Thông tin tài liệu:
Ngân hàng trung ương là một định chế tài chính công cộng thực hiện
nhiệm vụ phát hành tiền và điều tiết lưu thông tiền tệ trong nền kinh tế, góp phần ổn định
và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc dân., điều này thể hiện thông qua các chức năng của
ngân hàng trung ương: độc quyền phát hành tiền, ngân hàng của các ngân hàng và ngân
hàng trung ương là ngân hàng của chính phủ, trong đó chức năng phát hành tiền là chức
năng cơ bản nhât mà không có một tổ chức nào thay thế được....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngân hàng trung ương_chương 4
CHƯƠNG 4
NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Mục đich: Với những vấn đề cơ bản được trình bày trong chương 4: lịch sử hình thành
và phát triển của hệ thống ngân hàng, cơ cấu và hoạt động của ngân hàng trung ương, vai
trò của ngân hàng trung ương trong việc thực hiện chính sách tiền tệ của mỗi quốc gia…
chương ngân hàng trung ương mong muốn có thể giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự vận
hành cũng như tầm quan trọng của hệ thống ngân hàng nói chung và ngân hàng trung
ương nói riêng trong quá trình phát triển của nền kinh tế thị trường.
Số tiết: 7tiết
Nội dung:
4.1.Hệ thống ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
4.2.Mối quan hệ của Ngân hàng trung ương với Chính phủ
4.3.Bảng tổng kết tài sản của ngân hàng trung ương
4.4.Các chức năng của ngân hàng trung ương
4.5.Chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương
Tóm tắt chương 4: Ngân hàng trung ương là một định chế tài chính công cộng thực hiện
nhiệm vụ phát hành tiền và điều tiết lưu thông tiền tệ trong nền kinh tế, góp phần ổn định
và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc dân., điều này thể hiện thông qua các chức năng của
ngân hàng trung ương: độc quyền phát hành tiền, ngân hàng của các ngân hàng và ngân
hàng trung ương là ngân hàng của chính phủ, trong đó chức năng phát hành tiền là chức
năng cơ bản nhât mà không có một tổ chức nào thay thế được. Để Ngân hàng trung ương
có thể thay mặt chính phủ thực hiện tốt chức năng điều tiết lưu thông tiền tệ trong nền
kinh tế, ngân hàng trung ương phải sử dụng các công cụ của chính sách tiền tệ như: lãi
suất chiết khấu và tái chíết khấu, tỷ lệ dự trữ, hạn mức tín dụng, thị trường mở…
4.1.Hệ thống ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
4.1.1.Quá trình hình thành ngân hàng
Ngân hàng được hình thành và phát triển trong một quá trình lâu dài trãi qua nhiều hình
thái kinh tế xã hội trong lịch sử loại người. Mầm móng của ngân hàng xuất hiện ở thời kỳ
trung cổ. Trong thời kỳ này, mỗi quốc gia, thậm chi mỗi địa phương có một loại tiền
riêng và chỉ sử dụng trong phạm vi địa phương hay quốc gia mình. Tình trạng này đã gây
trở ngại và khó khăn cho việc trao đổi, buôn bán hàng hóa. Để thoát khỏi vấn đề này, một
tầng lớp trung gian đã xuất hiện-tầng lopws thương nhân chuyên làm nghề đổi chác tiền
tệ. Những người này có trong tay các loại tiền của các địa phương trong một quốc gia,
thậm chí của một số quốc gia. Do số lượng khách hàng đổi tiền ngày càng nhiều nên
trong tay những người chuyên làm nghề đổi chác tiền tệ đã tập trung được một khối
lượng vốn khá lớn, nhờ đó họ mở rộng hoạt động của mình: làm thêm nghiệp vụ nhận
tiền gửi và cho vay.
Như vậy là trong sự phân công tự phát của xã hội, bên cạnh tầng lớp thương nhân thông
thường đã xuất hiện một tầng lớp thương nhân đặc biệt chuyên lấy tiền tệ làm đối tượng
hoạt động, đó là tiền thân của ngành ngân hàng.
Sản xuất và trao đổi hàng hóa ngày càng phát triển đã dẫn đến những quan hệ giao dịch
về tiền tệ ngày càng phát triển và đa dạng, do đó bên cạnh nghiệp vụ nhận tiền gửi và cho
vay lấy lãi, những thương nhân đổi tiền đã làm luôn cả việc thanh toán thay cho khách
hàng, giúp họ tránh khỏi những rủi ro do mang tiền từ địa phương này sang địa phương
khác. Như vậy, những thương nhân đã dần thóat ly khỏi vị trí ban đầu của họ (chủ yếu
làm nghề đổi tiền) và bước sang lĩnh vực làm trung gian hoạt động về tiền tệ. Họ đã trở
thàh những người thực sự làm nghề ngân hàng.
4.1.2.Các giai đoạn phát triển của ngân hàng
-Giai đoạn từ thế kỷ 15 đến thế kỷ 18: trong giai đoạn này hoạt động của ngân hàng
mang những nét đặc trưng cơ bản sau:
• Các ngân hàng hoạt động độc lập, chưa tạo ra một hệ thống, chưa có sự rang buộc
và phụ thuộc lẫn nhau.
• Chức năng hoạt động của các ngân hàng giống như nhau bao gồm: việc nhận kỳ
thác, chíết khấu cho vay, phát hành giấy bạc ngân hàng và thực hiện các dịc vụ
tiền tệ khác như: đổi tiền, chuyển ngân…
-Giai đoạn từ thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 20: bước sang thế kỷ 18 hoạt động lưu thông
hàng hóa được mở rộng và phát triển cả về quy mô lẫn phạm vị. Trong bối cảnh ấy các
ngân hàng phát hành nhiều loại giấy bạc ngân hàng khác nhau làm cản trở quá trình phát
triển của nền kinh tế. Chính vì thế đòi hỏi sự can thiệp của Nhà nước và hoạt động của
Ngân hàng. Các nhà nước đã ban hành các đạo luật để hạn chế số lượng ngân hàng được
phép phát hành giấy bạc. Lúc này hệ thống ngân hàng được chia làm hai nhóm:
• Nhóm thứ nhất gồm các ngân hàng được phép phát hành gọi là ngân hàng phát
hành.
• Nhóm thứ hai gồm các ngân hàng không được phép phát hành tiền gọi là ngân
hàng trung gian.
-Giai đoạn từ giữa thế kỷ 20 đến nay: Sang đầu thế kỷ 20, hầu hết các nước đều thực
hiện cơ chế một ngân hàng độc quyền phát hành. Song ngân hàng phát hành vẫn còn
thuộc sở hữu tư nhân. Sau cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 đã bắt buộc nhà nước
tăng cường hơn nữa việc can thiệp của mình vào lĩnh vực kinh tế. Xuất phát từ yêu cầu
đó nhà nước n ...