Một số hình thức khai thác hệ thống tư liệu từ các bảo tàng trên địa bàn thành phố đà Nẵng trong dạy học nội khóa lịch sử Việt Nam ở Đại học Đà Nẵng

Với bài viết, nhóm tác giả đề xuất một số hình thức khai thác hệ thống tư liệu từ các bảo tàng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng để góp phần nâng cao chất lượng dạy học lịch sử Việt Nam ở Đại học Đà Nẵng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số hình thức khai thác hệ thống tư liệu từ các bảo tàng trên địa bàn thành phố đà Nẵng trong dạy học nội khóa lịch sử Việt Nam ở Đại học Đà NẵngUED JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES, HUMANITIES AND EDUCATION VOL.2, NO.4 (2012) MỘT SỐ HÌNH THỨC KHAI THÁC HỆ THỐNG TƯ LIỆU TỪ CÁC BẢO TÀNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TRONG DẠY HỌC NỘI KHÓA LỊCH SỬ VIỆT NAM Ở ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Lưu Trang, Nguyễn Văn Sang* TÓM TẮT Đổi mới dạy học lịch sử Việt Nam là bộ phận quan trọng của quá trình đổi mới phươngpháp dạy học Lịch sử ở Đại học Đà Nẵng. Sử dụng phương tiện trực quan chính là con đườnghiệu quả để tiến tới thực hiện đổi mới dạy học lịch sử. Hệ thống tư liệu trực quan phong phú ởcác bảo tàng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng là điều kiện hết sức thuận lợi cho việc khai thácphục vụ giảng dạy lịch sử Việt Nam. Với bài viết, nhóm tác giả đề xuất một số hình thức khaithác hệ thống tư liệu từ các bảo tàng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng để góp phần nâng caochất lượng dạy học lịch sử Việt Nam ở Đại học Đà Nẵng. Từ khóa : hệ thống tư liệu, bảo tàng, phương pháp dạy học, nội khóa1. Đặt vấn đề Ở Đại học Đà Nẵng có nhiều ngành Khoa học xã hội và Nhân văn được thiết kếhọc các học phần lịch sử Việt Nam. Đó đều là những học phần nặng về lý thuyết, mangtính hàn lâm và khó nắm bắt kiến thức. Thực tiễn cho thấy rằng, việc giảng dạy các họcphần này khó có thể mang đến cho người học những nhận thức tích cực về sự phát triểncủa lịch sử dân tộc nếu chỉ dựa vào giáo trình và sách chuyên khảo. Vì vậy, muốn giảngdạy hiệu quả hơn, giảng viên ngoài việc tự trang bị một lượng kiến thức phong phú, đadạng và chính xác về lịch sử dân tộc thì còn phải sử dụng một cách triệt để phương pháptrực quan bằng hệ thống tư liệu hiện vật thật sinh động trong quá trình giảng dạy. Vớihệ thống tư liệu đó, việc giảng dạy sẽ đạt được hiệu quả cao hơn đồng thời khắc phụcđược tình trạng “dạy chay, học chay”, lối truyền thụ một chiều, làm tăng tính thuyếtphục và sâu sắc của bài giảng. Trong khi đó ở thành phố Đà Nẵng có nhiều bảo tànglịch sử, văn hóa như: Bảo tàng Đà Nẵng, bảo tàng Điêu khắc Chăm, bảo tàng Quân khuV, bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh Quân khu V là điều kiện thuận lợi để giảng dạy lịchsử Việt Nam ở Đại học Đà Nẵng. Hệ thống tư liệu bảo tàng chuyên đề với số lượng hiệnvật, tư liệu đa dạng phản ánh nhiều nội dung, quá trình của lịch sử dân tộc cho phépkhai thác phục vụ giảng dạy nhiều nội dung khác nhau của chuyên ngành lịch sử ViệtNam. Chính vì vậy, việc khai thác, sử dụng hệ thống tư liệu từ bảo tàng và di tích lịchsử trên địa bàn thành phố Đà Nẵng để nâng cao chất lượng giảng dạy lịch sử Việt Namở Đại học Đà Nẵng có ý nghĩa quan trọng.2. Nội dung2.1. Khai thác hệ thống tư liệu từ các bảo tàng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đểgiảng dạy bài học lịch sử Việt Nam nội khóa tại phòng trưng bày của bảo tàng Khi giảng dạy với hình thức này, hệ thống các phòng trưng bày hiện vật được84TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC TẬP 2, SỐ 4 (2012)coi là phòng học và các hiện vật được trưng bày tại bảo tàng được xem là nhữngphương tiện trực quan. Ngoài những nguyên tắc chung, giảng dạy với hình thức tiếnhành bài lịch sử tại bảo tàng, giảng viên cần thực hiện những yêu cầu sau: - Thứ nhất, giảng viên phải trực tiếp tìm hiểu về sơ đồ tổng quát, nội dung trưngbày, các chủ đề được trưng bày trong các bảo tàng, khảo sát hệ thống tư liệu có liênquan trực tiếp đến bài giảng để phục vụ cho việc tiến hành được thuận lợi. - Thứ hai, giảng viên phải xác định và nắm vững kiến thức, nội dung cơ bản củabài học cần cung cấp cho sinh viên. Trên cơ sở bài học, kết hợp với việc hiểu nội dungcủa hiện vật được trưng bày tại bảo tàng để giảng viên xác định chính xác những tư liệutiêu biểu cần khai thác nhằm làm sáng tỏ nội dung của bài học. - Thứ ba, khi đã lựa chọn được nội dung cần cung cấp và hệ thống tư liệu cầnkhai thác cho bài học, giảng viên tiến hành soạn giáo án chi tiết và đề xuất phương ánsư phạm cụ thể cho việc giảng dạy tại bảo tàng. Thứ tư, trước khi tiến hành bài học, giảng viên cần phổ biến tới sinh viên nêu rõmục đích, nội dung của bài học, nội quy, quy định của bảo tàng, đồng thời phải tính đếncác tình huống sư phạm có thể xảy ra và dự kiến phương án xử lý. Để thực tiễn hóa phương thức tiến hành bài học lịch sử, chúng tôi tiến hành bàigiảng tại bảo tàng Đà Nẵng. Ví dụ khi giảng dạy một đơn vị kết thức của học phần Lịchsử Việt Nam 1858 - 1945, chúng tôi tiến hành như sau: - Thứ nhất: Ổn định lớp học: So với hình thức giảng dạy trên lớp, hình thứcgiảng dạy tại bảo tàng Đà Nẵng công tác ổn định lớp khó khăn, phức tạp hơn vì quy môphòng trưng bày không quá lớn. Do đó nó có vị trí quan trọng đối với sự thành công củagiờ học. - Thứ hai: Do th ...