa Thầy chỉ là một am nhỏ gọi là Hương Hải am, nơi Thiền sư Từ Đạo Hạnhtrụ trì. Vua Lý Nhân Tông đã cho xây dựng lại gồm hai cụm chùa: chùa Cao (Đỉnh SơnTự) trên núi và chùa Dưới (tức chùa Cả, tên chữ là Thiên Phúc Tự). Đầu thế kỷ 17, DĩnhQuận Công cùng hoàng tộc chăm lo việc trùng tu, xây dựng điện Phật, điện Thánh; sauđó là nhà hậu, nhà bia, gác chuông.Chùa ThầyTheo thuyết phong thủy, chùa được xây dựng trên thế đất hình con rồng. Phía trước chùa,bên trái là ngọn Long Đẩu, lưng chùa và bên phải dựa vào núi Sài Sơn. Chùa quay mặt vềhướng Nam, trước chùa, nằm giữa Sài Sơn và Long Đẩu là một hồ rộng mang tên LongChiểu hay Long Trì (ao Rồng). Sân có hàm rồng.Theo thuyết phong thủy, chùa được xây dựng trên thế đất hình con rồng. Phía trước chùa,bên trái là ngọn Long Đẩu, lưng chùa và bên phải dựa vào núi Sài Sơn. Chùa quay mặt vềhướng Nam, trước chùa, nằm giữa Sài Sơn và Long Đẩu là một hồ rộng mang tên LongChiểu hay Long Trì (ao Rồng). Sân có hàm rồng.Phần chính của chùa Thầy gồm ba tòa song song với nhau gọi là chùa Hạ, chùa Trung vàchùa Thượng. Giữa chùa Hạ và chùa Trung có ống muống nối với nhau, tạo thành thế hạcông thượng nhấtChùa ThầyChùa Hạ là nhà tiền tế, bày các tượng Đức Ông, Thánh hiền. Ống muống để tượng Bát bộKim Cương. Chùa Trung bày bàn thờ Phật, hai bên có hai tượng Hộ pháp, tượng Thiênvương. Chùa Thượng hay chùa trên tách biệt hẳn, ở vị trí cao nhất, biển đề Đại hùng Bảođiện, đồng thời là nhà thánh, để tượng Di Đà tam tôn, tượng ba kiếp của thiền sư Từ ĐạoHạnh, tượng cha mẹ thiền sư Từ Đạo Hạnh.Phía trước chùa là một sân rộng nhìn ra hồ Long Chiểu, tạo thành hàm của rồng trướctrồng hai cây gạo, nhưng hiện tại hai cây gạo đã chết, được thay bởi cây đa.Từ sân này có hai cầu là Nhật Tiên và Nguyệt Tiên nối sang hai bên, tạo thành hai râurồng. Hai cầu này do Phùng Khắc Khoan xây vào năm 1602. Cầu Nhật Tiên nối sang mộthòn đảo nhỏ, trên đảo có đền thờ Tam phủ. Cầu Nguyệt Tiên nối vào đường lên núi.Qua cầu Nguyệt Tiên nối với con đường lên núi. Trên núi có chùa Cao, vốn là Hiển Thụyam, còn có tên là Đỉnh Sơn Tự, là nơi Thiền sư Từ Đạo Hạnh đến tu đầu tiên.Trên vách chùa còn khắc những bài thơ tức cảnh của Nguyễn Trực và Nguyễn ThượngHiền. Tương truyền rằng động Phật Tích ở sau chùa là nơi Ngài Từ Đạo Hạnh thoát xácđể đầu thai làm vua Lý Thần Tông, nên còn gọi là hang Thánh Hóa.Từ chùa Cao, đi vòng ra phía sau là hang Cắc Cớ, là nơi tình tự của trai gái ngày xưatrong những ngày hội hè, như ca dao đã ghi lại: Gái chưa chồng trông hang Cắc Cớ/ Traichưa vợ nhớ hội chùa Thầy.Hội chùa Thầy diễn ra từ ngày mùng 5 đến ngày mùng 7 tháng ba Âm lịch hàng năm.Trong ngày hội, nhiều tăng ni từ các nơi khác trong vùng cùng về đây dự lễ trong nhữngbộ cà-sa trang trọng, tay cầm gậy hoa, miệng tụng kinh trong tiếng mõ trầm đều. Lễ cúngPhật và trai đàn – một diễn xướng có tính chất tôn giáo – được thực hiện có sự phối hợpcủa các nhạc cụ dân tộc. Nhưng hội chùa Thầy không chỉ có những nghi thức tôn giáo. Ởđây còn có trò múa rối nước mang đậm sắc thái dân gian mà ngày nay có tiếng vang ởnhiều nước. ...