Mô hình thí điểm bán hàng rong tại thành phố Hồ Chí Minh: Những thành công và bất cập

Bài viết phân tích, đánh giá hoạt động thí điểm của mô hình này tại đường Nguyễn Văn Chiêm và công viên Bách Tùng Diệp (TPHCM) dựa trên 3 tiêu chí: Kinh tế, xã hội và môi trường, qua đó góp phần làm rõ mức độ phù hợp của mô hình trong đời sống đô thị của Thành phố hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình thí điểm bán hàng rong tại thành phố Hồ Chí Minh: Những thành công và bất cậpTẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI số 11 (255) 2019 33 MÔ HÌNH THÍ ĐIỂM BÁN HÀNG RONG TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH: NHỮNG THÀNH CÔNG VÀ BẤT CẬP NGUYỄN NGỌC DIỄM*Bán hàng rong là hoạt động kinh tế phi chính thức, tồn tại ở hầu hết đô thị nhưmột hoạt động xã hội gắn liền với bản sắc đô thị. TPHCM, một đô thị đông dânhàng đầu Việt Nam, hiện có số lượng người bán hàng rong rất lớn. Để đáp ứngnhu cầu này, góp phần giải quyết sinh kế cho người thu nhập thấp nhưng vẫnbảo đảm diện mạo đô thị, mô hình thí điểm bán hàng rong được chính quyềnTPHCM đưa vào áp dụng trên một số tuyến phố. Bài viết phân tích, đánh giáhoạt động thí điểm của mô hình này tại đường Nguyễn Văn Chiêm và công viênBách Tùng Diệp (TPHCM) dựa trên 3 tiêu chí: kinh tế, xã hội và môi trường, quađó góp phần làm rõ mức độ phù hợp của mô hình trong đời sống đô thị củaThành phố hiện nay.Từ khóa: hàng rong, phát triển đô thị, sinh kế, TPHCMNhận bài ngày: 14/9/2019; đưa vào biên tập: 15/9/2019; phản biện: 25/9/2019;duyệt đăng: 4/11/20191. DẪN NHẬP không có vỉa hè và 2.271 tuyến đườngBán hàng rong là một hoạt động kinh có vỉa hè, chủ trương “không đẩy đuổitế phổ biến ở Việt Nam, nhất là ở các người dân mà phải tính phương án,khu đô thị lớn như TPHCM và Hà Nội. tạo điều kiện cho người dân có côngTheo Điểm (a), Khoản 1, Điều 3, Nghị ăn việc làm như việc tìm một địa điểmđịnh số 39/2007/NĐ-CP: “Buôn bán rong nào đó hoặc sử dụng một phần vỉa hèlà các hoạt động mua, bán không có hợp lý để người dân buôn bán có thuđịa điểm cố định (mua rong, bán rong phí, hoặc tập trung lại kinh doanhhoặc vừa mua rong vừa bán rong), buôn bán tại một địa điểm, việc kinhbao gồm cả việc nhận sách báo, tạp doanh này sẽ có cơ quan chức năngchí, văn hóa phẩm của các thương giám sát, quản lý” (dẫn theo báonhân được phép kinh doanh các sản Thanh niên, ngày 19/3/2017). Đây là chủ trương phù hợp với xu thế quản lýphẩm này theo quy định của pháp luật đô thị hiện nay.để bán rong” (Chính phủ, 2007). 2. TỔNG QUAN MỘT SỐ NGHIÊNTPHCM với hơn 2.958 tuyến đường CỨU VỀ HOẠT ĐỘNG BÁN HÀNG RONG TẠI ĐÔ THỊ* Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ. Bán hàng rong không phải là chủ đề34 NGUYỄN NGỌC DIỄM – MÔ HÌNH THÍ ĐIỂM BÁN HÀNG RONG…nghiên cứu mới, nhất là sau những nỗ động bán hàng rong… Trong một sốlực của các nhà nghiên cứu và hành ghi nhận và phân tích gần đây về hoạtđộng xã hội góp phần làm rõ bức động bán hàng rong tại New York chotranh bán hàng rong của nhiều nơi thấy, nhiều người bán hàng rong phảitrên thế giới, xác định các giá trị về đối diện các vấn đề pháp lý bởi đểvăn hóa, xã hội, cũng như các đóng tham gia bán hàng rong, người bángóp về kinh tế của hoạt động này. Các phải ký cam kết vào các bản quy địnhvấn đề liên quan đến hàng rong chủ với nhiều nội dung cụ thể (điều rất khóyếu nằm ở chính sách quản lý. Ghi khăn với những dân nhập cư có vốnnhận các đóng góp từ hoạt động bán tiếng Anh hạn chế, thậm chí những cưhàng rong nên từ năm 2012, ngày dân bản địa cũng gặp khó khăn vì14/11 được chọn là Ngày Quốc tế bán không thể đọc và nhớ hết). Các mứchàng rong (International Street Vendors phạt áp dụng quá cao khi xảy ra viDay). phạm đã khiến nhiều người bán dạoSự phát triển công nghiệp cùng với cơ từ bỏ công việc và thất nghiệp. Việcsở hạ tầng và hệ thống dịch vụ đã đưa vào quá nhiều quy định và viếtthúc đẩy quá trình đô thị hóa, đồng bằng tiếng Anh - Mỹ cũng bị xem là yếu tố mang tính phân biệt đối xử củathời tạo lực hút ở khu vực đô thị. Sự chính quyền New York nhằm hạn chếgia tăng dân số nhanh chóng đã tạo sự tham gia của người nhập cư vàoáp lực cho quy hoạch đô thị, đặc biệt lĩnh vực kinh tế này (theo Roberts,về bố trí không gian. Trong quy hoạch 2018). Vào tháng 7/2018, Sở Sứcđô thị hiện nay, thiết kế đô thị vẫn phụ khỏe và Vệ sinh tinh thần thành phốthuộc vào việc phân bổ quỹ đất hạn New York (New York City Departmenthẹp, cấu trúc không gian chủ yếu theo ...