Một số kinh nghiệm cải thiện an toàn đường bộ đối với xe ô tô chở hàng tại các quốc gia liên minh EU

Bài viết trình bày một số kinh nghiệm cải thiện an toàn đường bộ đối với xe ô tô chở hàng tại các quốc gia liên minh EU. Tại các nước EU, việc áp dụng các biện pháp cải thiện ATGT đường bộ đối với ô tô chở hàng đang đi đúng hướng và phát huy hiệu quả. Qua nghiên cứu các biện pháp đó, tác giả đã rút ra một số kinh nghiệm áp dụng đối với Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số kinh nghiệm cải thiện an toàn đường bộ đối với xe ô tô chở hàng tại các quốc gia liên minh EU MỘT SỐ KINH NGHIỆM CẢI THIỆN AN TOÀN ĐƯỜNG BỘ ĐỐI VỚI XE Ô TÔ CHỞ HÀNG TẠI CÁC QUỐC GIA LIÊN MINH EU ThS. Nguyễn Trần Hiệp Viện Khoa học Cảnh sát - Học viện CSND TÓM TẮT: Ngày nay, xe ô tô chở hàng đang giữ vai trò ưu thế trong quá trình vận chuyển hàng hóa với số lượng tham gia vận chuyển ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, xe ô tô chở hàng được xác định là nguồn nguy hiểm cao bởi trọng lượng lớn, di chuyển với tốc độ nhanh, đã có rất nhiều vụ TNGT đường bộ nghiêm trọng xảy ra liên quan đến xe ô tô chở hàng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Tại các nước EU, việc áp dụng các biện pháp cải thiện ATGT đường bộ đối với ô tô chở hàng đang đi đúng hướng và phát huy hiệu quả. Qua nghiên cứu các biện pháp đó, tác giả đã rút ra một số kinh nghiệm áp dụng đối với Việt Nam. Từ khóa: các quốc gia EU, ô tô chở hàng, TNGT đường bộ, ATGT, Việt Nam Vận tải hàng hoá đường bộ đóng góp một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước. Nó còn đóng góp lớn cho ngân sách qua nhiều loại thuế và nhờ những dịch vụ đi theo được phát triển, tạo thêm hàng triệu việc làm cho người lao động. Ngày nay, xe ô tô chở hàng đang giữ vai trò ưu thế trong quá trình vận chuyển hàng hóa với số lượng tham gia vận chuyển ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, xe ô tô chở hàng được xác định là nguồn nguy hiểm cao bởi trọng lượng lớn, di chuyển với tốc độ nhanh, đã có rất nhiều vụ TNGT đường bộ nghiêm trọng xảy ra liên quan đến xe ô tô chở hàng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Tại các nước thuộc khối liên minh châu Âu, vận tải hàng hóa bằng đường bộ đang chiếm hơn 65% tổng sản lượng vận tải, đường sắt chỉ chiếm 0,6%, đường biển 18%. Trong đó, 44% hàng hóa được vận chuyển bằng phương tiện ô tô. Hiện nay, việc kiểm soát an toàn đường bộ đang được các nước EU thực hiện rất tốt. Nghiên cứu số liệu tình hình TNGT đường bộ tại các nước châu Âu trong giai đoạn 2009 - 2019 cho thấy TNGT đang có chiều hướng giảm (năm 2019, trường hợp tử vong do TNGT đường bộ được gia nhận 22.756 người, giảm 10.222 người so với năm 2009 (giảm 31%)). Biểu đồ 1. Thống kê trường hợp tử vong vì TNGT đường bộ ở các nước EU trong giai đoạn 2009 - 2019 550 Tính riêng năm 2019, trong 22.756 người chết vì TNGT thì có 44,2% số người chết do TNGT liên quan đến xe khách, còn số người chết do TNGT liên quan đến xe chở hàng chỉ chiếm 5,6%. Bên cạnh đó, số liệu thống kê trong 10 năm cho thấy số người chết do TNGT liên quan ô tô chở hàng đã giảm 