Một số kinh nghiệm giảng dạy môn học Kiểm toán

Bài viết "Một số kinh nghiệm giảng dạy môn học Kiểm toán" phân tích đặc điểm của ngành nghề ảnh hưởng đến đặc điểm của môn học. Trên cơ sở nghiên cứu tài liệu và kinh nghiệm giảng dạy cũng như thực tiễn của mình, nhóm tác giả chia sẻ các vấn đề phát hiện và phương pháp giải quyết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số kinh nghiệm giảng dạy môn học Kiểm toán Một số kinh nghiệm giảng dạy môn học Kiểm toán Lê Thị Thanh Xuân Thạc sĩ, Giảng viên, Trường Đại học Mở TPHCM Trần Thị Vinh Thạc sĩ, Giảng viên, Trường Đại học Mở TPHCM Tóm tắt Môn học Kiểm toán được thiết kế trong chương trình đào tạo của nhiều ngành, chuyên ngành trong khối ngành Kinh tế và Quản trị. Các sinh viên thường cho rằng đây là một môn học thú vị nhưng khó hiểu. Việc phân tích cho thấy ba khó khăn trong việc giảng dạy môn học này là: (1) Các thuật ngữ chuyên ngành trừu tượng, khó hiểu; (2) Sự khác biệt về đối tượng giảng dạy và (3) Khả năng truyền tải kiến thức một cách hấp dẫn. Qua kinh nghiệm thực tế, các tác giả đề xuất một số giải pháp như đưa các ví dụ minh họa để làm rõ các khái niệm, thuật ngữ; điều chỉnh bài giảng theo các đối tượng khác nhau và dùng những tình huống thực tế với liều lượng vừa phải để tăng cường sự thú vị và quan tâm của sinh viên. Từ khóa: Giảng dạy kiểm toán, Phương pháp giảng dạy 1. Giới thiệu Môn kiểm toán từ lâu được đưa vào chương trình giảng dạy cho khối ngành kinh tế và quản trị của hầu hết các trường đại học. Nhìn chung sinh viên đều cho rằng môn học thú vị nhưng khá khó hiểu. Điều này khiến cho các giảng viên quan tâm tìm kiếm phương pháp giảng dạy hiệu quả hơn. Bài viết phân tích đặc điểm của ngành nghề ảnh hưởng đến đặc điểm của môn học. Trên cơ sở nghiên cứu tài liệu và kinh nghiệm giảng dạy cũng như thực tiễn của mình, nhóm tác giả chia sẻ các vấn đề phát hiện và phương pháp giải quyết. 58 2. Đặc điểm của môn học Kiểm toán độc lập là một nghề có tính chuyên nghiệp, có từ thời Trung Cổ và có nhiều thay đổi trong quá trình phát triển. Nguyên tắc của kiểm toán độc lập là không được tham gia vào việc lập và trình bày báo cáo tài chính cũng như trong việc thiết kế hệ thống kiểm soát nội bộ cho khách hàng. Tuy nhiên, kiểm toán viên lại được kỳ vọng là phải đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo tài chính có được lập phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng, trên các khía cạnh trọng yếu hay không. Đây là một nghề có nhiều rủi ro và xung đột tiềm năng. Giá trị của nghề kiểm toán được khẳng định khi công chúng tin tưởng vào sự khách quan và phù hợp của ý kiến của kiểm toán viên trên báo cáo kiểm toán. Do đó, nghề kiểm toán đòi năng lực và kỹ năng chuyên môn, tính độc lập của kiểm toán viên trong việc đánh giá tính trung thực và hợp lý trong trình bày thông tin tài chính. Tính chuyên nghiệp của ngành nghề nói trên dẫn đến môn học có đặc điểm gồm nhiều khái niệm và thuật ngữ chuyên môn. Kiến thức môn học mang tính đặc thù của ngành nghề hơn là kiến thức xã hội tổng quát. Điều này có thể là nguyên nhân chủ yếu làm cho môn kiểm toán được người học nhận xét là khó hiểu. 3. Những khó khăn khi dạy môn kiểm toán và giải pháp Từ kinh nghiệm giảng dạy của mình, nhóm đưa ra những khó khăn cụ thể trong giảng dạy, và các giải pháp cho từng vấn đề, dưới góc độ bài giảng của giảng viên. 3.1 Vấn đề khái niệm và thuật ngữ chuyên ngành Điều này xuất phát từ đặc điểm của môn học có nhiều khái niệm và thuật ngữ chuyên ngành như đã nói ở trên. Việt Nam phát triển hoạt động kiểm toán gần đây nên các thuật ngữ, khái niệm phần lớn được dịch ra từ tiếng Anh và không phải lúc nào cũng tìm được một thuật ngữ gần trong tiếng Việt để diễn đạt. Vì vậy, người học khó khăn để hiểu chúng là tất yếu. Để giúp cho người học nắm bắt các khái niệm và thuật ngữ, giảng viên có thể bắt đầu với việc thiết kế slide bài giảng của mình. Các slide không nên chỉ bao gồm các định nghĩa khó hiểu và khô khan, thay vào đó giảng viên có thể trình bày các định nghĩa này dưới dạng sơ đồ, cụ thể hóa bằng các ví dụ hoặc tình huống minh họa. Có nhiều nghiên cứu cho thấy việc sử dụng tình huống minh họa trong giảng dạy mang lại hiệu quả cao (Bruner, 1998). Trong nghiên 59 cứu của mình, Bruner còn chỉ ra phương pháp bốn bước để giúp cho việc đưa tình huống minh họa vào bài giảng của mình: - Đầu tiên là bước tìm hiểu về các cơ sở lý luận của việc giảng dạy bằng tình huống minh họa, việc này giúp cho giảng viên nắm bắt được các ý niệm và lợi ích của việc sử dụng tình huống minh họa. - Tiếp đến là bước tham khảo các tình huống mẫu đã được chứng minh thành công từ các giảng viên khác; thông qua tham khảo, các giảng viên trẻ có thể dễ dàng tiếp thu, học hỏi các mô hình trong các tình huống mẫu và điều này giúp ít rất nhiều trong việc cải thiện phong cách đứng lớp. - Bước thứ ba, thực hiện dự giờ các giảng viên có kinh nghiệm và ghi nhận các phản hồi từ thảo luận từ các giảng viên này. - Cuối cùng là cụ thể hóa bằng cách đưa các tình huống thực tế vào giờ giảng. Có một điều chắc chắn rằng học tập từ chính kinh nghiệm bản thân luôn là phương pháp hiệu quả nhất. Đáng tiếc rằng bốn bước kể trên không phải là tấm vé thông hành đảm bảo cho việc thành công khi áp dụng tình huống thực tế vào bài giảng và đòi hỏi rất nhiều nỗ lực và thích ứng của từng giảng viên. Đặc biệt đối với các môn học đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành như kiểm toán. Một cách khác để giải quyết vấn đề là giảng viên xây dựng một hệ thống bài tập đa dạng. Bài tập được thiết kế từ cơ bản đến nâng cao, từ những bài tập thực hành đến những bài tập tổng hợp nhằm đưa lý thuyết trở nên gần gũi và mang tính ứng dụng từ mức thấp đến cao. Hiện nay, chương trình thực hành quy trình kiểm toán mẫu do Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) ban hành đã được đưa vào giảng dạy cho sinh viên chuyên ngành kiểm toán đã giúp các em sinh viên hiểu được môn học được vận dụng trong thực tế như thế nào. Tuy nhiên, việc áp dụng rộng rãi môn học kiểm toán thực hành này cho các đối tượng là không hiệu quả mặc dù mang tính ứng dụ ...