Một số biểu hiện của tư duy tiểu thuyết trong truyện ngắn Tội ác và trừng phạt của Nguyễn Huy Thiệp

Trong bài viết này, người viết muốn nhấn mạnh: “Tội ác và trừng phạt” của Nguyễn Huy Thiệp trong truyện ngắn. Với tư cách là truyện ngắn, nó là một dạng thể loại, một khối lượng của bố cục văn bản, xuất phát từ việc nó thường tập trung vào một ý nghĩa, nó có thể phát triển theo cách kịch hóa, hoặc trữ tình hóa, hoặc hư cấu hóa. "Tội ác và trừng phạt" là một truyện ngắn có xu hướng hư cấu hóa,... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số biểu hiện của tư duy tiểu thuyết trong truyện ngắn Tội ác và trừng phạt của Nguyễn Huy Thiệp MËT SÈ BIšU HI›N CÕA T× DUY TIšU THUY˜T TRONG TRUY›N NGN TËI C V€ TRØNG PH„T CÕA NGUY™N HUY THI›P Nguy¹n Thà H£i Ph÷ìng Tr÷íng ¤i håc S÷ ph¤m H Nëi1 °t v§n ·Quan s¡t sü chuyºn ëng cõa thº lo¤i truy»n ngn Vi»t Nam hi»n ¤i s³th§y xu h÷îng tiºu thuy¸t hâa ang di¹n ra vîi tèc ë nhanh châng vm¤nh m³ [5]. Trong xu h÷îng ph¡t triºn chung ny, ta câ thº xem truy»nngn Nguy¹n Huy Thi»p l mët b¬ng chùng ti¶u biºu. Trong hëi nghà G°pgï v trao êi vîi Nguy¹n Huy Thi»p s¡ng 28 th¡ng 7 n«m 1998 t¤i Vi»nV«n håc, c¡c nh ph¶ b¼nh v nghi¶n cùu ·u kh¯ng ành: Nguy¹n HuyThi»p l mët ti n«ng thüc sü - mët t÷ duy tiºu thuy¸t ti n«ng. Khi bn v·t÷ duy ngh» thuªt tiºu thuy¸t cõa Nguy¹n Huy Thi»p måi ng÷íi ·u ngh¾¸n nhúng t¡c ph©m nh÷: Vng lûa, Ph©m ti¸t, Ki¸m sc, T÷îng v· h÷u. . .Trong ph¤m vi bi vi¸t ny, chóng tæi ch¿ xin i vo ph¥n t½ch t÷ duy tiºuthuy¸t trong mët truy»n ngn câ v´ ½t ÷ñc ng÷íi åc quan t¥m hìn: Tëi¡c v trøng ph¤t [6].2 Nëi dung nghi¶n cùu2.1 Tëi ¡c v trøng ph¤t l mët truy»n ngnKh¡i ni»m truy»n ngn m chóng tæi xem x²t ð ¥y vîi t÷ c¡ch l mët h¼nhthùc thº lo¤i, l mët thº thùc c§u t¤o v«n b£n. Nghi¶n cùu truy»n ngn vîit÷ c¡ch thº lo¤i l ta ph£i i vo nghi¶n cùu c§u tróc ch¿nh thº cõa nâ, chù 1khæng ph£i em so s¡nh vîi nhúng thº lo¤i kh¡c nh÷ truy»n vøa, truy»ndi. . . Khi nghi¶n cùu c§u tróc truy»n ngn ta th§y thº lo¤i ny th÷íngl duy nh§t v· sü ki»n, duy nh§t v· hnh ëng, duy nh§t v· bi¸n cè, duynh§t v· khæng gian, thíi gian. . . [2]. Th¸ giîi ngh» thuªt trong truy»n ngnth÷íng bà giîi h¤n ð mët mùc ë nh§t ành. Truy»n ngn th÷íng khængph£n ¡nh c£ qu¡ tr¼nh íi sèng, khæng bao hm c£ mët qu¡ tr¼nh di, mëtkho£ng thíi gian rëng m ch¿ chån mët kho£nh khc, mët thíi iºm, mëtt¼nh huèng tiºu biºu nh§t m nâi nh÷ nh v«n Nguy¹n Minh Ch¥u l chånl§y mët l¡t ct tr¶n th¥n c¥y vô trö. Truy»n ngn công th÷íng câ sè l÷ñngnh¥n vªt ½t, kho£ng mët, hai nh¥n vªt cán l¤i l nh¥n vªt chùc