26,5%. Điều đó cho thấy việc áp dụng các biện pháp cải thiện ATGT đường bộ đối với ô tô chở hàng của các nước EU đã đi đúng hướng và phát huy hiệu quả. Biểu đồ 2. Phân loại TNGT đường bộ năm 2019 tại các quốc gia EU theo loại phương tiện Biểu đồ 3. Tình hình TNGT đường bộ tại các quốc gia EU theo loại phương tiện giai đoạn 2009 - 2019 Các quốc gia EU đã triển khai hàng loạt các giải pháp nhằm giảm thiểu TNGT đường bộ liên quan đến xe chở hàng một cách bền vững, bao gồm các biện pháp thuộc về lĩnh vực kết cấu hạ tầng (ví dụ như hàng rào phân cách, dải phân cách, nút giao thông an toàn, đường dành cho người đi bộ và xe đạp sang đường an toàn), sử dụng đường an toàn (ví dụ: người lái xe tỉnh táo, thắt dây an toàn, tải trọng an toàn, tuân thủ giới hạn tốc độ) và các phương tiện an toàn; các biện pháp về thực thi pháp luật hiện hành, khuyến khích và triển 551 khai quy mô lớn các công nghệ cứu hộ giao thông và đào tạo người lái xe. Ngoài ra, trong thời gian tới, các quốc gia EU sẽ triển khai áp dụng một loạt các giải pháp sau: - Trang bị các tính năng an toàn cho xe chở hàng: Năm 2019, các quốc gia EU đã cập nhật quy định an toàn chung của EU và Quy định về an toàn cho người đi bộ, yêu cầu các phương tiện bao gồm ô tô chở hàng, ô tô buýt và ô tô con phải lắp đặt các thiết bị an toàn chủ động và bị động mới được phép bán tại EU. Theo quy định mới, các phương tiện này sẽ phải được trang bị các tính năng an toàn, bao gồm: Thiết bị hỗ trợ tốc độ thông minh (Intelligent Speed Assistance - ISA) và thiết bị khóa liên động bằng cồn. Các xe ô tô chở hàng từ 3,5 tấn trở lên (Heavy goods vehicle - HGV) sẽ phải trang bị thiết bị ISA kể từ năm 2022 đối với các xe sản xuất mới và năm 2024 đối với các xe đang lưu hành. Chỉ thị 2002/85/EC20 của Hội đồng Châu Âu đã yêu cầu sử dụng các thiết bị giới hạn tốc độ tối đa là 90 km/h cho tất cả các phương tiện trên 3,5 tấn. Tuy nhiên, các thiết bị giới hạn tốc độ tối đa này không hạn chế xe HGV chạy quá tốc độ trên những con đường có giới hạn tốc độ thấp hơn, vì ở một nửa các quốc gia EU, giới hạn tốc độ hợp pháp tối đa trên đường ô tô đối với xe HGV là 80 km/h trở xuống. Do đó, hệ thống ISA sẽ hỗ trợ người lái xe tuân thủ các giới hạn tốc độ thấp hơn 90 km/h. Ngoài ra, ô tô phải lắp đặt phanh khẩn cấp tự động (Automated Emergency Braking - AEB), đây là biện pháp an toàn nâng cao bổ sung với khả năng phát hiện người tham gia giao thông và các chướng ngại vật xung quanh. Biện pháp này sẽ có hiệu lực vào năm 2022 đối với các mẫu xe sản xuất mới và vào năm 2024 đối với các mẫu xe đang lưu hành. Ngoài các yêu cầu chung (như ISA và AEB), xe HGV sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn về tầm nhìn trực tiếp, việc tuân thủ đó sẽ giảm đáng kể điểm mù từ năm 2026 đối với các xe sản xuất mới và từ năm 2029 đối với các xe đang lưu hành. Các tiêu chuẩn về tầm nhìn trực diện cùng với các hệ thống tiên tiến sẽ có khả năng phát hiện phương tiện khác ở gần xe. Chỉ thị 719/2015 năm 2015 của Hội đồng Châu Âu sửa đổi Chỉ thị 96/53/EC quy định về trọng lượng và kích thước tối đa cho phép của xe HGV với mụ ...