Một ngày ở Tràm Chim

Tràm Chim đâu chỉ có sếu. Cơ man nào là chim muông như: cò, diệc, vịt trời, cồng cộc, trích, điêng điểng… Trong đó có những loài quý hiếm trên thế giới như: ngan cánh trắng, bồ nông, te vàng, gà đãi Java…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một ngày ở Tràm Chim Một ngày ở Tràm ChimTràm Chim đâu chỉ có sếu. Cơ man nào là chim muông như: cò, diệc,vịt trời, cồng cộc, trích, điêng điểng… Trong đó có những loài quý hiếmtrên thế giới như: ngan cánh trắng, bồ nông, te vàng, gà đãi Java… Một góc Tràm Chim.“Con cò, con vạc có lôngSao mày ăn lúa nhà nông hỡi cò ?Không! Không! Tôi đứng trên bờChị em nhà vạc đổ thừa cho tôi”Ngỡ rằng mãi mãi hình ảnh con vạc chỉ còn trong ký ức ca dao, trông monggì được nghe lại tiếng vạc tao tác gọi bạn trong những chiều chập choạnghoàng hôn. Từ thời cây lúa thần nông lên ngôi vào những năm 70 của thế kỷtrước, cùng thuốc sâu, thuốc cỏ sặc đồng, rồi những bẫ y chim, bẫy cò. Conngười còn tận diệt những con vật hiền lành này bằng những cây súng săn bạctriệu. Nhiều người giết chúng vì mưu sinh, lắm kẻ giết chúng vì trò tiêukhiển. Và thiên nhiên đã trả lời con người rồi đấy. Nhưng những năm gầnđây với ý thức tạo cảnh đất lành cho chim về xây tổ, những dự án hàng triệuđô đã “mời gọi” ngàn cánh cò về thắp trắng những vạc rừng bình yên.Sáng bửng mắt, chúng tôi đã có mặt tại Cao Lãnh. Theo Quốc lộ 30, đến ngãba Tam Nông rẽ vào Tỉnh lộ 848, đã thấy gió Tháp Mười lồng lộng như bầyngựa phi nước đại trên cánh đồng mênh mông. Càng vào sâu, giao thôngcàng tốt đến bất ngờ. Những con đường vượt lũ cao hơn mặt ruộng chừng3m, tráng nhựa chạy êm ru. Thấy chúng tôi lo ngại, không biết vào TràmChim có phải đi tàu đò gì không, chị chủ quán phì cười: “Mấy chú khỏi lo,đường tốt vầy, bay thẳng tới Tràm Chim”. Và chúng tôi đã vào tận vươngquốc của “hạc tiên” mà chân không hề chạm nước.* Tràm Chim giàu có…Vừa qua khỏi thị trấn Tràm Chim, mọi người lăng xăng móc máy ảnh cầmtay. Ở ngoài rìa rừng tràm đã nghe đủ âm thanh của các loài chim chao chát,từ những thảm cỏ năng xanh mươn mướt những cánh chim chớp nắng khôngngừng bay lên, hạ xuống. Mới khoảng 8 giờ sáng, đã thấy mấy chiếc du lịchtừ Sài Gòn đổ xịch trước Trung tâm Vườn Quốc gia Tràm Chim, với lỉnhkỉnh đồ nghề. Họ sẽ theo tắc ráng vào sâu nữa, cắm sào câu đến chiều. Aicâu giỏi 5-6kg cá là thường. Mà cần gì đi xa, ngay sát mé kênh đã thấy cáđớp móng sáng nước rồi.Chúng tôi lên một chiếc tắc ráng nhỏ, nhưng không phải đi câu. Kênh thẳngnhư kẻ chỉ, chiếc tắc ráng lướt sóng ve vé nước, lách chách hai bên bờ tràm,bạch đàn đứng dầm chân trong nước. Mà cái giống bạch đàn ngộ thiệt, bấtkể mùa hạn khô rang hay mùa nước ngập đồng cũng xanh um lộng gió. AnhTrung điệu nghệ cầm lái một tay:- Thấy chim bồ cắt không? Mùa lũ bồ cắt bắt chuột trên cây, mùa khô thìchúng truy tận ổ, mấy ông để ý nhe, một cú bổ xuống là tiêu đời một mạngtí.Tràm Chim quả là nhiều bồ cắt. Giống chim nhỏ như cú mèo thôi, mà khỏengang với đại bàng, ở đâu cũng thấy bóng dáng oai hùng của nó lượn lờcánh nắng. Đến như bìm bịp, giống chim được giới mày râu