Mỗi Người Một Khác

Báo Thế giới mới số tháng năm 2000 đăng một tin ngắn: “Ông Hồ Ngọc Mỹ quê ở Quảng Điền (Thừa Thiên) lên dạy chữ cho người dân tộc Tà Ôi trên vùng núi phía tây Thừa Thiên từ 1947. Năm 1957, cũng ở vùng ấy, ông Mỹ lại lên chuyên dạy đào tạo giáo viên cho địa phương. Ông giáo Mỹ có tên tiếng Tà Ôi là ông Ku Nô. Ông đã soạn được bộ chữ tiếng Tà Ôi la tinh hoá. Bộ giáo dục đã củ cán bộ về giúp ông hoàn chỉnh bộ chữ này để dạy...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mỗi Người Một KhácMỗi Người Một Khác Sưu Tầm Mỗi Người Một Khác Tác giả: Sưu Tầm Thể loại: Truyện Ngắn Website: http://motsach.info Date: 25-October-2012Báo Thế giới mới số tháng năm 2000 đăng một tin ngắn: “Ông Hồ Ngọc Mỹ quê ở Quảng Điền(Thừa Thiên) lên dạy chữ cho người dân tộc Tà Ôi trên vùng núi phía tây Thừa Thiên từ 1947.Năm 1957, cũng ở vùng ấy, ông Mỹ lại lên chuyên dạy đào tạo giáo viên cho địa phương. Ônggiáo Mỹ có tên tiếng Tà Ôi là ông Ku Nô. Ông đã soạn được bộ chữ tiếng Tà Ôi la tinh hoá. Bộgiáo dục đã củ cán bộ về giúp ông hoàn chỉnh bộ chữ này để dạy người Tà Ôi”.Có nghĩa là ông giáo Ku Nô Hồ Ngọc Mỹ, khi ở vùng bị chiếm, khi thì là vùng giải phóng, đãtrên 30 năm dạy học ở với người Tà Ôi. Báo không đưa tin cho biết ông giáo lấy vợ người Tà Ôihay có vợ ở quê. Tôi thật phục cái chí và can đảm của ông giáo Hồ Ngọc Mỹ Ku Nô.Tôi đã đặt tên bài này là “Mỗi người một khác”, ấy là tôi cũng có một anh bạn có chí, nhưng lạilà cái chí khác, cái can đảm khác. Đó là tấm gương mờ. Anh bạn chơi với tôi nên tôi biết anhnhiều hơn là chỉ được đọc cái tin trên báo về hành động dũng cảm và kiên trì của nhà giáo HồNgọc Mỹ. Tên anh là Phạm Nhãn. Chữ Nhãn chỉ bỏ dấu thì thành tên Phạm Nhan, cái tên conma hay quấy rầy trẻ hờn đêm. Ngày trước, cứ trẻ con mà khóc dai thì có cái hèm là người mẹcầm một con dao rựa ra chém vào bờ rào mấy cái, quát to: “Thằng Phạm Nhan! Thằng PhạmNhan. Mày mà về quấy con bà thì bà chém mày chết”. Không biết có phải vì đòn phép thế màma Phạm Nhan phải bỏ chạy hay là vì trẻ con khóc làm mỏi mồm thì im, nhưng bấy giờ ngườitrong làng hay dỗ trẻ con bằng cách ấy.Anh Nhãn bạn tôi hiền lành - hay ít ra là những cái tôi thấy tôi biết về anh đã khiến tôi nghĩ nhưthế. Tôi chỉ nghi có cái đầu húi cua của anh. Những người mới già thường hay để tóc ngắn. Aicòn nhớ cụ nhà thơ Thanh Tịnh, khi cụ chạc ngoài 60, cụ rất chăm cắt tóc, mà cắt thật cao. Chỉrồi đến những năm già quá cụ chẳng buồn tân trang nữa, cụ mới lười lo chuyện cái tóc ngắn, cáitóc dài. Chỉ bởi