Một Thoáng Phù Tang - 1

Một Thoáng Phù TangCứ mỗi lần trở lại Nhật Bản là tôi có thêm một ấn tượng khác, những ấn tượng này chồng chất lên nhau cho tôi một kết luận là một xã hội văn minh cần xuất phát từ những con người văn minh trong đó dân trí và "quan trí" phải được tôi luyện qua một thời gian dài. Nhưng quá trình "trăm năm trồng người" của Nhật Bản không phải là con lộ du kích "đi tắt đón đầu" mà là một con đường dài lắm chông gai. Thời du học vài thập niên trước của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một Thoáng Phù Tang - 1 Một Thoáng Phù TangCứ mỗi lần trở lại Nhật Bản là tôi có thêm một ấn tượng khác, những ấn tượng nàychồng chất lên nhau cho tôi một kết luận là một xã hội văn minh cần xuất phát từnhững con người văn minh trong đó dân trí và quan trí phải được tôi luyện quamột thời gian dài. Nhưng quá trình trăm năm trồng người của Nhật Bản khôngphải là con lộ du kích đi tắt đón đầu mà là một con đường dài lắm chông gai.Thời du học vài thập niên trước của tôi tại Nhật Bản không cho một ấn tượng gìsâu sắc về đất nước Phù Tang này, có lẽ vì thời gian ở đây không đủ dài, cũng nhưvì chuyện học hành chỉ vùi đầu vào sách vở rồi phải tất bật kiếm sống, cộng thêmmột chút ham vui của tuổi trẻ, đã chiếm hết thời gian để có cái nhìn phân tíchkhách quan về sự hùng mạnh của Nhật Bản trong vài trăm năm qua.Nhờ vào sự sắp xếp cẩn thận của người thân tại Nhật và internet, chuyến du hànhNhật Bản phần lớn bằng xe lửa siêu tốc Shinkansen đã đưa tôi đi qua hàng ngàncây số, ngang dọc miền Tây Nam nước Nhật bao gồm ba đảo lớn Honshu,Shikoku và Kyushu. Trong vòng mười ngày, tôi đặt chân đến những thành phốlớn, thị trấn nhỏ, đi tham quan các di tích lịch sử, những khu du lịch thời th ượngvà đến tận vùng hoang vu quê mùa.Xe lửa siêu tốc ShinkansenVới cái vé Japan Rail Pass giá đặc biệt cho du khách nước ngoài, người ta có thểdùng xe lửa các loại đi khắp nơi, kể cả xe lửa siêu tốc (bullet train) Shinkansen,với số lần sử dụng vô hạn định trong một thời gian được qui định trước. Có thể nóixe lửa Nhật là một hệ thống giao thông công cộng hoàn hảo bậc nhất thế giới. Giờđi giờ đến được thiết kế chính xác từng phút và áp dụng nghiêm chỉnh từ xe vàitoa chạy chậm ghé từng nhà ga ở vùng quê tới xe lửa siêu tốc Shinkansen đi xuyênqua các thành phố lớn nhỏ ở chốn phồn hoa đô hội.Xe lửa Shinkansen là một niềm tự hào của người Nhật. Hơn 44 năm qua (từ năm1964), Shinkansen là một phương tiện di chuyển nhanh được thiết kế chạy trênđường ray cổ điển bình thường và chưa một lần xảy ra tai nạn. Từ đống tro tànchiến bại của Đệ nhị Thế chiến, chính phủ Nhật Bản đ ã có một tầm nhìn chiếclược khôn ngoan là đối với một quốc gia đất hẹp người đông, Nhật Bản cần một hệthống đường sắt mới (Shinkansen có nghĩa là tuyến đường mới) cho xe siêu tốcđể gia tăng sự di động của dân chúng giữa các thành phố lớn và cũng để kích thíchnền kinh tế qua giao thông. Để thực hiện dự án mang tính cách mạng này chínhphủ Nhật đã kiên nhẫn thuyết phục Ngân hàng Thế giới cho vay 80 triệu USD(không bị cắt xén vì tham nhũng!) để xây đoạn đường sắt đầu tiên Tokyo - Osaka(600 km) và khánh thành năm 1964 vài tháng trước Tokyo Olympic. Thời gian đilại giữa hai thành phố này giảm từ 7 tiếng xuống còn 3 tiếng. Ở thập niên 1960,đây là một kỳ tích của thế giới. Trong bốn mươi năm qua, tốc độ của xeShinkansen tăng từ 200 km/h đến 250 km/h, 280 km/h và bây giờ 300 km/h. Đầuxe bây giờ đa dạng hơn, không còn hình dạng đầu đạn nguyên thủy nữa mà trởnên dài ra hình mỏ vịt. Theo sự quan sát của tôi thì đường ray không thay đổinhưng đầu xe đã được thiết kế nhiều dạng khác nhau để gia tăng hiệu quả khí độnglực học làm giảm sức cản không khí (Hình 1)Hình 1: Xe lửa siêu tốc Shinkansen (ảnh của tác giả)Đứng trên những nhà ga trung tâm như ga Tokyo, cứ năm mười phút là có mộtchuyến tàu Shinkansen đến hoặc đi, hay trên nhà ga tỉnh lẻ những đoàn tàu siêutốc sầm sập chạy qua như mũi tên bay, chưa kịp chụp một bức ảnh thì tàu đã laođi. Trong khoảng thời gian tôi du hành tại Nhật, công ty đường sắt Nhật Bản tuyênbố cho về hưu toàn bộ xe siêu tốc Shinkansen Hệ Zero đầu đạn tròn nguyênthủy. Chuyến xe cuối cùng không còn một chỗ trống. Hàng ngàn fan đứng đợitại các nhà ga để từ giã chuyến xe cuối cùng và chụp hình kỷ niệm như là chia tayvới một người thân và cũng để cảm tạ sự phục vụ tận tình của Hệ Zero trong 44năm qua. Tình cảm người Nhật là như vậy.Lịch sử phát triển đường sắt gắn liền với sự phát triển đời sống của người dân vànền kinh tế Nhật Bản. Cùng một nhịp điệu phát triển với xe siêu tốc Shinkansen,những chuyến tàu chậm địa phương cũng được nâng cấp toàn bộ. Xe lửa Nhậtcũng đã có một thời kỳ mông muội sơ khai. Nhớ lại vài thập niên trước, bàn cầutoilet của những chuyến xe lửa nhà quê lên tỉnh chỉ là một lỗ trống thông ra bênngoài. Có nghĩa là những sản phẩm bài tiết cứ thế đi thẳng xuống đường ray, gởigió cho mây ngàn bay. Vì vậy trước khi tàu dừng ở ga, ông trưởng tàu lúc nàocũng ân cần dặn dò hành khách ráng kiên nhẫn ngừng lại những hoạt động bài tiết!Nhưng đây là chuyện của quá khứ. Những chuyến tàu liên tỉnh giờ đây đèn đuốcsáng choang, ghế bọc da đẹp hơn ghế cấp business hàng không, toilet có cửa tựđộng, sạch sẽ rộng rãi như một en-suit trong khách sạn.Kochi: Miền đất hào kiệtTôi và người thân đến thành phố Kochi (tỉnh Kochi) trong một ngày nắng ấm.Kochi là một tỉnh phía Nam của đảo Shikoku rất phon ...