Một số cây thuốc có độc cần cảnh giác

Nước ta thuộc vùng khí hậu nhiệt đới, các loài thảo mộc vô cùng phong phú, nhất là các loại cây ăn quả, cây làm thuốc. Nhiều sách báo chỉ nói về tác dụng tốt, còn mặt độc hại của cây thì ít được đề cập tới. Chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc về một số cây thảo dược có chứa độc chất và cách xử trí nếu không may bị ngộ độc.Cây mã tiền Mã tiền còn gọi là hoàng nàn, có tên khoa học là Strychnos nux vonica L. Là một cây nhỡ lá mọc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số cây thuốc có độc cần cảnh giác Một số cây thuốc có độc cần cảnh giác Nước ta thuộc vùng khí hậu nhiệt đới, các loài thảo mộc vô cùng phongphú, nhất là các loại cây ăn quả, cây làm thuốc. Nhiều sách báo chỉ nói về tácdụng tốt, còn mặt độc hại của cây thì ít được đề cập tới. Chúng tôi xin giới thiệuvới bạn đọc về một số cây thảo dược có chứa độc chất và cách xử trí nếu khôngmay bị ngộ độc. Cây mã tiền Mã tiền còn gọi là hoàng nàn, có tên khoa học là Strychnos nux vonica L.Là một cây nhỡ lá mọc đối, phiến lá bầu dục. Hoa nhỏ màu hồng. Cây mọc hoangở nhiều tỉnh miền núi. Thành phần hóa học chủ yếu là chất strycnin chiếm 43 -45%. Mã tiền dùng cả trong Đông và Tây y làm thuốc kích thích thần kinh trungương. Cây còn được dùng để chữa ghẻ và các bệnh ngoài da. Người ta ngâm hạtmã tiền với rượu để xoa bóp chỗ đau. Mã tiền rất độc. Có nhiều trường hợp uốngnhầm rượu mã tiền gây ngộ độc. Khi bị ngộ độc thì ngáp, rối loạn tiêu hóa, nôn. Trường hợp nặng thì tứ chico cứng, người bị uốn cong như lên cơn uốn ván, sợ ánh sáng. Mạch nhanh, yếu,chết vì ngạt thở. Xử trí: Rửa dạ dày sớm, uống than hoạt, chống ngạt thở, truyền dịch, uốngthuốc an thần. Nếu nặng cần khẩn trương đưa lên tuyến trên. Cây trúc đào Còn gọi là đào lê. Tên khoa học là Nerium oleander L.thuộc họ trúc đàoApocynaceae. Trúc đào hoa đẹp, màu đỏ tươi, hồng, trắng, nên người ta hay trồnglàm cây cảnh. Cây cao 3 - 4m. Lá đơn, mọc vòng, hình mũi mác. Thành phần hóahọc trong lá cây là neriolin. Người ta dùng neriolin để chữa bệnh về tim. Toànthân cây trúc đào đều độc. Có người dùng cành cây trúc đào xiên thịt nướng ăn, bịngộ độc chết. Người uống nước đựng trong chai có nút bằng cây trúc đào cũng bịngộ độc. Trường hợp bò, ngựa ăn phải lá trúc đào tươi cũng bị ngộ độc, người tadùng lá để làm bả chuột. Triệu chứng bị ngộ độc: Sau 5 - 10 phút chất độc vào cơ thể, người mệt lả,mắt hoa, đầu choáng váng, mặt tái, nôn mửa dữ dội, bụng đau quằn quại. Nặng thìhôn mê, mạch nhỏ, chậm, huyết áp tụt, thiếu ôxy não, tử vong nhanh. Khi bị ngộđộc thì tìm cách cho nôn ra, sau cho uống lòng trắng trứng 5 quả hòa trong 