vì để tóc ngắn thì người ta chỉ trông thấy người mới cao tuổi lấm tấm bạc ở chântóc, không ngờ là cả cái đầu đã trắng phơ. Tôi không rõ anh Nhãn húi tóc cua để làm gì, trongkhi tôi biết tóc anh đã bạc cả.Tôi cho là Phạm Nhãn hiền lành, vì thấy anh chơi với bọn bợm bia, rượu, mà anh chỉ mới làmchưa hết góc vại, mặt đã đỏ lựng. Anh ngồi xem họ uống mà lấy làm vui. Không những thế, cònphục vụ tận tình là đằng khác.Cứ khi nào lão hoạ sĩ Mai Văn Hiến mà cơ sắp xỉn thì nhất định phải đến tay Phạm Nhãn đưavề. Đỡ nhau đi bộ từ phố Huế đến giữa phố Hàng Đẫy, Hiến bước chệnh choạng - anh PhạmNhãn phải giúp Hiến đi lảo đảo tựa vào vai mình, không có thì Hiến đến vồ ếch mất. Tây HiếnTrang 1/3 http://motsach.infoMỗi Người Một Khác Sưu Tầmmũi lõ cao to thế mà đổ giữa đường thì ê chệ quá đỗi. Phạm Nhãn chưa hết khó nhọc đâu. Hiếnsay rồi Hiến lại hay vừa đi vừa can thiệp mọi sự xung quanh, còn hăng hái hơn nhà văn NguyênHồng nhiều. Đến vườn hoa Cửa Nam, thấy trẻ con đá bóng, ông cũng vào làm chân giữ gôn.Thấy một bà đương mặc cả xe xích lô, ông đến cắt nghĩa đường xa đường gần và mặc cả hộ. Cóông công an trên vỉa hè, ông nói “đề nghị đồng chí đứng ra giữa đường mới là chỗ chỉ huy xe cộđược”, và vân... vân... Cứ nhẩn nha như thế, có lần nửa đêm mới dìu được lão hoạ sĩ tới nhà, lạicòn phải dắt đưa vào tận buồng, tận giường, kẻo ông đi nhầm nhà. Nào đã xong, cái điếu đâu,tìm mãi không thấy, cậu Nhãn xem hộ mình cái điếu...Phạm Nhãn thật chịu khó với bạn. Và tận tình, như tôi đã kể trên.Một hôm, Phạm Nhãn bảo tôi:- Mình sắp đi Hà Lan.- Đi làm gì?- Về hưu rồi, đi ít lâu kiếm cái vốn con con. Vả lại, mình cả đời công tác dịch tiếng Pháp mà sắpxuống lỗ rồi vẫn chưa biết châu Âu ở đâu thì buồn quá.Tôi cũng thông cảm cái bâng khuâng lãng mạn và thực dụng xưa nay của Phạm Nhãn, tôi hỏi:- Đi bằng cái gì?- Khi còn công tác, tôi quen nhiều bạn ở nước ngoài đến đây. Sẽ bảo một thằng ở Hà Lan viếtthư mời sang chơi. Cầm cái cớ ấy đi xin giấy tờ thì xong ngay. Bây giờ dễ. Còn tiền thì sẽ tựxoay.Anh kể anh sẽ mua một số tranh lụa gửi bán và đem theo, vừa tiền tàu xe vừa làm cái ăn đường.Tôi chịu những tính toán thiết thực và táo bạo của anh. Phạm Nhãn đi thật. Rồi anh viết thư về,khoe: đã tìm được việc làm hợp khả năng, khối việc. Đã thuê được nhà ở, có điện thoại. Lại gửiảnh cho xem, đã đi Thuỵ Sĩ, đi Pháp, đi Anh, đi Tây Ban Nha... tài quá. Có điều chắc anh phảimưu mẹo thế nào, mới may mắn thế mà tôi không biết. Nhưng rồi Mai Văn Hiến nói thì tôi mớirõ được những ma mãnh của anh. S ...