Mùa lạnh, cảnh giác với bệnh Raynaud

Nguyên nhân Bệnh thường được khởi phát sau phơi nhiễm lạnh hoặc stress tâm lý. Khi trời lạnh, cơ thể phản ứng lại với nhiều phản xạ khác nhau, mục tiêu để giữ thân nhiệt ở mức cao nhất. Một trong những phản xạ này là phản xạ co mạch máu nhỏ dưới da hoặc đầu chi. Ở những bệnh nhân bị bệnh Raynaud, phản xạ co mạch trở nên quá mức vì thần kinh chi phối sự co mạch rất nhạy cảm dẫn đến giảm lưu lượng máu tới ngọn chi.Ảnh minh họa..Bệnh Raynaud được chia làm hai thể:...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mùa lạnh, cảnh giác với bệnh Raynaud Mùa lạnh, cảnh giác với bệnh RaynaudNguyên nhânBệnh thường được khởi phát sau phơi nhiễm lạnh hoặc stress tâm lý. Khitrời lạnh, cơ thể phản ứng lại với nhiều phản xạ khác nhau, mục tiêu để giữthân nhiệt ở mức cao nhất. Một trong những phản xạ này là phản xạ co mạchmáu nhỏ dưới da hoặc đầu chi. Ở những bệnh nhân bị bệnh Raynaud, phảnxạ co mạch trở nên quá mức vì thần kinh chi phối sự co mạch rất nhạy cảmdẫn đến giảm lưu lượng máu tới ngọn chi. Ảnh minh họa.Bệnh Raynaud được chia làm hai thể: thể nguyên phát và thứ phát.- Thểnguyên phát (bệnh Raynaud) không xác định được nguyên nhân. Thể này rấthay gặp, chiếm khoảng 90% các trường hợp và chủ yếu ở phụ nữ trẻ. Bệnhtiến triển dần dần và nặng hơn khi trời lạnh, tổn thương chủ yếu ở các ngóntay, ngón chân đối xứng hai bên nhưng ít khi gây loét hoặc hoại tử. Trongmột số trường hợp, các triệu chứng có thể giảm sau vài năm và trong thờigian có thai.- Thể thứ phát ít gặp hơn (hội chứng Raynaud). Bệnh thường xuất hiện ởmột bên, không đối xứng, tổn thương có thể ở 1 hoặc 2 ngón. Bệnh đượcphát triển trên nền một bệnh khác (xơ cứng bì, bệnh mô liên kết, viêm đakhớp dạng thấp, hội chứng ống cổ tay, xơ vữa động mạch, tăng áp lực độngmạch phổi, bệnh lupus ban đỏ) hoặc do dùng thuốc mà những thuốc đó cótác dụng gây co mạch như thuốc ức chế giao cảm (propranolon) dùng trongnhững trường hợp tăng huyết áp, thuốc erotamin (dùng điều trị bệnh đau nửađầu), thuốc tránh thai, hóa chất điều trị, thuốc ngủ hay do những hoạt độngnghề nghiệp (làm bằng máy móc gây rung).Các triệu chứng thường thấySự thay đổi màu da ở nơi tổn thương: biểu hiện da chuyển từ màu hồng sangtrắng (do co mạch gây thiếu máu), đôi khi xanh tái do giãn mao mạch và tĩnhmạch, tiếp theo chuyển sang màu đỏ (hiện tượng tái tưới máu).Hiện tượng kiến bò, mạch đập và tê cóng (có thể mất cảm giác hoặc không).Đau nơi tổn thương (hiếm).Các triệu chứng trên có thể tồn tại trong vài phút hoặc vài giờ.Biến chứng của bệnhThể Raynaud tiên phát ít có những biến chứng trầm trọng, ngược lại ở thểthứ phát có thể gây hoại thư tổ chức bị bệnh dẫn đến phải cắt bỏ (chủ yếugặp ở bệnh nhân bị xơ cứng bì).Yếu tố khởi phát cơnDo lạnh hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột dẫn đến hiện tượng co mạch.Cảm xúc mãnh liệt;Stress;Hút thuốc lá;Do công việc phải làm bằng những máy móc gây rung (máy đập bê tông,cưa dây chuyền…)Tiền sử điện giật hoặc cước tay.Dự phòngCần mặc ấm, đi găng, tất, choàng khăn khi thời tiết lạnh;Cần đi găng khi tiếp xúc với nước đá;Hạn chế thay đổi đột ngột nhiệt độ khi sử dụng điều hòa nhiệt độ;Ngừng hút thuốc lá (nicotin làm giảm tuần hoàn máu đến đầu chi);Hạn chế stress tâm lý;Tránh uống cafe vì gây co mạch;Một số phương pháp khác:Tập thể dục đều đặn để sưởi ấm cơ thể; tránh làm tổn thương ngón tay vàchân để tránh loét, hoại tử; tránh sử dụng những thuốc gây co mạch ngoạibiên như dẫn chất erotamin, propranolon, amphetamin; đối với thể thứ phát(hội chứng Raynaud), không dùng thuốc tránh thai vì làm tăng nguy cơ comạch; bổ sung vitamin (A, E, C) và khoáng chất.Các phương pháp điều trịThuốc chẹn kênh canxi: nifedipin, nimodipin… ngoài tác dụng hạ huyết ápcòn có tác dụng làm giãn cơ và giãn những mạch máu nhỏ, do đó thuốc cótác dụng tốt với bệnh Raynaud. Nên bắt đầu điều trị với liều thấp sau đó tăngdần vì nguy cơ gây hạ đột ngột huyết áp dẫn đến giảm tưới máu động mạchvành và làm tăng nhịp tim. Chống chỉ định trong trường hợp di ứng vớithành phần của thuốc, có thai và cho con bú.Thuốc chẹn alpha giao cảm (alpha bloquants: prazosine, doxasosine). Thuốccó tác dụng hạ huyết áp nhưng đồng thời có tác dụng chống co thắt mạchtrong bệnh Raynaud.Thuốc giãn mạch (ginko biloba). Thuốc có tác dụng điều hòa tuần hoàn máutrong các mạch máu nhỏ do tác dụng giãn mạch. Liều 120 – 160mg/ngày,chia làm 2 – 3 lần.Nitroglycerin gel bôi tại chỗ.Châm cứu có tác dụng tốt đối với thể tiên phát.Điều trị bệnh nguyên như xơ cứng bì, bệnh mô liên kết, viêm đa khớp dạngthấp, hội chứng ống cổ tay, xơ vữa động mạch, tăng áp lực động mạch phổi,bệnh lupus ban đỏ…Nếu bệnh nhân không đáp ứng với điều trị, thầy thuốc có thể kê thêm thuốcchống trầm cảm để tăng thêm hiệu quả của thuốc giãn mạch. ...