n«ng. T¡cph©m Tëi ¡c v trøng ph¤t ch¿ chån l§y mët thíi iºm l cæ g¡i ¸n kº chonh v«n nghe v· tëi ¡c cõa m¼nh. Sè l÷ñng nh¥n vªt trong truy»n ngn nykhæng nhi·u, chõ y¸u l gçm nh¥n vªt Tæi ng÷íi kº chuy»n v nh¥n vªtcæ g¡i. Cán c¡c nh¥n vªt kh¡c th¼ chõ y¸u hi»n l¶n qua sü li¶n t÷ðng, quakþ ùc cõa nh¥n vªt Tæi º nh¬m thüc hi»n chùc n«ng mð rëng v§n · tëi ¡cv h¼nh ph¤t m nh v«n ang bn tîi. T½nh c¡ch cõa nh¥n vªt cæ g¡i côngch¿ ÷ñc t¡c gi£ khc håa qua mët hnh ëng ti¶u biºu nh§t l gi¸t bè vm§y ùa em. Ch½nh v¼ truy»n ngn l duy nh§t v· bi¸n cè, v· khæng gian, thíi giann¶n nâ công th÷íng duy nh§t v· trång t¥m ngh¾a, th÷íng ch¿ câ mët ìn vàt¤o ngh¾a. Truy»n ngn khæng thº i vo gi£i quy¸t nhi·u v§n · kh¡c nhaucõa íi sèng m th÷íng ch¿ tªp trung vo mët chõ · nh§t ành. Ch¯ng h¤nqua truy»n ngn M§t c¡i v½, Nguy¹n Cæng Hoan ph£n ¡nh t¼nh tr¤ng thahâa v· m°t ¤o ùc, lèi sèng væ t¼nh, væ ngh¾a, gi£ dèi cõa con ng÷íi. Quatruy»n ngn B¸n qu¶, Nguy¹n Minh Ch¥u l¤i °t ra v§n · v· kh£ n«ng húuh¤n cõa con ng÷íi, v· bi kàch cõa nhúng con ng÷íi i khp måi nìi cõa §tn÷îc nh÷ng khæng thº no °t ch¥n l¶n ÷ñc c¡i b¸n qu¶ ngay c¤nh nh.Vîi Tëi ¡c v trøng ph¤t công vªy, qua t¡c ph©m ny, Nguy¹n Huy Thi»pch¿ i s¥u vo mët v§n · nhùc nhèi hi»n nay l hnh ëng tëi ¡c cõa conng÷íi v vi»c trøng ph¤t tëi ¡c â m thæi.2.2 Tëi ¡c v trøng ph¤t câ xu h÷îng tiºu thuy¸t hâaTiºu thuy¸t l h¼nh thùc tü sü cï lîn, câ kh£ n«ng ph£n ¡nh hi»n thücíi sèng ð måi giîi h¤n khæng gian v thíi gian. Trong qu¡ tr¼nh vªn ëngv ph¡t triºn, di»n m¤o cõa tiºu thuy¸t khæng ngøng thay êi v¼ nâi nh÷Bakhtin, náng cèt cõa thº lo¤i ny v¨n ch÷a rn l¤i. M°c dò vªy, ta v¨ncâ thº rót ra mët sè °c tr÷ng cì b£n cõa thº lo¤i tiºu thuy¸t, º ph¥n bi»t 2tiºu thuy¸t vîi c¡c thº lo¤i kh¡c nh÷ sû thi, ngö ngæn... °c iºm ti¶u biºunh§t cõa tiºu thuy¸t l c¡i nh¼n cuëc sèng ð gâc ë íi t÷. íi t÷ l ti¶uiºm º mi¶u t£ cuëc sèng mët c¡ch tiºu thuy¸t. °c iºm thù hai cõa tiºuthuy¸t l mi¶u t£ cuëc sèng nh÷ mët thüc t¤i còng thíi, ang sinh thnh,ang bi¸n êi, ¦y nhúng phò v¥n, dang dð. Thù ba, nh¥n vªt tiºu thuy¸tl con ng÷íi n¸m tr£i, chàu õ måi t¡c ëng cõa cuëc íi. Thù t÷, tiºuthuy¸t ¢ xâa bä kho£ng c¡ch giúa ng÷íi tr¦n thuªt vîi nëi dung tr¦n thuªtv vîi ng÷íi åc - kho£ng c¡ch v· thíi gian công nh÷ kho£ng c¡ch v· gi¡trà. Mët °c iºm núa công r§t ti¶u biºu cõa tiºu thuy¸t l nâ câ kh£ n«ngtêng hñp nhi·u nh§t c¡c kh£ n«ng ngh» thuªt cõa c¡c thº lo¤i v«n håc kh¡c[2]. Tëi ¡c v trøng ph¤t cõa Nguy¹n Huy Thi»p l mët truy»n ngn. Nh÷ngnh÷ ¢ nâi ð tr¶n, truy»n ngn ch¿ l mët thº thùc c§u t¤o ...