Một số phương pháp giải thích pháp luật ở Pháp

Tham khảo bài viết một số phương pháp giải thích pháp luật ở pháp, kinh tế - quản lý, quản lý nhà nước phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số phương pháp giải thích pháp luật ở PhápMột số phương pháp giải thích pháp luật ở Pháp Sau Cách mạng Pháp năm 1789, việc phân chia quyền lực ở nướcPháp được thực hiện triệt để. Tòa án có vai trò rất lớn, thẩm phán đãtừng được ví như “cái miệng của pháp luật”. Trong Bộ Dân luật Pháp1804 (thường được gọi là Bộ luật Napoleon), có một nguyên tắc đặcbiệt nổi tiếng, đó là nguyên tắc thẩm phán không được phép nại vào lýdo không có luật hay luật không rõ ràng để từ chối giải quyết vụ việc.Nếu vi phạm nguyên tắc này, thẩm phán sẽ phải chịu trách nhiệm.Thẩm phán có quyền, đồng thời có nghĩa vụ giải thích luật (Điều 4,Bộ Dân luật Pháp). Tất nhiên, trong thực tế từng vụ việc cụ thể có thểtác động nhất định đến mức độ và phạm vi quyền lực của thẩm phántrong việc ra các phán quyết. Nguyên tắc này tồn tại cho đến cuối thếkỷ XX. Điều đó cho thấy sự phát triển của hệ thống tư pháp, vai tròcủa thẩm phán, cũng như các giá trị mà nguyên tắc này mang lại. Cũng như hầu hết các quốc gia khác, Pháp cho rằng, lý do phải tiếnhành giải thích một văn bản pháp luật là vì trong quá trình lập pháp,nhà lập pháp không thể lường trước được tất cả những tình huốngcũng như những khó khăn khi mang văn bản pháp luật vào cuộc sống,sự tương thích của văn bản với thực tế không cao, nghĩa của các đạoluật không phải luôn rõ ràng, và việc áp dụng pháp luật gây tranh cãi...Do vậy, việc giải thích pháp luật là thực sự cần thiết. Ở Pháp, Nghị viện cũng có thể giải thích các đạo luật của chính họbằng cách đưa ra một đạo luật sau đó, gọi là đạo luật mang tính giảithích. Tuy nhiên, các thẩm phán rất miễn cưỡng áp dụng các đạo luậtnày (đặc biệt là các quy định mang tính hồi tố), mặc dù chúng chỉchiếm một số lượng không đáng kể. Các nghị sĩ cũng thường xuyênđưa ra những câu hỏi liên quan đến giải thích đạo luật tới các Bộtrưởng, và sự trả lời của Bộ trưởng thường là chỉ bày tỏ quan điểm vàphụ thuộc vào sự giải thích tối cao của Tòa án. Giải thích đạo luật cũng có thể được thực hiện thông qua các thôngtư của Chính phủ, tuy nhiên, những thông tư mang tính giải thích nàykhông có tác động pháp lý lên các cá nhân và thẩm phán, chúng khôngràng buộc các thẩm phán về ý nghĩa và phạm vi của các điều khoảnpháp lý mà họ đang giải thích. Tuy vậy, các thông tư này vẫn thườngxuyên được các luật gia và các thẩm phán xem xét trong thực tế. Từ sự ra đời của một đạo luật năm 1991, các thẩm phán của Tòa áncấp thấp hơn có thể yêu cầu các Tòa án cấp cao hơn hướng dẫn về cácđiều khoản pháp lý khó của luật hiện hành trước khi áp dụng nó. Pháp luật của Pháp không dự trữ điều khoản của sự giải thích, vì vậythẩm phán phải tìm cách giải thích, bình luận các đạo luật dựa trênnhững phương pháp khác nhau. Có thể kể đến một số phương pháp giảithích pháp luật cơ bản của Pháp như sau: Phương pháp giải thích có tính chất bình luận Phương pháp này được đánh giá là đã tạo nên lịch sử lập pháp Pháp.Phương pháp bình luận đề cao việc nghiên cứu văn bản pháp luật mộtcách thận trọng và cho rằng, việc đó sẽ đủ để tạo ra các giải pháp chobất kỳ trường hợp nào trong thực tế áp dụng. Phương pháp có tính bìnhluận nhấn mạnh đến khía cạnh ý định của người lập pháp. Nếu phápluật sáng tỏ, thẩm phán phải áp dụng pháp luật mà không cần phải giảithích, nếu luật pháp mơ hồ, tối nghĩa, thẩm phán sẽ phải nghiên cứu đểtìm hiểu ý định của nhà lập pháp và khi ý định của nhà lập pháp đượclàm rõ thì các điều khoản pháp luật mơ hồ sẽ được làm sáng tỏ. Phương pháp giải thích tiếp cận lịch sử lập pháp Tiếp cận lịch sử lập pháp được sử dụng khác nhau ở mỗi giai đoạnlịch sử của pháp luật, có thời kỳ nó được coi là phương pháp chủ yếuđể giải thích đạo luật. Phương pháp này không có nghĩa là các thẩmphán thừa nhận “tính quyền lực” của lịch sử lập pháp, nhưng ưu điểmnổi trội mà phương pháp này mang lại, đó là “bằng chứng về nghĩa”của đạo luật. Phương pháp giải thích mang tính lịch sử là một kiểu giải thích thuộcmục đích luận, phương pháp này được biết đến như một sự “mềm hóa”đối với văn bản pháp luật. Vào khoảng thời gian Hiến pháp năm 1791 được thông qua, các thẩmphán đã đề cập đến những câu hỏi của giải thích pháp luật liên quanđến hoạt động lập pháp, đây là một vấn đề mà ở các Tòa án không cóđược sự thống nhất. Tiến trình này được gọi là référé législatif (dự thảolập pháp). Tuy nhiên, nó bị ngừng năm 1937 vì người ta thấy rằng, cácgiải thích được tạo ra bởi sự quyết định của lập pháp rất ngẫu hứng,thường bị ảnh hưởng bởi các cân nhắc chính trị và sự thiếu độc lập cầnthiết của Tòa án để giải quyết các vấn đề thực sự tồn tại. Trước đó, năm1935, Henri Capital, một giáo sư luật nổi tiếng của Pháp đã viết một bàichống lại việc sử dụng phương pháp dùng lịch sử của lập pháp tronggiải thích đạo luật. Ông cho rằng, Nghị viện đã thảo luận dẫn dắt đếnviệc nhấn mạnh quan điểm cá nhân, hơn là cái nhìn thông thường củatinh thần pháp luật. Những năm 1970, đây là giai đoạn mới mà xuất hiệ ...