Một số đặc điểm đặc trưng nhận biết trẻ tự kỷ

Trẻ tự kỷ (TTK) có bề ngoài như bình thường. Các chỉ số phát triển vận động như: lẫy, ngồi, bò, trườn, đứng, đi, chạy... giống như trẻ bình thường cùng tuổi. Khác với một số bệnh cơ thể và bệnh tinh thần khác, trẻ bị rối loạn tự kỷ (TK) có tuổi thọ trung bình như người bình thường. Đồng thời, theo mô tả của Kanner, dường như TTK nói chung lại có bề ngoài khôi ngô tuấn tú. Nhưng hầu hết các mô tả về mặt chức năng tâm lý cho thấy có vấn đề rõ rệt....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đặc điểm đặc trưng nhận biết trẻ tự kỷ Một số đặc điểm đặc trưng nhận biết trẻ tự kỷTrẻ tự kỷ (TTK) có bề ngoài như bình thường. Các chỉ số phát triển vận động như: lẫy, ngồi, bò, trườn, đứng, đi, chạy... giống như trẻ bình thường cùng tuổi. Khác với một số bệnh cơ thể và bệnh tinh thần khác, trẻ bị rối loạn tự kỷ (TK) có tuổi thọ trung bình như người bình thường. Đồng thời, theo mô tả của Kanner, dường như TTK nói chung lại có bề ngoài khôi ngô tuấn tú.Nhưng hầu hết các mô tả về mặt chức năng tâm lý chothấy có vấn đề rõ rệt.Tuổi khởi phátKanner nhấn mạnh triệu chứng TK có thể phát hiện đượcngay khi trẻ ra đời hoặc trong khoảng 30 tháng đầu sausinh. Những bất thường ở trẻ em trong giai đoạn đầu đời từ0 - 6 tháng tuổi cho phép phát hiện sớm: như thiếu nhữngcử chỉ trao đổi vui mừng với mẹ; Không tỏ thái độ thíchthú, quan tâm khi có người chăm sóc; Thái độ lạnh lùng,lãnh đạm, bình lặng đối với lời nói và khuôn mặt của ngườimẹ hoặc người thân; Có dấu hiệu né tránh, ngoảnh mặt đinơi khác khi người khác ở tư thế đối diện với bé; Lặng imcả ngày, ít cử động, khi thì quá ngoan, khi thì quá pháphách; Trương lực cơ quá cứng hoặc quá mềm; Rối loạngiấc ngủ; Thiếu phản xạ bú, mút; Không phát âm bi bô;Không có nụ cười xã hội ở khoảng 4 - 6 tháng tuổi…Ở vào khoảng 6 tháng tuổi đến một năm, trẻ không cónhững cử chỉ vui mừng và thích thú khi có mẹ hay ngườithân ở gần; Các cử chỉ, điệu bộ không phù hợp với tìnhhuống giao tiếp; Thái độ lãnh đạm với âm thanh và hìnhảnh hoặc những kích thích từ môi trường; Nhìn chằm chằmnhư bị hút vào những vật thể quay tròn, nhìn các ngón tayve vẩy; Không quan tâm đến đồ chơi nhưng lại chú tâm đặcbiệt vào những vật thể lạ như khe hở, hạt bụi, lỗ rách;Không có biểu hiện lo sợ, khóc khi đối diện với người lạ;Không phản ứng khi nghe gọi tên.Giao tiếp và quan hệ xã hội của TTKSự hạn chế trên bình diện quan hệTrẻ bị suy giảm nhiều trong ứng xử qua lại với mọi người,hầu hết TTK biểu hiện sự cô lập, thích chơi một mình,tránh giao tiếp với các bạn… số đông phụ huynh cho rằngtrong năm đầu tiên trẻ rất ngoan, yên tĩnh, thích chơi mộtmình, không thích giao tiếp mắt, không có dấu hiệu dangtay khi ai muốn bế bồng, không biết chỉ ngón trỏ và nhìntheo hướng chỉ tay của người khác, không sợ người lạ vàcũng không thân thiện với người chăm sóc, không biết cườiở tháng thứ 3, không biết khóc hay biểu hiện sợ hãi ở thángthứ 8, không phản ứng khi được gọi tên, tránh né giao tiếpbằng mắt nhưng lại có thể nhìn chăm chú vào một điểm bấtthường, khả năng gắn bó với người thân rất kém.Sự hạn chế trong việc hiểu lời nói của TTKMột trong những lý do mà các phụ huynh có con bị TK đưatrẻ tới bệnh viện khám bệnh là trẻ hầu như không có phảnứng khi được gọi tên, trẻ không quan tâm và làm theonhững hướng dẫn của người khác. Các phụ huynh cảm thấyrằng trẻ hoàn toàn không hiểu ngôn ngữ của họ cho dù trẻvẫn có khả năng nghe bình thường.Sự suy giảm trong giao tiếp không lờiHầu hết những trẻ TK đều có khó khăn trong ngôn ngữbiểu cảm, đa số trẻ không hiểu và đồng thời cũng khôngbiết thể hiện ra ngoài những hành vi phi ngôn ngữ, điều nàythể hiện khá rõ thông qua việc trẻ không muốn giao tiếpbằng mắt và không biết sử dụng ngón trỏ để chỉ các đồ vật.Cụ thể là khi muốn điều gì, trẻ không nhìn vào mặt ngườikhác và không sử dụng các tín hiệu cử chỉ để báo chongười khác biết mà thường đến kéo tay họ đến chỗ bé cần(đối với trẻ, bàn tay quan trọng hơn khuôn mặt).Chậm phát triển ngôn ngữCó thể đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất đối với các phụhuynh có con bị TK, trẻ có biểu hiện sự mất ngôn ngữ haychậm trễ trong phát triển ngôn ngữ. Ngay cả khi trẻ cóngôn ngữ thì ngôn ngữ đó cũng có dấu hiệu bất thường:giọng nói đều đều, không biết biểu cảm qua giọng nói;Không biết nói thầm, nói tiếng gió; Thích độc thoại hoặckhông giữ vững cuộc đối thoại; Khó khăn trong việc dùngđại từ nhân xưng; Nhiều khi nói không liên quan đến tìnhhuống giao tiếp, đến môi trường xung quanh; Lời nói tựphát, không có sự khởi đầu khi giao tiếp; Tiếng nói cókhuynh hướng lặp đi lặp lại các từ, đoạn, câu.Hành vi bất thườngHành vi định hìnhTheo Kanner, hành vi định hình là biểu hiện điển hình củaTTK. Quan sát lâm sàng cho thấy TTK có hững hành vi rậpkhuôn, lặp đi lặp lại: trẻ thích đi đi lại lại trong phòng, thíchxếp các đồ vật thành hàng thẳng; Vặn, xoắn các ngón tayvà bàn tay; Thích chạy vòng vòng và quay vòng vòng;Thích chơi các đồ chơi phát ra tiếng động; Thích bật tắt cácnút điện hay điện tử… Những trẻ khác nhau, sở thích vềcác hành vi định hì ...