Mô hình dự báo sớm dịch sốt xuất huyết dựa vào các yếu tố thời tiết tại thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định mối liên quan giữa các yếu tố thời tiết và số ca mắc sốt xuất huyết Dengue (SXHD) hàng tuần tại TP.HCM, từ đó xây dựng thang điểm dự báo sớm dịch SXHD dựa vào các yếu tố thời tiết tại TP.HCM.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình dự báo sớm dịch sốt xuất huyết dựa vào các yếu tố thời tiết tại thành phố Hồ Chí Minh Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học MÔ HÌNH DỰ BÁO SỚM DỊCH SỐT XUẤT HUYẾT DỰA VÀO CÁC YẾU TỐ THỜI TIẾT TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Thu Thảo* Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh * Tác giả liên lạc: nguyenthao96.yds@gmail.com TÓM TẮT Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định mối liên quan giữa các yếu tố thời tiết và số ca mắc sốt xuất huyết Dengue (SXHD) hàng tuần tại TP.HCM, từ đó xây dựng thang điểm dự báo sớm dịch SXHD dựa vào các yếu tố thời tiết tại TP.HCM. Nghiên cứu đã xây dựng mô hình dự báo dựa trên các yếu tố sau: tốc độ gió tăng 1 m/s, số ca mắc SXHD sau 5 – 8 tuần sau đó giảm 20%, sau 9 – 12 tuần giảm 11%; độ ẩm tương đối tăng 1%, sau 5 – 8 tuần số ca mắc SXHD tăng 2%; lượng mưa tăng 1 m/s, số ca mắc SXHD sau 1 – 4 tuần, 5 – 8 tuần, 9 – 12 tuần giảm lần lượt là 2%, 4% và 2%. Thang điểm được xây dự từ mô hình dự báo dịch rất tốt, với AUC = 0,92. Từ khóa: Sốt xuất huyết Dengue, thời tiết, mô hình, dự báo. A CLIMATE-BASED PREDICTION MODEL FOR DENGUE PRE- EPIDEMIC IN HO CHI MINH CITY Nguyen Thi Thu Thao* University of Medicine and Pharmacy at Ho Chi Minh City * Corresponding Author: nguyenthao96.yds@gmail.com ABSTRACT This study determined the correlation between weather factors and a weekly number of dengue cases in Ho Chi Minh City and develop a scale of early forecasts based on weather factors in Ho Chi Minh City. The predictive model was based on the following weather factors: wind speed increased 1 m/s, dengue cases after 5 - 8 weeks then decreased by 20%, after 9-12 weeks decreased by 11%; relative humidity increased by 1%, after 5 to 8 weeks the number of dengue increased by 2%; rainfall increased 1 m/s, the number of dengue cases after 1 to 4 weeks, 5-8 weeks, 9-12 weeks decreased by 2%, 4%, and 2% respectively. The scale score was constructed from a predictive model, with AUC = 0.92. Keywords: Dengue hemorrhagic fever, climate, model, prediction. TỔNG QUAN Nghiên cứu này được thực hiện nhằm Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là xác định mối liên quan giữa các yếu tố bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút thời tiết và số ca mắc SXHD tại Dengue gây ra, lây truyền qua trung TP.HCM, từ đó xây dựng thang điểm gian truyền bệnh chính là muỗi Aedes dự đoán đơn giản cho các Trung tâm y aegypti. Hiện nay, bệnh chưa có thuốc tế dự phòng có thể áp dụng được nhằm điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng ngừa khi điều kiện thời tiết thay đổi, nâng hiệu quả. Nhiều nghiên cứu đã chứng cao hiệu quả phòng chống SXHD, minh có mối liên quan chặt chẽ giữa tỷ giảm thiểu thiệt hại và gánh nặng về lệ mắc SXHD và các yếu tố thời tiết. sức khỏe, kinh tế cho cá nhân, gia đình 100 Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học và xã hội. đóa n và biến dân số để hạn chế sự tác VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP động của chuyển động dân số qua từng NGHIÊN CỨU năm vào mô hình. Đối tượng nghiên cứu Giai đoạn 2: Xây dựng thang điểm dự Số liệu về số mắc SXHD và các yếu tố báo SXHD thời tiết (nhiệt độ trung bình, biên độ Các yếu tố dự báo có ý nghĩa thống kê nhiệt trung bình, độ ẩm tương đối trung được xác định từ giai đoạn 1 sẽ được bình, lượng mưa tích lũy, tốc độ gió chuẩn hóa thành các nhóm thứ tự, phân trung bình) hàng tuần trong 14 năm từ loại theo các nhóm: Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học khoảng thời gian trễ từ 1 – 12 tuần, cứu tại khu vực tiểu vùng sông Mê nghiên cứu đã tiến hành cộng gộp các Kông năm 2016. TP.HCM có lượng khoảng thời gian trễ với nhau, chia mưa khá cao, dễ dẫn đến hiện tượng thành 3 nhóm: 1 – 4 tuần, 5 – 8 tuần, 9 ngập úng, điều này có thể là nguyên – 12 tuần đưa vào mô hình đa biến, kết nhân giết chết trứng muỗi và ấu trùng. hợp với số ca mắc SXHD trễ 1 tuần, Mưa nhiều còn dẫn đến việc trứng dưới sự kiểm sóa t tính chu kỳ và mùa muỗi và ấu trùng bị cuốn đi khỏi vật của chức năng “splines” và kiểm sóa t chứa, những vật chứa nhỏ như chai lọ, sự chuyển động của dân số qua các xô, chậu nhỏ, hốc cây hoặc lá có thể bị năm, kết quả cho thấy nhiệt độ và biên cuốn trôi, điều này ảnh hưởng tiêu cực độ không có mối tương quan với lên số ca mắc SXHD. Tại TP.HCM, SXHD. Điều này khá khá ...