Năng lực lãnh đạo của giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa khu vực Bắc miền Trung trong thời kỳ hội nhập

Nghiên cứu tổng hợp kết quả khảo sát 404 giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa tại 6 tỉnh thuộc khu vực Bắc miền Trung, nhằm đánh giá thực trạng về năng lực lãnh đạo của đội ngũ này trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đã đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của đội ngũ giám đốc điều hành doanh nghiệp nhỏ và vừa khu vực Bắc miền Trung trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Năng lực lãnh đạo của giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa khu vực Bắc miền Trung trong thời kỳ hội nhập NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA GIÁM ĐỐC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA KHU VỰC BẮC MIỀN TRUNG TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP LEADERSHIP CAPACITY OF EXECUTIVE DIRECTORS IN SMALL AND MEDIUM- SIZED ENTERPRISES IN THE NORTH CENTRAL REGION IN INTEGRATION PERIOD ThS. Lê Thị Phương Thảo – Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế PGS,TS Nguyễn Khắc Hoàn – Trường Đại học Huế Tóm tắt Nghiên cứu tổng hợp kết quả khảo sát 404 giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa tại 6 tỉnh thuộc khu vực Bắc miền Trung, nhằm đánh giá thực trạng về năng lực lãnh đạo của đội ngũ này trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Kết quả cho thấy nhìn chung đội ngũ giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa khu vực Bắc miền Trung còn hạn chế về năng lực xây dựng tầm nhìn và lập chiến lược, năng lực phát triển đội ngũ, năng lực huy động và phối hợp nguồn lực, và năng lực khởi xướng sự thay đổi. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đã đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của đội ngũ giám đốc điều hành doanh nghiệp nhỏ và vừa khu vực Bắc miền Trung trong thời gian tới. Từ khóa:năng lục lãnh đạo, doanh nghiệp vừa và nhỏ, khu vực Bắc Miền Trung Abstract The article systemized he overall results of the survey of 404 directors in small and medium-sized enterprises in six provinces of the North Central region in order to assess the current status of the leadership capacity in the context of international integration. The results showed that the group of directors in small and medium-sized enterprises in the North Central region has limited capacities for building visions and formulating strategies, developing employees, mobilizing and coordinating resources, and initiating changes. In addition, the study also suggested measures to improve leadership capacity of executive directors in small and medium-sized enterprises in the North Central region in the coming period. Key words: leadership capacity, small and medium-sized enterprises, the North Central region. Mở đầu Năng lực lãnh đạo của giám đốc doanh nghiệp thông qua quá trình gây ảnh hưởng mang tính xã hội nhằm thu hút được sự tham gia tự nguyện của cấp dưới là nhân tố quyết định sự thành công của một doanh nghiệp. Doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam nói chung và khu vực Bắc miền Trung nói riêng giữ một vị trí hết sức quan trọng trong nền kinh tế. Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay, việc phát triển năng lực lãnh đạo của giám đốc các doanh nghiệp nhỏ và vừa có một ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp này. Và để nhận diện các yếu tố cấu thành năng lực lãnh đạo của giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa, mô hình ASK đã được lựa chọn. Mô hình ASK là mô hình đưa ra các tiêu chuẩn nghề nghiệp cho các chức danh công 433 việc trong tổ chức dựa trên ba nhóm tiêu chuẩn chính: Phẩm chất hay thái độ (Attitude), Kỹ năng (Skills) và Kiến thức (Knowledges). Kiến thức lãnh đạo là tổng thể tri thức, hiểu biết mà một người lĩnh hội, tích lũy qua trải nghiệm hoặc học hỏi và có khả năng vận dụng vào công việc lãnh đạo của mình. Kiến thức lãnh đạo bao gồm các kiến thức kinh doanh chung , các kiến thức về lãnh đạo doanh nghiệp và các kiến thức bổ trợ khác. Kỹ năng lãnh đạo thể hiện sự thành thạo của mỗi người khi vận dụng sự hiểu biết về lãnh đạo trong thực tế điều hành nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. Một nhà lãnh đạo đòi hỏi phải có được các kỹ năng liên quan đến lãnh đạo bản thân, kỹ năng liên quan đến lãnh đạo đội ngũ và kỹ năng để lãnh đạo tổ chức. Phẩm chất ( hành vi, thái độ) của người lãnh đạo thường bao gồm các nhân tố thuộc về thế giới quan tiếp nhận và phản ứng lại các thực tế, xác định giá trị, giá trị ưu tiên. Các phẩm chất cần có để đảm bảo tính hiệu quả trong công tác lãnh đạo của giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm: tầm nhìn xa trrong rộng, tính mạo hiểm và quyết đoán, ham học hỏi, tư duy đổi mới và sáng tạo, sự linh hoạt và nhạy bén, đạo đức nghề nghiệp. 1. Phương pháp và mẫu nghiên cứu Để ứng dụng mô hình ASK đánh giá mức độ đáp ứng về năng lực lãnh đạo của giám đốc điều hành doanh nghiệp nhỏ và vừa khu vực Bắc miền Trung, nghiên cứu kế thừa từ các nghiên cứu trước như nghiên cứu của Trần Kiều Trang (2012); nghiên cứu của Lê Quân, Nguyễn Quốc Khánh (2012); nghiên cứu của Ashwini Bapat và cộng sự (2013) để xác lập thang đo các kiến thức, kỹ năng và phẩm chất cần có. Ngoài ra nhóm tác giả bổ sung thêm một số năng lực của giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa như kiến thức và kỹ năng về xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp, kiến thức về trách nhiệm xã hội, kiến thức về quản trị sự thay đổi để phù hợp với yêu cầu của bối cảnh hội nhập. Nghiên cứu này bao gồm 38 thang đo cấu thành năng lực lãnh đạo. Trong đó kiến thức lãnh đạo gồm 14 yếu tố; kỹ năng lãnh đạo gồm 14 yếu tố; phẩm chất lãnh đạo gồm 10 yếu tố. Các thang đo này được kiểm định thông qua kỹ thuật phân tích nhân tố khám phá EFA; hệ số Cronbach Alpha; phân tích nhân tố khẳng định CFA. Kết quả cho thấy thang đo về năng lực lãnh đạo với ba yếu tố cấu thành đáp ứng yêu cầu của một thang đo tốt và có thể sử dụng để phân tích ở các phần tiếp sau. Thông tin từ các giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa được thu thập và phân tích dựa trên các góc độ sau: 1) Đánh giá của đội ngũ giám đốc về tầm quan trọng của năng lực lãnh đạo đối với sự thành công của tổ chức trong tương lai (thang điểm Likert từ 1 đến 5 với 1: rất không quan trọng đến 5: rất quan trọng). 2) Đánh giá mức độ đáp ứng năng lực lãnh đạo ở hiện tại của bản thân giám đốc doanh nghiệp nhỏ và vừa (thang điểm Likert từ 1 đến 5 với 1: rất thiếu đến 5: đáp ứng hoàn toàn). 3) Phát triển mô hình GAP về “khoảng trống trong năng lực lãnh đạo”, nhằm giúp tổ chức xác định hiệu quả ...