Mô hình 5 nguồn lực của Michael Porter

Đầu những năm 1990, với vai trò là một nhân sự cấp cao tại trường đại học, tôi có tham gia một khóa học bắt buộc về Chiến lược doanh nghiệp. Tôi rất nhớ khóa học này, về vị giáo sư - một cha sứ có giọng nói lôi cuốn mà sau này là chủ trì đám cưới và đỡ đầu cho con tôi - hơn là về chủ đề của môn học. Nhưng tôi cũng thích những ý tưởng mà chúng tôi đã nghiên cứu. Tất nhiên là những ý tưởng này cũng bao gồm mô hình 5 nguồn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình 5 nguồn lực của Michael PorterMô hình 5 nguồn lực của Michael PorterDan McGinn trên Harvard Business Publishing- Nguyễn Tuyến dịchTuần Việt NamĐầu những năm 1990, với vai trò là một nhân sự cấp cao tại trường đại học, tôi cótham gia một khóa học bắt buộc về Chiến lược doanh nghiệp. Tôi rất nhớ khóa họcnày, về vị giáo sư - một cha sứ có giọng nói lôi cuốn mà sau này là chủ trì đámcưới và đỡ đầu cho con tôi - hơn là về chủ đề của môn học.Nhưng tôi cũng thích những ý tưởng mà chúng tôi đã nghiên cứu. Tất nhiên lànhững ý tưởng này cũng bao gồm mô hình 5 nguồn lực của Michael Porter - mộtloạt những bài giảng đã trở thành quan trọng đối với việc nghiên cứu kinh doanhnhư những học thuyết của Newton đối với vật lý học.Kể từ khi làm việc tại Harvard Business Review tháng trước, tôi đã được nghe tênPorter vài lần trong ngày: xung quanh mọi người đều coi những bài viết về chiếnlược trong ba thập kỷ của ông là cẩm nang bí quyết của họ. Vì vậy tôi cố gắng nhớlại chính xác những gì đã được học về điều này trước đây.Trong lớp học chiến lược, tôi nhớ có chép vào trong vở bản vẽ minh họa vớinhững mũi tên nhỏ đại diện cho những nguồn lực khác nhau định hình chiến lượccủa một công ty. Nhưng khi tôi cố gắng gọi tên 5 yếu tố đó thì tôi lại không nhớđược.Tôi biết Nhà cung cấp là một trong số chúng. Tôi nhớ điều gì đó về rào cản đốivới sự thâm nhập. Và tôi khá chắc chắn rằng Chính phủ là một yếu tố khác.Nhưng nếu đây là một chương trình trò chơi truyền hình, ngay lúc này tôi sẽ lựachọn giải pháp gọi điện thoại hỗ trợ từ người thân.Michael Porter...Vai trò của chính phủ là một nguồn lực trong việc định hình chiến lược là điều tôiđã nghĩ đến rất nhiều khi đọc cuốn sách mới của Daniel Okrent có tựa đề là LastCall: The Rise and Fall of Prohibition, phát hành trong tuần này bởi nhà xuất bảnScribner. Mặc dù về bản chất đó không phải là một cuốn sách kinh doanh trong100 trang đầu- tôi mới đọc đến đó- nó đưa ra một biên niên sử sống động về sựphát triển của một ngành công nghiệp: làm thế nào sự thưởng thức rượu của ngườiMỹ tạo đường cho sự ưa thích bia, những người ủ rượu như Adolphus Busch banđầu đã tạo ra những mối liên kết dọc như thế nào bằng việc mua những nhà máysản xuất ly cốc và những xưởng đá và hỗ trợ cho việc tạo ra hàng nghìn quán rượunhư thế nào, và làm thế nào một liên minh kỳ cục (người tán thành mở rộng quyềnbầu cử, những nhà đạo đức học, những người chủ nghĩa dân tộc học) lại tìm ranhững đòn bẩy về chính trị để cấm những sản phẩm của cái mà sau này trở thànhngành công nghiệp lớn thứ 5 cả nước.Lệnh cấm là một ví dụ rõ rệt về việc làm thế nào một quyết định của chính phủ cóảnh hưởng đến một ngành công nghiệp - một điều củng cố lại trí nhớ không rõràng của tôi về việc Chính phủ là một trong 5 nguồn lực trong mô hình củaPorter. Để kiểm tra trí nhớ đó tôi lần lại và đọc lại bài đăng trên HBR vào năm1979 của Porter.Ít nhất tôi cũng nhớ đúng một phần: Quyền thương lượng của nhà cung cấp làmột trong 5 nguồn lực theo mô hình của Porter và Mối đe dọa với những ngườimới vào nghề cũng vậy (Nếu đây là một cuộc thi, tôi có thể lập luận rằng nhữngrào cản đối với sự thâm nhập thì cũng gần đúng để được công nhận). Tuy vậy,Chính phủ rõ rằng không phải là một trong số năm nguồn lực (động não nhanhmột chút: bạn có thể kể tên ba nhân tố còn lại không?)... và mô hình 5 nguồn lực.Porter liệt kê chính phủ là một Nhân tố, chứ không phải là một nguồn lực, cùngvới những biến số phụ thuộc khác như tỷ lệ tăng trưởng của ngành, dịch vụ và sảnphẩm bổ sung. Tốt nhất không nên hiểu Chính phủ là nguồn lực thứ sáu bởi sựtham gia của chính phủ vốn không hoàn toàn tốt hay xấu cho lợi ích của ngànhPorter viết Cách tốt nhất để hiểu ảnh hưởng của chính phủ lên cạnh tranh là phântích xem các chính sách cụ thể của chính phủ có ảnh hưởng như thế nào đến 5nguồn lực mang tính cạnh tranh.Ví dụ: kiểu dáng công nghiệp tạo rào cản cho việc thâm nhập, thúc đẩy tiềm nănglợi nhuận của ngành. Ngược lại các chính sách của chính phủ hỗ trợ các liên hiệpcó thể tăng quyền lực của nhà cung cấp và làm mất đi tiềm năng lợi nhuận... Chínhphủ hoạt động ở nhiều cấp độ khác nhau và thông qua nhiều chính sách khác nhau,mỗi một trong số những chính sách đó sẽ ảnh hưởng đến kết cấu theo những cáchkhác nhau.Tôi hiểu luận điểm này của Porter: 5 nguồn lực là cơ bản giống như trọng lựctrong khi đó chính sách của chính phủ tốt hơn hết nên được nhìn nhận là cái gì đónhất thời giống như gió to. Tuy vậy trong suốt hơn một thập kỷ qua hoặc khoảngchừng đó nghiên cứu về kinh doanh, điều làm tôi chú ý chính là rất nhiều thời gianvà công sức mà các nhà lãnh đạo kinh doanh bỏ ra để lo lắng về - và cố gắng gâyảnh hưởng đến - chính sách của chính phủ.Rất nhiều trong số là về các tin tức chính trị những ngày gần đây từ các khoản việntrợ ngành công nghiệp đến cải cách y tế đến quy định dịch vụ tài chính sẽ có ảnhhưởng sâu sắc tới tiềm năng lợi nhuận của một số công ty lớn nh ...