Mua nợ xấu ngân hàng - Ai lợi ?

| Mới đây, NHNN có kế hoạch thành lập Cty mua bán nợ trị giá 100 nghìn tỉ đồng (tương đương 4,8 tỉ USD) để giải quyết tình trạng nợ xấu tăng cao như hiện nay. Tuy nhiên, dự án này đang gây nhiều tranh cãi bởi sự cần thiết và tính khả thi của nó.Nợ xấu ngân hàng năm 2012 (nguồn NHNN) Ông Nguyễn Văn Hải - Giám đốc Cty XNK Bình Minh phân tích, nợ xấu làm nghẽn tín dụng chảy vào sản xuất. Mọi thông tin đều khiến người ta có cảm giác, việc thành lập Cty...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mua nợ xấu ngân hàng - Ai lợi ? Mua nợ xấu ngân hàng - Ai lợi ? |Mới đây, NHNN có kế hoạch thành lập Cty mua bán nợ trị giá 100nghìn tỉ đồng (tương đương 4,8 tỉ USD) để giải quyết tình trạng nợ xấutăng cao như hiện nay. Tuy nhiên, dự án này đang gây nhiều tranh cãibởi sự cần thiết và tính khả thi của nó. Nợ xấu ngân hàng năm 2012 (nguồn NHNN)Ông Nguyễn Văn Hải - Giám đốc Cty XNK Bình Minh phân tích, nợ xấulàm nghẽn tín dụng chảy vào sản xuất. Mọi thông tin đều khiến người ta cócảm giác, việc thành lập Cty mua bán nợ với mục tiêu mua lại nợ xấu NH làgiải pháp duy nhất để thông vốn cho nền kinh tế. Nhưng không có gì đảmbảo rằng sau khi mua nợ xấu, các NH sẽ bơm vốn vào nền kinh tế. Trong khicó nhiều yếu tố cho thấy, ngay cả khi được làm sạch bảng tín dụng, cácDN cũng khó tiếp cận được tín dụng của hệ thống NH với lãi suất rẻ. Đó làchưa kể, về nguyên tắc, khi NH cho DN vay, vẫn phải đáp ứng các yêu cầu,điều kiện vay. NH vẫn khẳng định, họ sẵn sàng cho vay với các hồ sơ đạtchuẩn. Điều đó cho thấy, việc thành lập Cty nợ xấu thực chất không giảiquyết được vấn đề thông vốn từ NH tới DN.Ngân hàng cổ phần - sân sau của nhóm cổ đôngMột chuyên gia tài chính ngân hàng phân tích, bản chất của hầu hết các NHcổ phần (NHCP) VN đều là sân sau của các cổ đông lớn - một nhóm lợiích. Điều này đã được nói đến rất nhiều lần và đây cũng là một trong nhữnglý do khiến Chính phủ quyết tâm tái cấu trúc để làm sạch hệ thống NH. Vớivai trò là sân sau thì nợ xấu của các NHCP cũng chính là nợ xấu của cácnhóm lợi ích.Ông Nguyễn Lê Cao - Cty Luật Việt phân tích, ở thời điểm tốt, các NH nàytài trợ vốn cho cổ đông lớn đầu tư kiếm lợi. Đến khi kinh tế gặp khó khăn,sân sau gặp vấn đề, muốn rút vốn nhưng không được. Việc thành lập Ctymua bán nợ với mục đích mua lại nợ xấu của các NH, tạo cơ hội vàng chocác cổ đông lớn bán được các tài sản đang bị giảm giá trị một cách hợppháp. Hay nói cách khác, tiền của nhà nước được dùng để mua lại nợ, giúpcổ đông lớn cơ cấu lại tài sản của họ.Ngân hàng làm - DN, dân chịuTheo đề xuất, NHNN sẽ thành lập Cty mua bán nợ sẽ bỏ ra khoảng 100.000tỉ đồng để mua lại nợ xấu của các ngân hàng. Với