Một số cách tiếp cận về yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách

Tùy theo cách tiếp cận khác nhau mà các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách cũng không giống nhau. Nghiên cứu này trình bày yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách từ nhiều cách tiếp cận (mô hình) khác nhau như mô hình hợp lý, mô hình quản lý, mô hình phát triển tổ chức, mô hình thư lại, mô hình chính trị và mô hình nhận thức.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số cách tiếp cận về yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật MỘT SỐ CÁCH TIẾP CẬN VỀ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH Ngô Hoài Sơn* TÓM TẮT Tuỳ theo cách tiếp cận khác nhau mà các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách cũng không giống nhau. Nghiên cứu này trình bày yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách từ nhiều cách tiếp cận (mô hình) khác nhau như mô hình hợp lý, mô hình quản lý, mô hình phát triển tổ chức, mô hình thư lại, mô hình chính trị và mô hình nhận thức. Từ khoá: Yếu tố ảnh hưởng; thực hiện chính sách; mô hình. FACTORS INFLUENCE ON POLICY IMPLEMENTATION ABSTRACT Different approaches indicate variety of factors that influence on policy implementation. This paper carries out a literature review about factors of policy implementation from variety of approaches (models) such as rationale model; management model; organisation development model, bureaucratic model, political model and cognitive model. Keywords: Influencing factors; policy implementation; model. giả có cách tiếp cận khác nhau về các yếu tố ảnh 1. MỞ ĐẦU hưởng đến quá trình thực hiện chính sách. Điều Là một ngành mới được nghiên cứu và này đúng với bản chất của khoa học chính sách giảng dạy ở Việt Nam nên hệ thống lý thuyết về công là mỗi chính sách với quá trình thực hiện chính sách công nói chung và thực hiện chính riêng, đặc thù, nên các yếu tố ảnh hưởng đến quá sách nói riêng bằng tiếng Việt hết sức nghèo trình thực hiện ấy cũng rất khác nhau, với mức nàn và đơn điệu. Nhiều vấn đề lý thuyết phong độ ảnh hưởng khác nhau. phú và đa dạng của chính sách công chưa được Với mong muốn góp phần làm phong phú chạm tới. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thêm lý thuyết về thực hiện chính sách công thực hiện chính sách hiện nay đang là chủ đề bị bằng tiếng Việt, bài viết tiến hành tổng thuật một bỏ ngỏ. Đa phần các tác giả khi nghiên cứu về số cách tiếp cận với các nhóm yếu tố khác nhau các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách ảnh hưởng đến quá trình thực hiện chính sách. thường liệt kê một cách chung chung các yếu tố 2. KHÁI NIỆM THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH mà họ cho rằng có ảnh hưởng. Tuy nhiên, bản Là một bước của quy trình chính sách, chất của khoa học là đa dạng và phong phú trong thực hiện chính sách được nhiều nhà nghiên cách tiếp cận, nên thật khó khăn để có thể đưa ra cứu quan tâm với nhiều cách hiểu khác. Ferman một danh sách thống nhất các yếu tố ảnh hưởng (1990) quan niệm thực hiện chính sách “là những đến thực hiện chính sách trong mọi bối cảnh, gì xảy ra giữa sự mong đợi của chính sách và kết mọi chính sách. quả chính sách thu được”. Khi bình luận về cách Ngược lại với xu hướng này ở Việt Nam, hiểu này, Wheat (2010) cho rằng đây là cách các nhà nghiên cứu ở nước ngoài cố gắng cụ thể hiểu “không còn gì để bàn cãi” vì quá chung hoá và gắn nghiên cứu của họ vào từng bối cảnh chung và mơ hồ. Theo đó, Wheat (2010) ủng hộ thực hiện chính sách khác nhau. Nhờ đó, mỗi tác quan niệm của Mazmanian và Sabatier (1983, * ThS. Giảng viên Trường Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia Tp. HCM, 130 Một số cách tiếp cận... tr.1): “thực hiện chính sách là việc công chức sách, đầu ra, chủ thể hình thành chính sách, triển khai một quyết định chính sách đã được người thực hiện, và người khởi động các chương thông qua để thực hiện quyền lực chính thống”. trình. Mục đích hướng tới của phương trình này Một số tác giả quan niệm thực hiện chính là tìm ra lợi ích từ đầu ra của chính sách. Đây sách gắn với việc hình thành có chủ đích các là cách tiếp cận phù hợp với mong đợi của các bộ phận của nhà nước để làm hoặc để ngừng nhà đánh giá chính sách vì họ luôn hướng tới làm việc gì đó (Mazmanian và Sabatier 1989); những lợi ích có thể nhìn thấy được. Tuy nhiên, thực hiện chính sách còn là tác động thực tế hạn chế của cách tiếp cận này là trên thực tế việc của các hành động của nhà nước (Mazmanian thực hiện chính sách còn mang lại những giá trị và Sabatier 1989). Cách tiếp cận này như tác vô hình như bài học rút ra từ sự thất bại của một giả O’toole (2000) phê phán là không những chính sách, sự tăng lên về năng lực của tổ chức đã đồng nhất giữa chủ thể chính sách với hành cũng như năng lực lãnh đạo. động của chủ thể đó mà còn quá nhấn mạnh đến Khan và Khandaker (2016) quan niệm mối quan hệ nhân quả giữa những nỗ lực của thực hiện chính sách là việc triển khai pháp luật chủ thể và tác động đầu ra (outcomes) của chính mà trong đó các chủ thể và tổ chức khác nhau sách. Trên thực tế, việc thực hiện chính sách làm việc cùng nhau để sử dụng các thủ tục và đòi hỏi cần có sự nhìn nhận tính chất đa chủ thể kỹ thuật nhằm đưa chính sách vào thực tế để đạt của hành động chính sách như khách hàng, nhà được mục tiêu. Từ khái niệm này, có thể rút ra chính trị, và các chủ thể khác có ảnh hưởng từ ba vấn đề. Thứ nhất, thực hiện chính sách gắn bên ngoài chính sách (O’toole, 2000). Nói cách với việc thực hiện pháp luật. Thứ hai, thực hiện khác, quá trình thực hiện chính sách cần phải chính sách gắn với quá trình tương ...