Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 6

Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới. Chương 6: Môi trường
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 6 M«i tr−êng B.M. Burns, C. Gazzola, G.T. Bell K.J. MurphyGiíi thiÖu KÕt luËnMét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cÇn xem Víi c¸c h¹n chÕ ®ã, ®iÒu quan träng trong ch¨nxÐt khi x©y dùng bÊt cø mét ch−¬ng tr×nh ch¨n nu«i lµ lµm t−¬ng thÝch gi÷a kiÓu gen (gièng gianu«i bß thÞt nµo lµ sù hiÓu biÕt nh÷ng h¹n chÕ vÒ sóc) víi m«i tr−êng víi môc ®Ých nu«i thuÇn haym«i tr−êng mµ trong ®ã bß sÏ ®−îc nu«i. Kh¶ lai.n¨ng s¶n xuÊt cña bß trong c¸c vïng khÝ hËu nhiÖt®íi vµ kh«ng nhiÖt ®íi trªn thÕ giíi ®−îc ®Æc tr−ng Khi x©y dùng ch−¬ng tr×nh ch¨n nu«i bß gièngb¬Ø sù kh¸c nhau râ rÖt gi÷a hai m«i tr−êng vÒ trong vïng nhiÖt ®íi, mét trong c¸c vÊn ®Ò ®ã lµ sùnhiÖt ®é, ®é Èm, l−îng m−a, ®é mµu mì cña ®Êt, thiÕu xem xÐt nhu cÇu cña gia sóc ®Ó thÝch nghith¶m thùc vËt, tr×nh tr¹ng bÖnh tËt vµ ký sinh ®èi víi m«i tr−êng stress. Th«ng th−êng ng−êi d©ntrïng. chØ quan t©m ®Õn chØ tiªu khèi l−îng vµ søc s¶n xuÊt thÞt cña gia sóc. Do vËy c¸c gièng cao s¶n xuÊt hiÖn nhiÒu (kÝch th−íc khèi l−îng lín, søcSù gièng nhau gi÷a B¾c óc vµ ViÖt s¶n xuÊt thÞt cao) ng−êi ta ®· bá qua viÖc xem xÐtNam kh¶ n¨ng thÝch nghi vµ cho s¶n phÈm cña chóng. Tãm l¹i m« h×nh ch¨n nu«i bß thÞt ë vïng nhiÖtBa m−¬i s¸u phÇn tr¨m lôc ®Þa óc n»m trong vïng ®íi lµ ph¶i lµm t−¬ng thÝch gi÷a kiÓu gen víi m«inhiÖt ®íi (h×nh 1) phÝa b¾c cña ®«ng chÝ truyÕn vµ tr−êng, t¹o sù c©n b»ng t−¬ng ph¶n gi÷a t¨ngch¨n nu«i bß thÞt dùa chñ yÕu vµo viÖc sö dông ®Êt tr−ëng, khèi l−îng s¬ sinh lín, gi¸ thµnh nu«itrong vïng cã diÖn tÝch 2,8 triÖu km2 nµy (Burns, d−ìng vµ tû lÖ sinh s¶n cña bß c¸i cao h¬n víi viÖc1990) (h×nh 2). NhiÖt ®é trung b×nh hiÖu chØnh ph¶i s¶n xuÊt s¶n phÈm mong muèn cho ng−êi tiªutheo mùc n−íc biÓn chØ ra r»ng b¾c óc lµ vïng ®Æc dïng víi gi¸ thµnh thÊp nhÊt.tr−ng vµ cã thÓ so s¸nh ®èi víi c¸c vïng nhiÖt ®íikh¸c. NhiÖt ®é cao nhÊt cã thÓ ®¹t tíi 500C ë vïngnéi ®Þa - phÇn néi ®Þa nµy chñ yÕu lµ kho¶ng kÐo Ph¶i nãi r»ng, c«ng nghiÖp bß thÞt ë óc lµ rÊt kh¸cdµi t©y ®«ng lín nhÊt cña lôc ®Þa ë gÇn ®«ng b¾c víi nh÷ng g× ®ang cã ë ViÖt Nam. Cã nhiÒu sù kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ ®èi víi sè l−îng bß mµ c¸cchÝ. PhÇn néi ®Þa cña óc lµ t−¬ng ®èi kh« víi 50% n«ng d©n c¸ thÓ së h÷u, kinh nghiÖm thùc hµnhdiÖn tÝch cã l−îng m−a trung b×nh hµng n¨m Ýt h¬n ch¨n nu«i vµ sö dông chóng, ngoµi ra cßn ph¶i kÓ300 mm vµ 80% diÖn tÝch cã l−îng m−a Ýt h¬n 600 ®Õn mét vµi chiÕn l−îc vµ thùc hµnh quan trängmm. Ph¸c ®å l−îng m−a lµ theo mïa vµ t−¬ng ®èi ®èi víi ch¨n nu«i bß thÞt ë vïng nhiÖt ®íi cã thÓthÊp víi chÕ ®é m−a vµo mïa ®«ng ë miÒn Nam vµvµo mïa hÌ ë miÒn B¾c. øng dông tõ vïng nhiÖt ®íi b¾c óc vµ c«ng nghiÖp C¸c yÕu tè m«i tr−êng ®−îc xem lµ yÕu tè ¶nh bß thÞt Queensland.h−ëng ®Õn ch¨n nu«i gia sóc trong c¸c vïng cËnnhiÖt ®íi vµ nhiÖt ®íi cña óc, c¸c yÕu tè ®ã baogåm ve bß (Boophilus microplus), giun s¸n d¹ dµy- ruét (Haemonchus placei, Cooperia spp.,Trichostrongylus axei vµ Oesophagostomumradiatum), nhiÖt ®é cao vµ bøc x¹ mÆt trêi lín.BÖnh nhiÔm trïng viªm gi¸c m¹c ho¸ sõng ë bß(BIK) vµ sù kh«ng æn ®Þnh vÒ c¶ sè vµ chÊt l−îngcña thøc ¨n t¹i chç (Burns, 1990). ViÖt nam lµ n−íc nhiÖt ®íi cã khÝ hËu nãng Èmvíi hai mïa m−a vµ kh« râ rÖt. C¸c yÕu tè h¹n chÕch¨n nu«i bao gåm nhiÖt ®é m«i tr−êng cao, ®éÈm lín, diÖn tÝch ch¨n th¶ h¹n chÕ, mËt ®é nu«icao víi hËu qu¶ lµ ®Êt xuèng cÊp nghiªm träng vµc¸c mÇm bÖnh ký sinh trïng nhiÒu (Lª ViÕt Ly,1995). 27 H×nh 1: NhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m toµn cÇu theo mùc n−íc biÓn (Theo thang nhiÖt)27 Hinh 2: NhiÖt ®é, l−îng m−a trung b×nh hµng n¨m vµ vïng bÞ nhiÔm Boophilus microplus Vïng bÞ nhiÔm Boophilus microplus §−êng ®¼ng m−a tuyÕt hµng n¨m 20’’ §−êng giíi h¹n B¾c28 ®èi víi nhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m 600F ...