bối cảnh kinh tế trongnước và thế giới như hiện nay, chắc chắn trong vài năm tới, tài sản mua nợkhông dễ bán đi. Nghĩa là, thời gian trả lãi sẽ kéo dài, số tiền trả lãi nhiềuhơn. Đó là chưa tính đến trường hợp Cty này thua lỗ NHNN sẽ phải in tiềnđể tài trợ. Cũng có nghĩa là một lượng tiền sẽ được đẩy vào nền kinh tế, cóthể gây lạm phát làm nhiễu chính sách tiền tệ. Gánh chịu hậu quả nhiều nhấttrong việc này chính là DN.Một vấn đề quan trọng cũng được đặt ra, nợ xấu ngân hàng sẽ được mua lạivới giá nào? Ai sẽ định giá, cơ chế định giá thế nào với các tài sản này?Chúng ta đều biết, các hồ sơ vay vốn, hồ sơ thế chấp có độ rủi ro khác nhau.Mỗi NHCP khi cho cổ đông lớn vay vốn, cũng định giá với tiêu chí, điềukiện khác nhau. Vậy nhà nước tiến hành định giá thế nào các tài sản này. Đólà chưa kể, các loại hình hợp tác đầu tư, tài sản thế chấp hình thành trongtương lai, làm sao kiểm tra để định giá... Trong khi đó, cổ đông lớn chắcchắn không chịu thiệt, không muốn bán với giá thấp. Nếu Cty mua bán nợmua với giá cao, nhà nước sẽ chịu thiệt và vốn ngân sách sẽ bị thất thoát.Việc mở một Cty mua bán nợ để mua nợ xấu NH, đặc biệt là do NHNNđứng ra thành lập và quản lý đối mặt với nhiều rủi ro. Bởi trên thực tế, Ctymua bán nợ của nhà nước đã có cả gần chục năm nay, đó là Cty Mua bán nợvà xử lý tài sản tồn đọng (DATC) thuộc Bộ Tài chính ra đời từ 2003 với vốnđiều lệ 2.000 tỉ đồng. DATC có vai trò đứng ra mua lại nợ, tiếp nhận và xửlý tại các DNNN, thậm chí kể cả tư nhân. Nhưng DATC đã thực hiện baonhiêu vụ mua bán nợ, các thương vụ mua nợ trước đó được thực hiện thếnào, cơ chế bán nợ ra sao, chưa ai được rõ.Có thể nói, nợ xấu ngân hàng tích tụ rất lớn và trở thành sức ép trong nhiềunăm. Với tổng dư nợ nền kinh tế ước đoán khoảng 2,5 triệu ngàn tỉ đồng,trong đó khối DNNN là 415 ngàn tỉ, thì số nợ còn lại đang tồn đọng ở nhiềuđối tượng và lĩnh vực khác như dự án nhà máy giấy, xi măng, bô-xít, khoángsản, thép... Hiện nay, theo đánh giá của các chuyên gia khoảng hơn 50%thậm chí có thể 60% số dư nợ đó rơi vào bất động sản (thực tế còn lớn hơnvì nhiều khoản vay bất động sản có thể lẫn vào sản xuất).Xung quanh câu chuyện lập Cty mua bán nợ xấu trực thuộc NHNN, chuyêngia kinh tế Vũ Đình Ánh nói thẳng: Không nên thành lập Cty mua bán nợvì việc thành lập một Cty trực thuộc nhà nước khá phức tạp trong quản lý,nhất là trong bối cảnh các DNNN đang cần sắp xếp lại. Theo TS. Ánh, kinhnghiệm trong xử lý nợ xấu của các nước cho thấy, thường những DN kiểunày chỉ được thành lập ra làm 1 nhiệm vụ duy nhất, khi nhiệm vụ đó hoànthành thì sẽ bị giải tán. Nếu chỉ đẻ ra một DN để giải quyết công việctrước mắt thì không nên. Bởi khi giải quyết xong ...