Một đề thi kiểm tra hay và thiết thực

Câu 1 (2 điểm): Đoạn trích truyện Ông già và biển cả của Hê-minh-uê kể lại sự việc gì? Nhân vật Xan-ti-a-go là một người như thế nào qua sự việc ấy? Đây là câu hỏi tái hiện kiến thức về tác phẩm văn học nước ngoài trong chương trình học. Câu hỏi sát với bài học và phù hợp với khả năng, trình độ của học sinh, và phần hướng dẫn chấm cũng rất thoáng, gồm hai phần: Sự việc ông lão đánh cá Xan-ti-a-go vất vả săn bắt con cá kiếm. Đặc điểm tính cách nhân vật Xan-ti-a-go:...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một đề thi kiểm tra hay và thiết thực Một đề thi kiểm tra hay và thiết thựcCâu 1 (2 điểm): Đoạn trích truyện Ông già và biển cả của Hê-minh-uêkể lại sự việc gì? Nhân vật Xan-ti-a-go là một người như thế nào qua sựviệc ấy? Đây là câu hỏi tái hiện kiến thức về tác phẩm văn học nước ngoàitrong chương trình học. Câu hỏi sát với bài học và phù hợp với khảnăng, trình độ của học sinh, và phần hướng dẫn chấm cũng rất thoáng,gồm hai phần: Sự việc ông lão đánh cá Xan-ti-a-go vất vả săn bắt con cákiếm. Đặc điểm tính cách nhân vật Xan-ti-a-go: là một ngư phủ lànhnghề, là người dũng cảm, mưu trí, kiên trì, giàu ý chí, nghị lực, giàu khátvọng… Học sinh có thể có nhiều cách đánh giá khác nhau. Để làmtốt được câu hỏi này thì học sinh phải nắm vững tác phẩm, nhất là tómtắt được đoạn trích và trình bày sự hiểu biết của mình về nhân vật Xan-ti-a-gonhư: tóm tắt đoạn trích kể lại sự việc ông lão Xan-ti-a-gô đuổitheo và bắt được con cá kiếm: Sáng ngày thứ ba từ lúc ông lão rakhơi, ông câu được một con cá kiếm. Nó kéo dây thành những vòngtròn quanh thuyền. Việc giữ và thu lại dây câu cần khéo léo, kiên nhẫnvà mất nhiều sức lực, kéo dài nhiều tiếng đồng hồ, làm cho ông lãochóng mặt, choáng váng. Vòng tròn thu hẹp dần. Còn khoảng 25 mét,con cá trồi lên, ông lão không thể tin nổi nó lớn như vậy. Con cá rấtkhỏe, ông lão càng lúc càng đuối sức, có lúc gần như ngất đi nhưng vẫncố chịu đựng đau đớn để tiếp tục kéo nó vào gần thuyền. Cuối cùng ôngném mũi lao vào con cá, nó phóng vút lên khỏi mặt nước phô hết tầmvóc, vẻ đẹp và sức lực. Con cá như treo lơ lửng một lúc trước khi rơixuống. Chiếc thuyền không thể chứa nổi con cá quá lớn, ông lão cộtnó vào thuyền rồi quay thuyền theo hướng tây nam vào bờ. Ông biếtrằng chuyện bắt được con cá không còn là trong mơ. Một tiếng đồng hồsau, con cá mập đầu tiên bắt đầu tấn công và ông lão tiếp tục chiến đấuNhân vật Xan-ti-a-gohiện lên như một dũng sĩ ngoan cường, người cóquyết tâm theo đuổi khát vọng lớn lao là bắt cho được con cá lớn xứngđáng với tài nghệ của mình. Ông lão đã thể hiện được điều lão tôn thờ:“Con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại”. Lão đãkhẳng định niềm tin vào sức mạnh và khả năng tồn tại của con người.Câu 2 (3 điểm): Kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏamãn lòng ích kỉ. Kẻ mạnh chính là kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai mình(Đời thừa - Nam Cao). Từ quan niệm trên, anh/chị hãy viết một bài vănngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ về “kẻ mạnh” trong mối quanhệ giữa người và người.Đây là bài nghị luận xã hội ngắn yêu cầu học sinh phải nắm phươngpháp làm bài nghị luận xã hội, biết vận dụng các thao tác nghị luận và cósự hiểu biết về các mối quan hệ của con người trong thực tế cuộc sống.Đề bài và hướng dẫn chấm rất rõ ràng, học sinh không lúng túng, khóhiểu như: Giới thiệu được vấn đề nghị luận: suy nghĩ về “kẻ mạnh”trong mối quan hệ giữa người và người. Giải thích: Kẻ mạnh không phảilà kẻ chứng tỏ sức mạnh bằng những hành động độc ác, chà đạp ngườikhác. Người mạnh là người dùng sức mạnh, khả năng của mình để giúpđỡ, yêu thương người khác. Biểu hiện cụ thể: Người mạnh là người cótài năng và biết dùng khả năng, tài năng ấy để gánh vác trách nhiệm, hisinh, giúp đỡ (bảo bọc, yêu thương, quan tâm, chia sẻ khó khăn…)người khác (dẫn chứng cụ thể mà học sinh tự chọn). Lên án, phê phánnhững kẻ sống bất nhân, lấy sức mạnh, tài năng của mình chà đạp ngườikhác. Rèn luyện lối sống: dùng tài năng, khả năng của mình để làmnhững việc tốt đẹp.II. Phần riêng (5 điểm)Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b)Câu 3a (5 điểm): Theo chương trình chuẩnHãy phân tích nhân vật Việt trong đoạn trích Những đứa con trong giađình của Nguyễn Thi để làm nổi bật nguồn gốc sức mạnh tinh thần dântộc Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.Câu hỏi về nghị luận văn học là phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự- phân tích nhân vật Việt (Những đứa con trong gia đình - Nguyễn Thi)để làm nổi bật nguồn gốc sức mạnh tinh thần dân tộc Việt Nam trongkháng chiến chống Mỹ cứu nước. Học sinh cần hiểu và trình bày được:Việt là nhân vật trung tâm của tác phẩm. Đó là một chiến sĩ giải phóngquân trẻ tuổi nhưng có nhiều phẩm chất tốt đẹp, đáng yêu, tiêu biểu chothanh niên miền Nam trong thời kì chống Mỹ. Việt xuất thân trong mộtgia đình có truyền thống cách mạng, chịu nhiều mất mát đau thương.Anh là một thanh niên mới lớn, hồn nhiên, còn khá “trẻ con”. Việt cólòng căm thù giặc sâu sắc, khao khát được chiến đấu giết giặc và có tìnhyêu thương gia đình, quê hương sâu đậm. Là một chiến sĩ gan góc, dũngcảm, kiên cường, sẵn sàng hi sinh cho quê hương. Lòng căm thù giặc,lòng yêu nước, yêu cách mạng, sự gắn bó sâu nặng giữa truyền thống giađình và truyền thống dân tộc… chính là cội nguồn của sức mạnh dân tộctrong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Khái quát, đánh giá được nhữngvấn đề đã bàn luận.Câu 3b (5 điểm): Theo chương trình nâng caoKhép lại tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa,Nguyễn Minh Châu viết:Không những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau, tấm ảnh chụpcủa tôi vẫn còn được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sànhnghệ thuật. Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kĩ, tôi vẫnthấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìnthấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấyngười đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bàvùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếchcó miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéolưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân giậm trên mặtđất, hòa lẫn trong đám đông. ...