Trong hơn bốn mươi năm qua, trước sự phát triển như vũ bảo của khoa học, giáodục nước nhà đã có nhiều cố gắng trong việc tự hoàn thiện mình bằng những giảipháp như tiến hành cải cách giáo dục (GD), đổi mới chương trình GD phổthông... nhằm dủ sức đáp ứng nhiệm vụ nhân dân giao phó: trồng người đáp ứnggiai đoạn cách mạng mới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO - THỰC HIỆN CÓ NỀ NẾP, CÁCH DẠY HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP HOẠT ĐỘNG NHÓM, NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở BẬC THCS TRÊN ĐỊA BÀN CÓ HỌC SINH PHẦN LỚN LÀ NÔNG THÔNMỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO - THỰC HIỆN CÓ NỀ NẾP, CÁCH DẠYHỌC THEO PHƯƠNG PHÁP HOẠT ĐỘNG NHÓM, NHẰM NÂNG CAOCHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở BẬC THCS TRÊN ĐỊA BÀN CÓHỌC SINH PHẦN LỚN LÀ NÔNG THÔNA – Đặt vấn đề:Trong hơn bốn mươi năm qua, trước sự phát triển như vũ bảo của khoa học, giáodục nước nhà đã có nhiều cố gắng trong việc tự hoàn thiện mình bằng những giảipháp như tiến hành cải cách giáo dục (GD), đổi mới chương trình GD phổthông... nhằm dủ sức đáp ứng nhiệm vụ nhân dân giao phó: trồng người đáp ứnggiai đoạn cách mạng mới.Trong thời gian qua, dẫu có nhiều nổ lực như thế, nhung nhìn chung giáo dục củata vẫn chưa ngang tầm với nhiệm vụ cách mạng mới: đào tạo con người toàndiện phục vụ sự nghiệp CNH – HĐH của đất nước. Hay nói cách khác GD-ĐTphải bằng mọi cách đáp ứng mục tiêu mà Đảng ta đề ra: nâng cao dân trí, đào tạonhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.Tuy vậy, chất lượng GD hiện nay nói chung là thấp, chưa đáp ứng được mục tiêumà Đảng ta đã chỉ ra. Nguyên nhân dẫn đến chất lượng không được như mongmuốn như thế có nhiều. Song vấn đề mấu chốt hiện nay vẫn là Phương phápdạy học.Chính vì lẽ đó, cho nên NQ TW 4 (khoá VII) đã xác định “Khuyến khích tự học”,phải “Áp dụng những phương pháp hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh nănglực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề” và điều đó lại được NQ TW 2(khoá VIII) tiếp tục khẳng định “Phải đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo,khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạocủa người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phươngtiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học,tự nghiên cứu cho học sinh”.Từ sự lãnh đạo - định hướng đổi mới giáo dục PT của Đảng (NQ TW 4 và NQ TW2) đã được Quốc Hội pháp chế hóa trong luật giáo dục “Phương pháp giáo dụcphổ thông phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, phùhợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tựhọc, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tìnhcảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh”.Qua sự chỉ đạo ấy, rõ ràng cho ta thấy được việc đổi mới phương pháp tự học làkhâu đột phá của quá trình dạy học đạt mục tiêu: đào tạo con người toàn diệnphục vụ sự nghiệp CNH – HĐH của đất nước. Mặt khác, cho thấy việc đổi mớiphương pháp dạy học không còn là vấn đề chung chung mà đã có định hướng rõràng; cụ thể phải tăng cường phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, nănglực tự học, tự nghiên cứu, cùng nhau trao đổi thảo luận để làm sáng tỏ vấnđề đặt ra. Rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đem lạinguồn vui, hứng thú học tập cho học sinh và đồng thời phải khắc phục kiểudạy áp đặt, lấy giáo viên làm trung tâm; Hạn chế tối đa lối dạy học: thầyđọc – trò ghi, truyền đạt một chiều; chống lại thói quen học tập thu động...Như vậy, đổi mới giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đápứng mục tiêu đào tạo là phải bắt đầu từ đổi mới phương pháp dạy học và sựđổi mới ấy không còn là mơ hồ, trừu tượng mà phải theo một định hướng nhấtđịnh: Các thầy cô giáo nói chung và ở trường THCS nói riêng có nhiệm vụ giúphọc hướng tới việc học tập chủ động, tự nghiên cứu và qua trao đổi-thảoluận để tìm ra kiến thức mới.Vậy phương pháp dạy học nào có thể gọi là tối ưu để khi phối hợp cùng với cácphương pháp truyền thống khác đã có từ trước, đáp ứng được các yêu cầu trên vàgóp phần mang lại hiệu quả cao nhất cho tiết học, theo hướng đôit mới?Câu trả lời mang tính thuyết phục nhất hiện nay vẫn là cách dạy: tổ chức hoạtđộng nhóm. Bởi vì bản thân nó, vốn có khả năng đáp ứng các tiêu chí xây dựngthành công con người năng động, sáng tạo. Từ thực nghiệm đổi mới PPDH, đãchứng tỏ qua hoạt động sẽ làm cho mỗi thành viên bộc lộ được suy nghĩ, hiểu biết,thái độ của mình, qua đó được tập thể uốn nắn, điều chỉnh, phát triễn tình bạn, ýthức tổ chức kỷ luật, tinh thần tương trợ, ý thức cộng đồng... Hoạt động trong tậpthể quen dần với sự phân công hợp tác trong lao động xã hội, hiệu quả học tạp sẽtăng lên nhất là phải giải quyết vấn đề gay cấn, lúc xuất hiện nhu cầu phối hợpgiữa các cá nhân để hoàn thành một nhiệm vụ học tập xác định. Như vậy tổ chứchoạt động nhóm trong thời gian qua, hiện nay và tương lai vẫn là PPDH mang lạihiệu quả cao đã được các nước tiên tiến trên thế giới đánh giá cao và được ápdụng một cách phổ biến, thành thạo trong trường học. Đối với họ, hiện nay tổchức hoạt động nhóm đã trở thành một nhu cầu từ cả phía người dạy-ngườihọc.Còn nước ta phương pháp tổ chức hoạt động nhóm trước đây tuy đã có áp dụngnhưng còn rất mờ nhạt. Đặc biệt, từ khi thực hiện đổi mới chương trình giáo dụcphổ thông theo NQ 40/QH-10, thì PPDH hoạt động nhóm không những khuyếnkhích, vận động áp dụng, m ...