Một số phương pháp dạy học tích cực - PGS.TS. Vũ Hồng Tiến

Phương pháp dạy học tích cực là một thuật ngữ rút gọn, được dùng ở nhiều nước để chỉ những phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học,... là những nội dung chính trong bài viết "Một số phương pháp dạy học tích cực". Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số phương pháp dạy học tích cực - PGS.TS. Vũ Hồng TiếnMộtsốphươngphápdạyhọctíchcựcPhươngphápdạyhọctíchcực(PPDHtíchcực)làmộtthuậtngữ rútgọn,được dùngởnhiềunướcđể chỉ nhữngphươngphápgiáodục,dạyhọctheohướngphát huytínhtíchcực,chủđộng,sángtạocủangườihọc.PPDHtíchcựchướngtớiviệc hoạtđộnghóa,tíchcựchóahoạtđộngnhậnthứccủangườihọc,nghĩalàtậptrung vàopháthuytínhtíchcựccủangườihọcchứ khôngphảilàtậptrungvàopháthuy tínhtíchcựccủangườidạy,tuynhiênđểdạyhọctheophươngpháptíchcựcthìgiáo viênphảinỗlựcnhiềusovớidạytheophươngphápthụđộng. PGS.TSVũHồngTiến I.Mụctiêu: Hiểuđượcbảnchấtcủaphươngphápdạyhọctíchcực. Nắmđượcvaitròvànộidungcơbảncủamộtsốphươngphápdạyhọctíchcực. Thựchiệnđượcphươngphápdạyhọctíchcựctrongmộtsốbàigiảng. Khẳngđịnhsựcầnthiếtvàcóýthứctựgiác,sángtạoápdụngPPDHtíchcực. II.Nộidung: 1.Phươngphápdạyhọctíchcựclàgì? a.Địnhhướngđổimớiphươngphápdạyhọc: ĐịnhhướngđổimớiphươngphápdạyvàhọcđãđượcxácđịnhtrongNghị quyếtTrungương4khóaVII(11993),NghịquyếtTrung ương2khóaVIII(121996),được thể chế hóatrongLuậtGiáodục(121998),đượccụ thể hóatrongcácchỉ thị củaBộGiáodụcvàĐàotạo,đặcbiệtlàchỉthịsố15(41999). LuậtGiáodục,điều24.2,đãghi:Phươngphápgiáodụcphổ thôngphảipháthuytínhtíchcực,tựgiác,chủ động,sángtạocủahọcsinh;phùhợpvớiđặcđiểmcủatừnglớphọc,mônhọc;bồidưỡngphươngpháptựhọc,rènluyệnkĩnăngvậndụngkiếnthứcvàothựctiễn;tácđộngđếntìnhcảm,đemlạiniềmvui,hứngthúhọctậpchohọcsinh. Cóthể nóicốtlõicủađổimớidạyvàhọclàhướngtớihoạtđộnghọctậpchủđộng,chốnglạithóiquenhọctậpthụđộng. b.Thếnàolàtínhtíchcựchọctập? Tínhtíchcực(TTC)làmộtphẩmchấtvốncócủaconngười,bởivìđể tồntạivà pháttriểnconngườiluônphảichủđộng,tíchcựccảibiếnmôitrườngtự nhiên,cảitạoxãhội.Vìvậy,hìnhthànhvàpháttriểnTTCxãhộilàmộttrongnhữngnhiệmvụ chủyếucủagiáodục. TínhtíchcựchọctậpvềthựcchấtlàTTCnhậnthức,đặctrưngởkhátvọnghiểubiết,cốgắngtrílựcvàcónghịlựccaotrongqúatrìnhchiếmlĩnhtrithức.TTCnhậnthức tronghoạtđộnghọctậpliênquantrướchếtvớiđộngcơhọctập.Độngcơđúngtạorahứngthú.Hứngthúlàtiềnđềcủatựgiác.Hứngthúvàtựgiáclàhaiyếutốtạonêntính tíchcực.Tínhtíchcựcsảnsinhnếptưduyđộclập.Suynghĩđộclậplàmầmmốngcủasángtạo.Ngượclại,phongcáchhọctậptíchcựcđộclậpsángtạosẽpháttriểntự giác, hứngthú,bồidưỡngđộngcơ họctập.TTChọctậpbiểuhiện ở nhữngdấuhiệunhư: hăngháitrảlờicáccâuhỏicủagiáoviên,bổsungcáccâutrảlờicủabạn,thíchphátbiểu ýkiếncủamìnhtrướcvấnđềnêura;haynêuthắcmắc,đòihỏigiảithíchcặnkẽnhữngvấnđềchưađủ rõ;chủđộngvậndụngkiếnthức,kĩnăngđãhọcđểnhậnthứcvấnđềmới;tậptrungchúývàovấnđề đanghọc;kiêntrìhoànthànhcácbàitập,khôngnản trướcnhữngtìnhhuốngkhókhăn… TTChọctậpthểhiệnquacáccấpđộtừthấplêncaonhư: Bắtchước:gắngsứclàmtheomẫuhànhđộngcủathầy,củabạn… Tìmtòi:độclậpgiảiquyếtvấnđềnêura,tìmkiếmcáchgiảiquyếtkhácnhauvềmộtsốvấnđề… Sángtạo:tìmracáchgiảiquyếtmới,độcđáo,hữuhiệu. c.Phươngphápdạyhọctíchcực: Phươngphápdạyhọctíchcực(PPDHtíchcực)làmộtthuậtngữ rútgọn,đượcdùng ở nhiềunướcđể chỉ nhữngphươngphápgiáodục,dạyhọctheohướngpháthuytínhtíchcực,chủđộng,sángtạocủangườihọc. TíchcựctrongPPDHtíchcựcđượcdùngvớinghĩalàhoạtđộng,chủđộng,tráinghĩavớikhônghoạtđộng,thụđộngchứkhôngdùngtheonghĩatráivớitiêucực. PPDHtíchcựchướngtớiviệchoạtđộnghóa,tíchcựchóahoạtđộngnhậnthứccủangườihọc,nghĩalàtậptrungvàopháthuytínhtíchcựccủangườihọcchứ khôngphảilàtậptrungvàopháthuytínhtíchcựccủangườidạy,tuynhiênđể dạyhọctheo phươngpháptíchcựcthìgiáoviênphảinỗ lựcnhiềusovớidạytheophươngphápthụđộng. Muốnđổimớicáchhọcphảiđổimớicáchdạy.Cáchdạychỉđạocáchhọc,nhưng ngượclạithóiquenhọctậpcủatròcũngảnhhưởngtớicáchdạycủathầy.Chẳnghạn,cótrườnghợphọcsinhđòihỏicáchdạytíchcựchoạtđộngnhưnggiáoviênchưađáp ứngđược,hoặccótrườnghợpgiáoviênhăngháiápdụngPPDHtíchcựcnhưngkhôngthànhcôngvìhọcsinhchưathíchứng,vẫnquenvớilốihọctậpthụđộng.Vìvậy,giáo viênphảikiêntrìdùngcáchdạyhoạtđộngđể dầndầnxâydựngchohọcsinhphươngpháphọctậpchủ độngmộtcá ...