Năng suất của doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam: Vai trò của hoạt động xuất khẩu, thị trường xuất khẩu

Bài viết nghiên cứu ảnh hưởng của xuất khẩu và thị trường xuất khẩu đến năng suất của doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) ở Việt Nam (2007-2013), sử dụng fixed effects và Instrument Variables và số liệu được cung cấp bởi Viện nghiên cứu kinh tế trung ương (CIEM). Kết quả cho thấy hoạt động xuất khẩu đến thị trường các nước đang phát triển hay các nước phát triển đều không có ảnh hưởng đến tăng năng suất của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Năng suất của doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam: Vai trò của hoạt động xuất khẩu, thị trường xuất khẩuTạp chí Kinh tế - Kỹ thuậtNĂNG SUẤT CỦA DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎCỦA VIỆT NAM: VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU,THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨUVõ Thị Hồng Diễm1 và Từ Thị Thanh Hiệp2TÓM TẮTBài viết nghiên cứu ảnh hưởng của xuất khẩu và thị trường xuất khẩu đến năng suất của doanhnghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) ở Việt Nam (2007-2013), sử dụng fixed effects và Instrument Variables vàsố liệu được cung cấp bởi Viện nghiên cứu kinh tế trung ương (CIEM). Kết quả cho thấy hoạt động xuấtkhẩu đến thị trường các nước đang phát triển hay các nước phát triển đều không có ảnh hưởng đến tăngnăng suất của các DNVVN. Đối với những yếu tố khác, trong khi tuổi và cường độ vốn trên lao độngảnh hưởng ngược chiều đến năng suất thì chất lượng và năng lực nguồn nhân lực, sáng tạo đổi mới, đàotạo, công nghệ và hỗ trợ từ chính phủ có ảnh hưởng cùng chiều lên năng suất.Từ khoá: DNVVN, năng xuất, xuất khẩu, thị trường xuất khẩu, đổi mớiTHE PRODUCTIVITY OF SMES IN VIETNAM: THE ROLE OF EXPORT,EXPORT MARKET AND OTHER FACTORSABSTRACTThe study investigates the impact of export, export markets on productivity of SMEs in Vietnam(2007-2013), using data which is provided by Central Institute For Economic Management (CIEM)Vietnam and fixed effects – Instrument Variables. The findings show that exporting to developed ordeveloping markets do not significantly affect SMEs productivity. Secondly, human capital relatedfactor such as manager education, the proportion of workers’ high education, training programs,innovation programs, government assistances such as financials or capital access, technology ortraining programs, have significantly positive impact firm productivity. Therefore, government andmarker policy need to be aware that for improving productivity policies.Keywords: SMEs, productivity, export market, export, training, and innovation1. GIỚI THIỆUXuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội như tạo việc làm, và gópphần tăng năng suất sản xuất. Ví dụ, sự tăng lên trong hoạt động xuất khẩu năm năm qua ở Mỹ, đãđóng góp gần 30% vào GDP, tạo ra hơn 11.3 triệu việc làm tính đến năm 2013 (Han and Soroka2014). Vì vậy nhiều nước sử dụng chính sách và chương trình thúc đẩy hoạt động xuất khẩu,khuyến khích những doanh nghiệp nội địa tham gia vào xuất khẩu hàng hoá. Áp dụng những chínhsách này với mục đích tạo môi trường thuận lợi cho việc tăng năng suất của các doanh nghiệp.Nhiều học giả đã nghiên cứu để tìm ra mối quan hệ xuất khẩu có tác động làm tăng năng suất củadoanh nghiệp hay không. Kết qủa của vấn đề này được kết luận theo hai chiều hướng. Thứ nhất,hoạt động xuất khẩu được kì vọng sẽ làm tăng năng suất vì môi trường quốc tế sẽ là điều kiện tốtđể các doanh nghiệp học hỏi về công nghệ, kĩ năng, và những kiến thức chuyên môn để áp dụngvào hoạt động sản xuất của mình. Ví dụ như những doanh nghiệp xuất khẩu có thể đối mặt với áp1 Khoa Kinh tế, Đại học Tây Nguyên. Điện thoại: 0987178287, Email: hongdiemdhtn@gmail.com2 Khoa Kinh tế, Đại học Tây Nguyên. Phone: 0988370515. Email: hieptu1990@gmail.com126Hội thảo Khoa học Quốc tế ...lực cạnh tranh khốc liệt từ môi trường quốc tế, để tồn tại và phát triển buộc các doanh nghiệp phảicải tiến năng suất (Clerides et al. 1998). Giả thuyết thứ hai là những doanh nghiệp có năng suất caothì sẽ tham gia vào thị trường xuất khẩu, bởi vì xuất khẩu đòi hỏi các chi phí như nghiên cứu thịtrường mới, chi phí marketing, vận chuyển phân phối hàng hoá và các chi phí xuất khẩu khác. Chỉcó những doanh nghiệp có năng suất cao mới có khả năng vượt qua những chi phí này để tham giavào thị trường xuất khẩu, còn những doanh nghiệp năng suất thấp hơn chỉ phục vụ thị trường nộiđịa (Melitz 2003).Các nghiên cứu thực nghiệm tập trung phân tích mối quan hệ giữa xuất khẩu vả năng suất, tuynhiên kết quả theo nhiều chiều hướng khác nhau. Ví dụ, Kox and Rojas-Romagosa (2010) khôngtìm thấy hoạt động xuất khẩu sẽ thúc đẩy tăng năng suất ở các công ty Hà Lan, trong khi đó nghiêncứu của Van Biesebroeck (2005) và Bigsten et al. (2000) thì ủng hộ giả thiết này. ở Việt Nam, vớixu thế toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế ngày càng sâu rọng (WTO, TPP, AFTA…) và vai trò của hoạtđộng xuất khẩu trong nền kinh tế xã hội, và hầu hết các doanh nghiệp ở Việt Nam là doanh nghiệpvừa và nhỏ (DNVVN). Như vậy, một câu hỏi đặt ra là chính phủ có nên khuyến khích DNVVNtham gia vào hoạt động xuất khẩu với mục đích giúp tăng năng suất của DNVVN không? Hay nóicách khác, hoạt động xuất khẩu có góp phần làm tăng năng suất của các DNVVN không? Hơn nữa,khác với những nghiên cứu khác, nghiên cứu này tập trung phân tích sự tác động của các nhóm thịtrường xuất khẩu khác nhau như xuất khẩu đến nhóm nước phát triển và nhóm nước đang phát triển,sẽ có sự tác động khác nhau như thế nào đến năng suất của DNVVN? Trong khi ở Việt Nam hiện tạichưa có nghiên cứu nào thực h ...