200mlnước. Tiêm atropin, theo dõi nhịp tim. Chuyển bệnh nhân đi cấp cứu ở bệnh viện.Ta không nên trồng trúc đào gần nguồn nước ăn, vì lá rụng xuống làm nhiễm độcnguồn nước. Cây xoan Xoan có tên khoa học là Melia azedarach. Cây cao vài chục mét, cuống láchét ngắn, mép khía răng cưa nông. Hạt xoan khi chín có màu vàng. Xoan mọchoang ở nhiều nơi. Lá, thân và quả xoan đều độc. Người ta dùng lá xoan lót vàochum, vại để trừ sâu mọt hại thóc, đậu, lạc. Bị ngộ độc thường do dùng lá xoan đểtẩy giun, chữa ghẻ hay trẻ em ăn quả xoan chín. Dấu hiệu ngộ độc là đau đầu, đaubụng quằn quại, chóng mặt, nôn mửa, tiêu chảy nhiều lần, mệt lả, khó thở, tim đậpnhanh, huyết áp tụt, nhiễm độc thần kinh, co giật, hôn mê và dẫn đến tử vong. Xử trí:Khi bị ngộ độc thì tìm mọi cách gây nôn, rồi cho uống lòng đỏtrứng, than hoạt, nước đường, truyền dịch và đưa đi bệnh viện cấp cứu. Không nêntẩy giun, chữa ghẻ bằng lá xoan. Cây xương rồng Còn có tên là bá vương tiên. Tên khoa học là Euphorbia antiqorum L. Câymọc hoang ở nhiều nơi, người ta trồng làm hàng rào, làm cảnh. Xương rồng có tácdụng sát khuẩn, chữa viêm răng lợi, chữa các mụn bọc, xơ gan cổ trướng. Mủnhựa cây xương rồng rất độc. Chỉ cần một ít nhựa bắn vào mắt đã gây mù. Nhựaxương rồng dây vào da, niêm mạc sẽ làm phồng da, rát bỏng. Uống phải nhựaxương rồng sẽ bị ngộ độc, đau bụng dữ dội từng cơn, vã mồ hôi, nôn thốc tháo vàđi ngoài liên tục. Lúc này phải nhanh chóng móc họng gây nôn, uống lòng trắngtrứng, ủ ấm và truyền dịch. Nếu bị phồng rộp da thì dùng nước muối 0,9% rửasạch, dùng panthenol xịt kín mặt da. Cà độc dược Có tên là mạn đà la. Tên khoa học là Datura metal L. Cà độc dược có chứachất hyoxin hay scopolamin và atropin. Cây mọc hoang ở khắp nơi. Cà độc dượccó vị cay, tính ôn, đi vào kinh phế, chữa hen. Lấy lá phơi khô, thái nhỏ cuốn nhưđiếu thuốc để hút, chữa hen suyễn, ho kéo dài. Nước sắc cà độc dược để ngâm,rửa chỗ đau do phong hàn, cước khí. Cà độc dược còn chữa bệnh đau dạ dày, sayxe, say sóng, nôn oẹ. Dùng đắp ngoài chữa ung nhọt, sưng tấy. Toàn bộ cây đềuđộc, nhất là lá và hạt. Chất độc là hyoxin và atropin. Khi uống quá liều thì bị ngộđộc, triệu chứng xuất hiện rất rầm rộ. Chất độc ức chế thần kinh trung ương làmbệnh nhân choáng váng, vật vã, sốt, môi khô, miệng khát, tim đập nhanh, thở yếu,đồng tử giãn, liệt tứ chi, hôn mê rồi dẫn đến tử vong. Xử trí: Phải khẩn trương vì chất độc mạnh và có nhiều triệu chứng xuấthiện cùng một lúc. Rửa dạ dày bằng dung dịch tanin 0,4% hay dung dịch lugolloãng, uống than hoạt, lasix, an thần, bù nước và điện giải. Bệnh nhân nặng phảiđược gửi ngay lên tuyến trên. Cây lô hội Còn có tên là lưỡi ...