Minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội và chi phí vốn chủ sở hữu – nghiên cứu tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Nghiên cứu được thực hiện thông qua việc tự xây dựng bộ chỉ tiêu đo lường mức độ minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và xác định chi phí vốn chủ sở hữu theo mô hình CAPM. Điều này cho thấy việc minh bạch hóa thông tin trách nhiệm xã hội sẽ làm giảm chi phí vốn chủ sở hữu, qua đó tạo động lực để doanh nghiệp công bố thông tin tốt hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội và chi phí vốn chủ sở hữu – nghiên cứu tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 537 MINH BẠCH THÔNG TIN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI VÀ CHI PHÍ VỐN CHỦ SỞ HỮU – NGHIÊN CỨU TẠI CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM Trần Thị Phương Thảo - Nguyễn Thúy Anh Trường Đại học Ngoại thương Tóm tắt Nghiên cứu được thực hiện thông qua việc tự xây dựng bộ chỉ tiêu đo lường mức độ minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và xác định chi phí vốn chủ sở hữu theo mô hình CAPM. Với 900 quan sát liên tục trong 6 năm từ năm 2014 đến 2019 của 150 doanh nghiệp được niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) và Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), nghiên cứu đã cho thấy ảnh hưởng ngược chiều của mức độ công bố thông tin trách nhiệm xã hội đến chi phí vốn chủ sở hữu. Điều này cho thấy việc minh bạch hóa thông tin trách nhiệm xã hội sẽ làm giảm chi phí vốn chủ sở hữu, qua đó tạo động lực để doanh nghiệp công bố thông tin tốt hơn. Từ khóa: minh bạch thông tin, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, chi phí vốn chủ sở hữu. CORPORATE SOCIAL RESPONDSIBILITY DISCLOSURE AND THE COST OF EQUITY – EVIDENCE FROM LISTED COMPANIES ON VIETNAM’S STOCK MARKET Abstract The research was carried out through measuring corporate social responsibility disclosure and estimating the cost of equity based on Capital asset pricing model (CAPM). With 900 continuous observations in 6 years from 2014 to 2019 of 150 enterprises listed on the Ho Chi Minh Stock Exchange (HOSE) and Hanoi Stock Exchange (HNX), this study has shown the opposite effect of corporate social responsibility disclosure on the cost of equity. It implies that if enterprises pursue corporate social responsibility disclosure, they will reduce the cost of equity. As a result, this promotes them to better dislosure information. Keywords: information transparency, corporate social responsibility, cost of equity. 538 ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 1. Giới thiệu Trong những năm gần đây, cùng với các thông tin liên quan đến quản trị hoạt động kinh doanh và quản trị tài chính doanh nghiệp thì những thông tin liên quan đến xã hội, môi trường cũng trở thành những vấn đề đòi hỏi các doanh nghiệp phải minh bạch và công khai để đánh giá hiệu quả và trách nhiệm xã hội trong hoạt động của mình. Hiện nay, trên thế giới, theo thông tin tổng hợp từ Hiệp hội Sáng kiến báo cáo toàn cầu (Global Reporting Initiative - GRI), đã có hơn 30 quốc gia đưa ra 142 quy định pháp lý liên quan đến minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội, hay còn gọi là báo cáo phát triển bền vững, trong đó 65% các qui định đó mang tính chất bắt buộc. Ví dụ, Nam Phi có qui định “KING CODE III”, Trung Quốc có “Hướng dẫn các doanh nghiệp nhà nước thực hiện trách nhiệm xã hội”, Ấn Độ quy định điều 47 trong Luật Công ty trách nhiệm hữu hạn bắt buộc các công ty tài nguyên thiên nhiên phải ban hành các chương trình trách nhiệm xã hội doanh nghiệp, Bồ Đào Nha áp dụng Chỉ số Bền vững doanh nghiệp. Tại Việt Nam, hướng tới việc tuân thủ GRI, Thông tư 155/TT- BTC về hướng dẫn minh bạch thông tin trên thị trường chứng khoán, ban hành ngày 6/10/2015, có hiệu lực vào ngày 1/1/2016, thay thế Thông tư số 52/2012/TT-BTC đã bổ sung quy định về minh bạch báo cáo phát triển bền vững thì việc minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội không còn xa lạ đối với các công ty niêm yết. Tuy nhiên, chất lượng báo cáo phát triển bền vững ở Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu. Một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là các doanh nghiệp Việt Nam chưa nhận thức được vai trò của việc minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội (CSR) và không có động lực cao cho việc thực hiện minh bạch thông tin CSR. Chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu được xem là lợi tức kỳ vọng của vốn chủ sở hữu. Chi phí này tương ứng với mức độ rủi ro dự tính của các chủ sở hữu, rủi ro càng cao sẽ làm cho chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu càng cao. Để góp phần chứng minh được ảnh hưởng tích cực của hoạt động công bố thông tin CSR đối với các doanh nghiệp, nhóm tác giả đã thực hiện hệ thống hóa các lý thuyết, các nghiên cứu thực nghiệm và xây dựng mô hình nghiên cứu nhằm đánh giá ảnh hưởng của việc minh bạch thông tin CSR đến chi phí sử dụng vốn của các doanh nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn năm 2014-2019. 2. Cơ sở lý thuyết 2.1. Khái quát về minh bạch thông tin trách nhiệm xã hội Thuật ngữ CSR đầu tiên chính thức xuất hiện trong quyển “Trách nhiệm xã hội của doanh nhân (Social Reponsibilities of the Businessmen) của Bowen (1953) cho rằng CSR là nghĩa vụ của người làm kinh doanh trong việc đề xuất và thực thi các chính sách không làm tổn hại đến quyền và lợi ích của người khác. Carroll (1979) chỉ ra rằng trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp gồm các vấn đề về kinh tế, luật pháp, đạo đức và sự kỳ vọng cá nhân mà xã hội mong đợi ở mỗi doanh nghiệp. Khái niệm này được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu về trách nhiệm xã hội. ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 539 Theo Holder-Webb và cộng sự (2009), việc các doanh nghiệp tham gia các hoạt động trách nhiệm xã hội là chưa đủ, doanh nghiệp cần phải có các hoạt động cung cấp các thông tin trên cho các bên liên quan. Trên thế giới, thuật ngữ minh bạch thông tin CSR thường được sử dụng thay thế bởi thuật ngữ công bố thông tin CSR, trong đó công bố CSR được hiểu là “quá trình công bố thông tin về tác động của các tổ chức kinh tế lên cộng đồng và môi trường cho những nhóm lợi ích đặc biệt trong xã hội” (Gray v ...