Ngăn chặn và phòng ngừa buôn bán tạng: Một số giải pháp cần làm hiện nay tại Việt Nam

Ở Việt Nam cũng như các nước trên thế giới, tệ nạn buôn bán tạng phủ đang bùng phát và lan rộng do thiếu nguồn tạng hiến. Làm thế nào để đáp ứng yêu cầu điều trị cho bệnh nhân suy tạng cần được ghép tạng mà không vi phạm pháp luật. Sức khỏe của con người là vô giá, cần quan tâm đến cả 2 đối tượng người hiến và người nhận về nhiều mặt: Y tế, tâm lý, xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngăn chặn và phòng ngừa buôn bán tạng: Một số giải pháp cần làm hiện nay tại Việt Namt¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018NGĂN CHẶN VÀ PHÒNG NGỪA BUÔN BÁN TẠNG:MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẦN LÀM HIỆN NAY TẠI VIỆT NAMDư Thị Ngọc Thu1; Trần Ngọc Sinh2TÓM TẮTỞ Việt Nam cũng như các nước trên thế giới, tệ nạn buôn bán tạng phủ đang bùng phát vàlan rộng do thiếu nguồn tạng hiến. Làm thế nào để đáp ứng yêu cầu điều trị cho bệnh nhân suytạng cần được ghép tạng mà không vi phạm pháp luật?. Sức khỏe của con người là vô giá, cầnquan tâm đến cả 2 đối tượng người hiến và người nhận về nhiều mặt: y tế, tâm lý, xã hội…Hợp thức hóa tình trạng buôn bán tạng hay chống buôn bán tạng?. Đâu là đường lối đúng?.Giải pháp nào để khắc phục? Đây là những câu hỏi mà các nhà khoa học trên toàn thế giới đềuquan tâm.* Từ khóa: Hiến tạng; Ghép tạng; Buôn bán tạng.Discourage and Prevention of the Organ Trafficking: SomeNecessary Solutions for Current in VietnamSummaryVietnam as well as other countries in the world, organ trafficking had outspread over allbecause of deficiency of organ donation sources. How to response to treatment of the endstage renal disease patients? The human’s health is invaluable. Both donors and recipientsneed to be concerned about: Health, psychology, society… Should we regularize organtrafficking or against it?, Which are the solutions?. These are questions that the scientistsaround the world are concerned about.* Keywords: Organ donation; Organ transplantation; Organ trafficking.ĐẶT VẤN ĐỀTheo thống kê của UNOS từ tháng 1đến tháng 4 - 2018 về số người chờ,người hiến tạng và người được ghéptạng [7]: 74.661/114.457 người trongdanh sách chờ có khả năng nhận đượccơ quan hiến, trung bình mỗi 10 phút cóthêm 1 người vào danh sách chờ nhậntạng ghép và trung bình mỗi ngày có20 người tử vong trong khi chờ;21.042 người được nhận cơ quan hiến,10.120 người đã hiến tạng.Theo thống kê của Eurotransplant(2014) [7]: 14.928 người trong danhsách chờ có khả năng nhận được cơquan; 2.299 người chết não hiến tạng,1. Bệnh viện Chợ Rẫy2. Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí MinhNgười phản hồi (Corresponding): Dư Thị Thu Ngọc (drduthingocthu2015@gmail.com)Ngày nhận bài: 20/08/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 26/09/2018Ngày bài báo được đăng: 03/10/201817t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 20182.041 người có thể nhận được tạng hiến,7.193 người được ghép tạng; 205 ngườihiến tạng khi tim ngừng đập ghép cho472 người bệnh suy chức năng cơ quan(321 thận, 101 gan, 38 phổi, 9 tụy).thiện thường là một việc tự nguyện, nênkhông có những nguyên tắc bắt buộc nào.Từ thiện thường phải đi chung với bất vụlợi (làm không vì lợi ích riêng) và thiệnnguyện (tự nguyện làm vì điều tốt).Tại Việt Nam, chưa có thống kê chínhthức về số người chờ ghép tạng. Theo sốliệu mới nhất từ Liên Hợp quốc tính đếnngày 09 - 08 - 2018, dân số Việt Nam là96 triệu người. Với 26 năm ghép tạng, sốcơ quan ghép được (theo số liệu cungcấp từ Trung tâm Điều phối Quốc gia tínhđến 3 - 2018): 2.853 thận, 105 gan, 20 tim,1 thận - tụy, 1 tim - phổi, 2 phổi. Số đơnđăng ký tình nguyện hiến tạng nhân đạokhi qua đời 12.992, rất nhỏ so với nhu cầuthực tiễn. Việt Nam cũng như các nướctrên thế giới, tệ nạn buôn bán tạng phủđang bùng phát và lan rộng do thiếunguồn tạng hiến. Người bị bóc lột sứckhỏe là người nghèo, thiếu kiến thức ykhoa… đe dọa đến an ninh, trật tự trongxã hội. Làm thế nào để đáp ứng yêu cầuđiều trị cho bệnh nhân (BN) suy tạng cầnđược ghép tạng mà không vi phạm phápluật?. Hợp thức hóa tình trạng buôn bántạng, hay chống buôn bán tạng?. Đâu làđường lối đúng?. Giải pháp nào để khắcphục?.Donation/Definition of donation inEnglishbyOxfordDictionaries:“Something that is given to a charity,especially a sum of money”: món quà nàođó trao tặng với mục đích từ thiện.ĐỊNH NGHĨA VỀ TỪ NGỮ* Theo từ điển tiếng Việt (LacViet-mtd9EVA):“Hiến” (động từ): tự nguyện cho đi.“Cho” (động từ): chuyển cái thuộc quyềnsở hữu của mình sang thành của ngườikhác mà không đổi lấy gì cả.Từ đồng nghĩa với “cho” là biếu, tặng(cho tặng một cách trân trọng lễ phép):làm người khác có được, nhận được cáigì hoặc điều kiện để làm việc gì. Việc từ18* Theo quy định của Luật “Hiến, lấy,ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến,lấy xác” của Việt Nam (chương 1, điều 3,4) [3]: Hiến mô, bộ phận cơ thể người làviệc cá nhân tự nguyện hiến mô, bộ phậncơ thể của mình khi còn sống hoặc saukhi chết vì mục đích nhân đạo, chữabệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoahọc, không nhằm mục đích thương mại.* Theo định nghĩa của Hội nghịThượng đỉnh Istanbul (2018) [9]:- Organ trafficking (buôn bán tạng)gồm những hoạt động:+ Lấy cơ quan của người hiến sốnghoặc đã chết mà không có sự đồng ýhoặc ủy quyền hoặc đổi lấy lợi ích tàichính hoặc lợi thế so sánh với người hiếnvà/hoặc người thứ ba.+ Bất kỳ sự vận chuyển, điều khiển,cấy ghép hoặc sử dụng cái khác như ...