Một số biểu hiện tâm thần trong bệnh lý não

Tham khảo tài liệu một số biểu hiện tâm thần trong bệnh lý não, y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số biểu hiện tâm thần trong bệnh lý não Một số biểu hiện tâm thần trong bệnh lý não 1. Loạn thần: Loạn thần thường gặp ở những bệnh nhân có bệnh sa sút trítuệ, bệnh hạch nền hoặc đột quỵ. Có hai biểu hiện chính của loạn thần là hoangtưởng và ảo giác. - Hoang tưởng là một rối loạn tâm thần trong đó có những vấn đề mà bệnhnhân nhận thấy nhưng không có trong thực tế. Một số bệnh nhân có thể có mộttình trạng cận hoang tưởng, vd : ý nghĩ tự cao. Điều này không có nghĩa chắc chắnbệnh nhân có loạn thần. - Ảo giác có thể là ảo thị, ảo thanh, ảo khứu hoặc cảm giác bản thể. Áokhứu và ảo giác về cảm giác da không thường gặp, hầu hết là ảo thanh và ảo thị.Ảo thanh thường gặp kèm với hoang tưởng, trong khi ảo thị thường đơn độc vàthứ phát liên quan đến tổn thương cơ quan. - Điều trị: Sau một rối loạn về chuyển hóa, rối loạn có co giật, sốt hoặc cácyếu tố khác gây hoang tưởng và ảo giác nhẹ, bệnh sẽ thoái lui, thì điều trị có thểđược bắt đầu thông thường với thuốc an thần. Haloperidol liều thấp 0.5- 2 mgđược thử đầu tiên cho hầu hết những bệnh nhân thoái hóa não. - Ảo thị thường khỏi, ảo thanh không khỏi nhanh như ảo thị và hoang tưởngcó thể không khỏi hoàn toàn, thường ít có hiệu quả với thuốc an thần. 2. Rối loạn hành vi: Rối loạn hành vi có thể gặp cùng với loạn thần. - Nguyên nhân: Một nghiên cứu cho thấy nguyên nhân có thể gây rối loạnhành vi như là tác dụng phụ của thuốc, động kinh cục bộ hoặc bệnh nhân đang cómột hoang tưởng hệ thống. - Điều trị: Điều trị chung cho hầu hết các rối loạn hành vi là dùng thuốc anthần với liều thấp có thể. Đã có một số thành công với những điều trị mới nhưCarbamazepine, Di valproex sodium, và Trazodone với liều thấp. 3. Đột quỵ: Khoảng 400.000 người mỗi năm bị đột quỵ do lấp mạch huyếtkhối. Biểu hiện tâm thần thường gặp trong đột quỵ. - Trầm cảm thường gặp trong đột quỵ. Một nghiên cứu thấy rằng 27%bệnh nhân đột quỵ có trầm cảm nặng và 20% có trầm cảm nhẹ trong 2 tuần đầusau đột quỵ. Sáu tháng sau tăng từ 47% đến 60% bị trầm cảm, tất cả không điều trịthuốc chống trầm cảm. Những bệnh nhân đột quỵ khác được điều trị thuốc chốngtrầm cảm thì phục hồi tốt hơn. Nghiên cứu cũng thấy rằng 60% bệnh nhân đột quỵcó trầm cảm thì tổn thương gây đột quỵ nằm ở phần trước bán cầu trái. Điều trị vớithuốc chống trầm cảm ba vòng cho những trường hợp trầm cảm sau đột quỵ cóthành công với cả Nortriptyline và Trazodone. Gần đây, có một số thành côngtrong điều trị trầm cảm sau đột quỵ với thuốc kích thích tâm thần (psychostimulants) hoạt động nhanh. - Sa sút trí tuệ dưới võ là một rối loạn tâm thần nhẹ có thể gặp trong độtquỵ. Những bệnh nhân này thường không được nghĩ có trầm cảm nặng khi trongthực tế họ chỉ có vô cảm. Chứng vô cảm này có thể điều trị thành công với thuốckích thích tâm thần như Methylphenidate hoặc Dextroamphetamine liều thấp. - Sau đột quỵ bệnh nhân có thể có động kinh cục bộ không co giật, trong đóchỉ có hoang tưởng, ảo giác hoặc cả hai. 4. Bệnh lý Hạch nền: Ngày nay bệnh lý hạch nền được xem xét tổng quáthơn, điều đáng lưu tâm là không chỉ với vấn đề vận động mà với những rối loạntâm thần của bệnh. - Những bệnh nhân Parkinson có thể có hoang tưởng, ảo giác hoặc trầmcảm. Các biểu hiện này rất quan trọng để kết luận một cách khách quan có haykhông tác dụng phụ liên quan thuốc mà bệnh nhân đang dùng. Trầm cảm gặptrong 41% bệnh nhân Parkinson, hầu hết có tiền sử giảm sút nhận thức trongnhững bệnh nhân có trầm cảm nặng. Hơn 50% bệnh nhân sẽ bộc lộ triệu chứngtrầm cảm trong quá trình tiến triển của bệnh. Nortriptyline có hiệu quả trong điềutrị trầm cảm. Điều trị bằng xung điện cũng có hiệu quả trong bệnh Parkinson vàcải thiện tốt khả năng vận động. - Bệnh Huntington cũng có một số mắc chứng trầm cảm với tỷ lệ tự tử caohơn trong bệnh lý hạch nền khác. - Xơ cứng rãi rác là một bệnh lý được gây ra bởi những mãng thoái hóamyeline. Trầm cảm trong xơ cứng rãi rác ước lượng khoảng từ 14% đến 27%.Bệnh có cải thiện khi dùng thuốc chống trầm cảm ba vòng. Amantadine giúp giảmmệt mỏi. Trạng thái không ổn định chiếm khoảng 18% bệnh nhân xơ cứng rãi rácvà hoàn toàn đáp ứng với thuốc an thần liều thấp. - Bệnh Alzheimer có thể đi kèm với trầm cảm, hoang tưởng, ảo giác và rốiloạn hành vi. Trong một nghiên cứu 120 bệnh nhân ngoại trú theo dõi bệnhAlzheimer, 13% có trầm cảm nặng, 30% có trầm cảm nhẹ, 7% có ảo giác và 4%có hoang tưởng.Một phần ba bệnh nhân không có chẩn đoán về bệnh lý tâm thầnkèm với bệnh Alzheimer. ThS. BS. HUỲNH THỊ THÚY HẰNG Chuyên Khoa Nội Thần Kinh - BV Hoàn Mỹ Sài Gòn ...