truy lùng ráoriết để tăng cường cho cái khoản… ấy, cũng ê hề. Tiếng nó ồm ồm như sátmột bên nhưng không biết nhìn thì đừng hòng thấy nó. Bìm bịp ít khi baylên trời, suốt ngày chỉ thích cà lủi trong lùm, trong bụi và có khi đứng imphăng phắc như thầy tu thiền tịnh. Chợt nhớ tiếng bìm bịp kêu nao niết trầmbuồn trên bến sông quê: “Bìm bịp kêu nước lớn anh ơi/ Buôn bán không lờichèo chống mỏi mê…”.Quanh quanh là bạt ngàn đồng năng, trông như tấm thảm xanh với “mâmcỗ” dọn sẵn mời gọi đàn sếu từ phương Bắc bay về, cứ vào mỗi tháng giênghàng năm. Cái giống chim gì mà khôn động trời, chúng kéo đàn về moi củnăng mà yến tiệc. Và cũng nhờ đàn sếu, mà năm 1999, người dân ThápMười tự hào với sự ra đời của “Vườn Quốc gia Tràm Chim” có diện tích tựnhiên hơn 7.588ha và vùng đệm an toàn hơn 20.000ha. Đó là vùng trũngngập nước bao trùm 5 xã: Tân Công Sính, Phú Đức, Phú Hiệp, Phú ThànhB, Phú Thọ. Sếu cổ trụi, còn gọi là sếu đầu đỏ cao gần 2m, lông xám mượt.Chân và cổ cao, dáng đi khoan thai đủng đỉnh, cánh dang rộng, chân duỗithẳng khi bay. Chúng bay lượn chấp chới trên đồng năng, cất tiếng kêu vangxa 2-3km. Đến tháng 5 vào mùa bắt cặp, chúng múa xòe đôi rồi bay đi tìmnơi đẻ trứng nuôi con. Vợ chồng sếu sống với nhau đến trọn đời. Đó là mộttrong những đức tính, để sếu trở thành biểu tượng của sức mạnh, sự trườngtồn và lòng chung thủy.Nhưng Tràm Chim đâu chỉ có sếu. Cơ man nào là chim muông như: cò,diệc, vịt trời, cồng cộc, trích, điêng điểng… Trong đó có những loài quýhiếm trên thế giới như: ngan cánh trắng, bồ nông, te vàng, gà đãi Java… Ởđây còn có thảm thực vật phong phú với hơn 130 loài khác nhau. Vùng đất 6tháng mùa khô, 6 tháng ngập nước này chính là nơi cư trú của hàng trăm loàiđộng vật, hơn 200 loài chim, hàng trăm loài cá (chiếm 33% loài cá củaĐBSCL). Có một quy luật trở thành niềm vui lớn nhất ở đây, là cứ đến mùanước rút khô, năng kim mọc thì cả Tràm Chim xôn xao đón đàn sếu bay về.…Và, không nỡ xaTràm Chim giàu có đang được bảo vệ nghiêm ngặt, những dự án hàng triệuđô la đang đổ vào đây để khôi phục hệ động thực vật vô cùng phong phú.Nhưng Tràm Chim cũng đang chứa đựng những hiểm họa khôn lường.Trạm chúng tôi đến là của anh Trịnh Văn khôi đã ngoài 50 tuổi. Anh đã có28 năm gắn bó với đất này, thuộc từng tiếng chim, từng con gió, từng đườngđi nước bước của sếu. Nhưng có một thứ anh không thể nào thuộc được, đólà giờ giấc vô chừng của bạn săn trộm. Càng ngày chúng càng táo tợn, mỗinhóm 40-50 tên với đủ các loại lưới đánh bắt và còn dùng cả xuyệt điện vàomùa khô. Lực lượng kiểm lâm thực ra chỉ canh gác, rồi báo động nhờ lựclượng công an xã can thiệp. Chính anh Khôi đã 3 lần bị chúng đánh phảinhập viện, còn “chuyện xử lý không ăn thua gì, lần đầu cảnh cáo, lần sau thugiữ dụng cụ nhưng rồi đâu vẫn vào đó”. Cả Tràm Chim chỉ có 12 trạm, lựclượng quá mỏng. “Cuối tuần thì bà xã dẫn mấy đứa cháu vào hủ hỉ”, thườngthì chỉ có mình anh Khôi ở trạm, cùng đài quan sát cao khoảng 12m. Lươngtriệu ngoài so với công việc có phần… nguy hiểm. Nhưng đất này gắn bóvới anh Khôi đã trở thành máu thịt, xa nó là anh không ngủ đ ...