Nên trả cổ tức bằng cổ phiếu

Nhiều công ty đại chúng đang phải suy xét thận trọng đối với vấn đề trả cổ tức cho năm tới bằng cổ phiếu hay bằng tiền mặt? Vào “mùa” đại hội cổ đông của các công ty niêm yết. Qua một số đại hội cổ đông, câu trả lời của rất nhiều cổ đông là khá rõ ràng: trả bằng tiền mặt và không chấp nhận việc trả bằng cổ phiếu, nhất là trong thời điểm thị trường chứng khoán đang suy giảm. Tuy nhiên, quan điểm của bài viết là: nên trả cổ tức bằng cổ phiếu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nên trả cổ tức bằng cổ phiếu Nên trả cổ tức bằng cổ phiếuNhiều công ty đại chúng đang phải suy xét thận trọng đối với vấn đề trả cổ tức chonăm tới bằng cổ phiếu hay bằng tiền mặt? Vào “mùa” đại hội cổ đông của cáccông ty niêm yết. Qua một số đại hội cổ đông, câu trả lời của rất nhiều cổ đông làkhá rõ ràng: trả bằng tiền mặt và không chấp nhận việc trả bằng cổ phiếu, nhất làtrong thời điểm thị trường chứng khoán đang suy giảm.Tuy nhiên, quan điểm của bài viết là: nên trả cổ tức bằng cổ phiếu thay cho tiềnmặt!Thị trường lên, cổ đông muốn cổ tức bằng cổ phiếuThị trường chứng khoán Việt Nam được coi là bước vào giai đoạn “hoàng kim” từcuối năm 2006, khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên WTO. Với sự thamgia mạnh mẽ mang tính xúc tác của khối đầu tư nước ngoài, giá của tất cả cổ phiếuniêm yết tăng nhanh chóng, VN-Index lên điểm mạnh mẽ, từ khoảng 500 điểm lênđến đỉnh 1.179,32 điểm ngày 12/3/2007. Diễn biến của thị trường chứng khoán trởthành tâm điểm trên rất nhiều mặt báo cũng như các mạng truyền thông khác(thậm chí cho đến nay).Tranh thủ cơ hội trên, việc phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn cũng được nhiềucông ty niêm yết, công ty chứng khoán và công ty đại chúng khác tận dụng tối đa.Nhiều công ty trong vòng 1 năm đã tổ chức 2 lần phát hành thêm cổ phiếu.Tại thời điểm đó, thì việc tăng vốn nói chung, dù được thực hiện để làm gì (tài trợcho các dự án, xây nhà máy mới, mua tàu biển mới... hay chỉ cần lý do là tăng vốnđiều lệ) hay dưới hình thức nào đi chăng nữa (phát hành cổ phiếu thưởng, trả cổtức bằng cổ phiếu hay phát hành quyền mua cổ phiếu mới) đều được cổ đông ủnghộ nhiệt liệt, đơn giản là cổ phiếu cho dù được điều chỉnh giảm theo tỷ lệ phânphối thì cũng vẫn tiếp tục tăng giá. Mức cổ tức bằng tiền mặt không thể nào bằngmức lãi do chênh lệch giá.Tuy nhiên, khi thị trường biến động thì nhà đầu tư càng nắm nhiều cổ phiếu cànglỗ. Cắt lỗ là mục tiêu hàng đầu, nhưng đôi khi trong các đợt phát hành, nhà đầu tưnếu còn nắm cổ phiếu (thực tế có mấy ai hoàn toàn cắt được lỗ?) trước ngày chốtsổ cổ đông thì buộc phải nhận (hoặc mua) cổ phiếu mới, nếu không phải chịu thêmkhoản lỗ do điều chỉnh giá tham chiếu.Ngoài ra, các cổ phiếu mới phải mất 1-2 tháng mới về tài khoản, do đó lỗ càngthêm nặng. Cổ tức bằng tiền mặt, tuy ít những cũng trở thành một khoản thu nhậpthật sự. Do đó nhiều người từ chối việc phát hành thêm cổ phiếu, và họ thấy rằngcùng nhau phản đối tại các cuộc họp đại hội cổ đông mới có hy vọng khiến chođợt phát hành không được thực hiện.Chúng tôi cho rằng, ở đây có mâu thuẫn trong việc theo đuổi quyền lợi giữa đôibên: doanh nghiệp và cổ đông. Mâu thuẫn này xuất phát từ sự khác biệt trongchính mục tiêu đầu tư giữa các cổ đông lớn (vốn gắn liền lợi ích của doanh nghiệpvới lợi ích của chính mình trong dài hạn) và cổ đông nhỏ (vốn chỉ là cổ đông “tạmthời” – do “lướt sóng”, hay đầu tư ngắn hạn) của cùng một công ty, và sâu xa hơn,nó xuất phát từ sự “ngộ nhận” của nhiều nhà đầu tư cũng như sự “nuông chiều”của thị trường chứng khoán Việt Nam trong hơn 1 năm qua.Cổ tức cao không phải lúc nào cũng tốtTrong thời gian qua, nhà đầu tư Việt Nam có vẻ quan tâm đến các thông tin về trảcổ tức hơn là các thông tin về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bản thâncác công ty cũng nhận thức được tầm quan trọng đó và họ thường đưa ra các mứccổ tức cao làm “mồi câu” trước khi thực hiện việc phát hành thêm.Đó là ngộ nhận thứ nhất! Không phải lúc nào cổ tức cao cũng là điều tốt.Cổ tức là một trong những chính sách quan trọng của bất cứ công ty cổ phần đạichúng nào trên thế giới, không chỉ ở Việt Nam. Lãnh đạo doanh nghiệp luôn cânnhắc thận trọng về chính sách này vì nó phải đáp ứng đồng thời 3 mục tiêu: làmhài lòng các cổ đông qua việc trả cổ tức định kỳ, đảm bảo luôn có tái đầu tư đểphát triển doanh nghiệp, mức trả cổ tức phải ổn định để dự phòng cho cả nhữngnăm kinh doanh không như mong đợi (vì một khi đã trả cổ tức cao trong 1 hay vàinăm trước, doanh nghiệp sẽ “khó ăn nói” với cổ đông nếu năm sau hạ mức cổ tứcxuống). Trong 3 mục tiêu trên, mục tiêu thứ hai là quan trọng nhất.Bản thân doanh nghiệp, hay nói cách khác là ban lãnh đạo doanh nghiệp – hơn aihết hiểu rõ những lợi thế và khó khăn của mình. Họ biết lúc nào công ty cần vốnvà cần giữ lại lợi nhuận để bổ sung cho nguồn vốn của mình, cũng như lúc nàomới bắt đầu tăng thêm cổ tức cho cổ đông.Do đó, nếu doanh nghiệp đang làm ăn tốt, thì nên giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư.Bản thân cổ đông cũng sẽ được hưởng lợi ích cho dù không nhận cổ tức, vì khoảnlợi nhuận giữ lại đó sẽ góp phần làm gia tăng các giá trị nội tại của doanh nghiệp,và từ đó sẽ làm tăng giá cổ phiếu trong tương lai.Nếu phải trả cổ tức trong khi thực tế doanh nghiệp lại đang rất cần vốn, công ty cóthể trả cổ tức bằng cổ phiếu thay cho tiền mặt. Bản chất của việc trả cổ tức bằngcổ phiếu là một cam kết tái đầu tư của cổ đông để sau đó chính cổ đông sẽ thuđược nhiều ...