Một gala “khủng” dưới bàn tay Marina Abramovic

Làm sao tìm được một từ để diễn tả cho đúng một tiệc gala của bảo tàng, với khách mời vị nào vị nấy đều được yêu cầu mặc một áo choàng phòng thí nghiệm, và điểm nhất chính giữa các bàn xoay là những người sống, còn món tráng miệng là những phần thân thể ăn được?.. Hoành tráng. Đó chính là gala diễn ra tại MoCA (Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại) vào hôm thứ Bảy, 12. 11. 2011. Với tên gọi Tuyên ngôn đời nghệ sĩ, sự kiện này được thai nghén bởi nghệ sĩ trình...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một gala “khủng” dưới bàn tay Marina Abramovic Một gala “khủng” dưới bàn tay Marina Abramovic.Làm sao tìm được một từ để diễn tả cho đúng một tiệc gala của bảotàng, với khách mời vị nào vị nấy đều được yêu cầu mặc một áo choàngphòng thí nghiệm, và điểm nhất chính giữa các bàn xoay là nhữngngười sống, còn món tráng miệng là những phần thân thể ăn được?.Hoành tráng. Đó chính là gala diễn ra tại MoCA (Bảo tàng Nghệ thuậtĐương đại) vào hôm thứ Bảy, 12. 11. 2011. Với tên gọi Tuyên ngôn đờinghệ sĩ, sự kiện này được thai nghén bởi nghệ sĩ trình diễn MarinaAbramovic. Chưa diễn ra, nó đã gây nên bao nhiêu là tranh cãi. Việcdùng người để trang trí bàn ăn tự nó phần nào đã là tuyên ngôn, vớinhững thân thể phụ nữ nằm tồng ngồng trên những chiếc bàn xoay.Nhưng nhà biên đạo múa Yvonne Rainer gọi đó là “bóc lột” (vì trảcông thấp cho người trình diễn) và “lố bịch” (vì như Abramovic chobiết, bà “được cho phép” sử dụng cơ thể người nữ khỏa thân, nhưng cơthể nam giới thì không.).Trên những chiếc bàn khác là những đầu người sống thò lên. Tại mỗibàn có một tấm bảng nhỏ chỉ dẫn khách “chỉ nhìn thôi đừng sờ” nhữngngười biểu diễn. “Vật trang trí sẽ quan sát quý vị. Quý vị có thể quansát vật trang trí. Không chạm, không cho ăn, không mời uống, khôngđược thất lễ với vật trang trí. Mọi giao tiếp và liên hệ với vật trang tríphải là không lời.” v.v….Và khía cạnh nghệ thuật trình diễn không phải chỉ dừng ở nỗ lực thòđầu hay nằm im của những người trình diễn: bạn cứ thử dùng mónfrisee salad trong lúc bị/được “vật trang trí” kia lặng lẽ nhìn (và đánhgiá) mà xem!.Những chiếc áo của phòng thí nghiệm (mà ai nấy đều được đề nghịkhoác lên khi bước vào phòng tiệc) đã được thiết kế để khách tham dựcũng trở thành một phần của buổi trình diễn. Thật lý thú làm sao, chúngcũng đã san phẳng sân đua thời trang tại đây, khi biến những người đẹpHollywood trông giống hệt như những diễn viên bước thẳng ra từ bộphim “Bệnh viện Đa khoa” (General Hospital). Nhiều người khó chịu,dĩ nhiên, nhưng phần đông là lịch sự chấp hành, trong đó có cả chủ tịchdanh dự – người đẹp Nga- Dasha Zhukova.Ca sĩ Gwen Stefani và Dasha Zhukova (trước khi khoác áo phòng thínghiệm)Gala này, với mục đích quyên $2.5 triệu cho bảo tàng, đã đạt tới “cựcđiểm” của nó bằng một màn trình diễn của Deborah Harry dâng nhữngphần thân thể để tráng miệng – dưới dạng hai chiếc bánh trông giốnghệt và to đúng bằng Abramovic với Harry. Sau khi hai quý bà nàynhúng hai con dao bằng thép vào hai hình nộm bằng bánh ngọt, moi rahai trái tim mứt, đám phục vụ tiến tới bẻ ngón tay, khoét ngực, v.v…và mang tới phục vụ khách. Quả là một cảnh tượng siêu thực chưa từngcó.Abramovic và Deborah Harry trình diễn màn “moi tim”Hai năm vừa qua của MoCA được gọi là một cuộc xoay chuyển ngoạnmục, dưới sự điều hành của giám đốc Jeffrey Deitch, với tiền cho bảotàng được tăng gấp đôi và lượng khách tham quan tăng gấp ba. ChọnAbramovic làm đạo diễn cho gala này, Deitch nói bà là “nghệ sĩ trìnhdiễn vẫn còn làm việc mà có ảnh hưởng nhất thời nay”.Chủ tịch Gala MoCA Maria-Arena-Bell (áo đỏ), nghệ sĩ Tilda Swinton(giữa) và giám đốc MoCA Jeffery-Deitch.Thế rồi Abramovic lên sân khấu. Bà nói, “Vẫn biết không dễ gì buộc tấtcả các vị phải mặc áo phòng thí nghiệm. Nhưng tôi thích cái ý tưởngbiến đổi/cải dạng.” Bà cảm ơn 120 nghệ sĩ trình diễn tham dự vàochương trình, một số người đã phải gần như bất động và tập trung caođộ suốt bốn tiếng đồng hồ..Thống đốc Cali là Jerry Brown và thị trưởng Los Angeles là AntonioVillaraigosa nằm trong số khách cao cấp. Rồi các diễn viên đình đám,ca sĩ nổi tiếng, ngôi sao thời trang… Không ai ngờ mặc đồ đẹp rồi tớinơi lại phải khoác áo phòng thí nghiệm giống hệt nhau. Biết thế VonTeese đã chẳng mất công diện áo choàng của Jean Paul Gaultier, haynghệ sĩ Rosson Crow diện chiếc váy xòe đuôi kiểu cổ điển của DonLoper, hay Gelila Puck đội một cái mũ từ thời 1920s…Những chiếc áo choàng trắng phòng thí nghiệm có thể đã làm cho takhó mà đọc được những thông điệp thời trang của người dự, nhưng tựbản thân chúng đã là một thông điệp. Khi những con người bọc tronglớp áo choàng ấy đột ngột thoát xác thành tầng lớp phục vụ, người tangay lập tức tự hỏi phải chăng đây chính là một màn nghệ thuật trìnhdiễn khác.Cô Esther Krimmel qùy trên một cái bàn xoay bên dưới một cái bàndài. Marina Abramovic (thứ hai, từ trái sang) trong chiếc áo phòng thínghiệm.