Một số bất cập trong khái niệm “người nộp thuế” theo pháp luật thuế hiện hành

Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước. Để đảm bảo nguồn thu này, trách nhiệm pháp lý của các chủ thể nộp thuế trong từng sắc thuế phải được xác định rõ. Tuy nhiên, pháp luật thuế hiện hành đang còn những quy định chưa rõ ràng về khái niệm “người nộp thuế” trong Luật Quản lý thuế và trong từng sắc thuế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số bất cập trong khái niệm “người nộp thuế” theo pháp luật thuế hiện hành THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT MỘT SỐ BẤT CẬP TRONG KHÁI NIỆM “NGƯỜI NỘP THUẾ” THEO PHÁP LUẬT THUẾ HIỆN HÀNHNguyễn Thị Thủy*Đặng Hoàng Vũ*** TS, GV, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh.** ThS, GV, Trường Đại học Tài nguyên Môi trường TP. Hồ Chí Minh.Thông tin bài viết: Tóm tắt:Từ khóa: người nộp thuế. Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước. Để đảm bảo nguồn thu này, trách nhiệm pháp lý của các chủ thể nộp thuế trong từng sắcLịch sử bài viết: thuế phải được xác định rõ. Tuy nhiên, pháp luật thuế hiện hành đangNhận bài: 12/07/2017 còn những quy định chưa rõ ràng về khái niệm “người nộp thuế” trongBiên tập: 10/08/2017 Luật Quản lý thuế và trong từng sắc thuế. Điều này đã gây sự khó khăn,Duyệt bài: 15/08/2017 lúng túng cho cơ quan quản lý thuế trong việc xác định trách nhiệm pháp lý của người nộp thuế.Article Infomation: Abstract:Keywords: taxpayers. Taxs are the main revenue of the state budget. The liability of the taxpayers in each tax must be determined to ensure this local revenue.Article History: However, the existing tax laws still have unclear provisions on theReceived: 12 Jul. 2017 concept of taxpayers in the Law on Tax Administration and inEdited: 10 Aug. 2017 particular tax, which has made it difficult for the tax administrationAppproved: 15 Aug. 2017 agency in determining the liability of taxpayers. Hiện nay, pháp luật về thuế ở nước ta thuế cụ thể bao gồm các quy phạm pháp luậtđược chia thành hai mảng: pháp luật về quản quy định về đối tượng chịu thuế, người nộplý thuế và pháp luật quy định đối với từng thuế, những trường hợp không chịu thuế,sắc thuế cụ thể. (i) Pháp luật quản lý thuế căn cứ tính thuế, chế độ miễn giảm,…bao gồm những văn bản pháp luật quy định Điểm chung của hai mảng pháp luậtvề đăng ký kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế này là chúng đều sử dụng chung một thuậtvà xử lý vi phạm hành chính thuế. Trước ngữ “người nộp thuế” nhưng lại với hai cáchđây, nội dung về đăng ký, kê khai, nộp thuế, định nghĩa, hàm chứa hai nhóm đối tượngquyết toán thuế được quy định trong từng khác nhau. Khái niệm “người nộp thuế”sắc thuế cụ thể. Tuy nhiên, từ năm 2006, trong Luật Quản lý thuế là một khái niệmnhững nội dung này được quy định trong rộng, bao gồm tổ chức, cá nhân làm phátLuật Quản lý thuế và áp dụng cho tất cả các sinh hành vi chịu thuế theo quy định củasắc thuế. (ii) Pháp luật quy định từng sắc pháp luật về thuế và những tổ chức, cá nhân Số 19(347) T10/2017 51 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT không thực hiện hành vi chịu thuế nhưng có được từ hành vi chịu thuế. Chẳng hạn, tổ thực hiện việc “nộp thuế thay” cho những chức, cá nhân chỉ phải trả tiền thuế giá trị chủ thể làm phát sinh hành vi chịu thuế. gia tăng (GTGT) nếu hàng hóa, dịch vụ này Trong khi đó, khái niệm “người nộp thuế” có được từ hoạt động sản xuất kinh doanh trong các sắc thuế lại là một khái niệm hẹp, hoặc nhập khẩu. Vì hoạt động sản xuất kinh chỉ bao gồm tổ chức, cá nhân làm phát sinh doanh hàng hóa, dịch vụ là hoạt động chịu hành vi chịu thuế theo quy định của pháp thuế GTGT. Trường hợp cũng là hành vi tiêu luật về thuế, mà không hàm chứa nhóm chủ dùng hàng hóa, nhưng hàng hóa này không thể “nộp thuế thay”. phải có được từ hành vi chịu thuế thì họ Như vậy, nếu “người nộp thuế” (hiểu cũng không phải trả tiền thuế cho Nhà nước. ở nghĩa là người nộp thay) theo quy định Ví dụ, hộ gia đình tự làm bánh biếu người của Luật Quản lý thuế năm 2006 không thực thân, bạn bè để sử dụng trong dịp Tết. Việc hiện hành vi nộp thuế có bị coi là hành vi tiêu dùng bánh trong trường hợp này không trốn thuế không? Ai sẽ phải chịu trách nhiệm phải trả tiền thuế cho Nhà nước vì hành vi trước pháp luật về việc không nộp thuế cho làm bánh của hộ gia đình không phải là hành Nhà nước? Người nộp thuế thay hay người vi chịu thuế. thực hiện hành vi chịu thuế (tức người nộp Chủ thể chịu thuế không được đề cập thuế theo quy định tại các sắc thuế?). trong pháp luật về quản lý thuế và cũng 1. Các chủ thể thực hiện nghĩa vụ thuế đối không được quy định trong pháp luật đối với với Nhà nước từng sắc thuế. Chủ thể chịu thuế chỉ có trong - Chủ thể chịu thuế: Trong lý luận về lý luận về thuế. Chính vì vậy, chủ thể chịu thuế, chủ thể chịu thuế là tổ chức, cá nhân thuế (người trả tiền thuế trong thuế gián thu) phải trả tiền thuế cho Nhà nước hay còn không phải chịu trách nhiệm pháp lý theo gọi là người chịu thuế. Người chịu thuế là quy định của pháp luật về thuế3. Ví dụ: một chủ thể sử dụng những hàng hóa, dịch vụ ...