Danh mục

Nghề thủ công vẽ tranh trên kính, tỉnh Bình Dương – Thực trạng hiện nay

Số trang: 6      Loại file: pdf      Dung lượng: 186.04 KB      Lượt xem: 6      Lượt tải: 0    
10.10.2023

Xem trước 2 trang đầu tiên của tài liệu này:

Thông tin tài liệu:

Khi nói tới ngành nghề thủ công truyền thống của tỉnh Bình Dương, chúng thường nghe nhắc đến các nghề như điêu khắc gỗ, gốm sứ, sơn mài… nhưng có lẽ ít ai biết đến một nghề thủ công truyền thống vẽ tranh trên kính đã có từ lâu đời. Nghề vẽ tranh trên kính xuất hiện vào giữa thế kỷ XIX đến những năm đầu thế kỷ XX, vẽ tranh trên kính thật sự có ý nghĩa quan trọng trong nền kinh tế của tỉnh Bình Dương xưa, nhưng hiện nay đang dần dần bị lãng quên, do nghề...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghề thủ công vẽ tranh trên kính, tỉnh Bình Dương – Thực trạng hiện nay Nghề thủ công vẽ tranh trên kính, tỉnh Bình Dương – Thực trạng hiện nayKhi nói tới ngành nghề thủ công truyền thống của tỉnh Bình Dương, chúng thường nghenhắc đến các nghề như điêu khắc gỗ, gốm sứ, sơn mài… nhưng có lẽ ít ai biết đến mộtnghề thủ công truyền thống vẽ tranh trên kính đã có từ lâu đời. Nghề vẽ tranh trên kínhxuất hiện vào giữa thế kỷ XIX đến những năm đầu thế kỷ XX, vẽ tranh trên kính thật sựcó ý nghĩa quan trọng trong nền kinh tế của tỉnh Bình Dương xưa, nhưng hiện nay đangdần dần bị lãng quên, do nghề này không còn tồn tại nữa.Tranh kiếng (tức là tranh vẽ trên kính) là một loại hình nghệ thuật dân gian được ngườidân Nam bộ ưa chuộng, trước đây vào bất cứ gia đình nào cũng đều thấy một vài bộ loạitranh này. Tranh kiếng trở thành sản phẩm không thể thiếu trong nghệ thuật trang trí ngôinhà của người dân, việc treo tranh trong nhà đã tạo ra nét văn hóa riêng của người dânNam bộ.Khác với các loại tranh vẽ thông thường, tranh kiếng là một loại hình đặc biệt, nguyên tắcvẽ tranh kiếng là phải vẽ từ phía sau mặt kính, khi vẽ xong mới lật tấm kính lại và bề đómới chính là bề mặt của tranh. Do nguyên tắc là vẽ phía sau mặt kính nên chi tiết nàođáng lẽ phải vẽ sau cùng, thì với tranh kính lại phải vẽ trước tiên. Chính với đặc điểm nàyđã tạo nên nét độc đáo trong tranh kiếng. Vẽ tranh kiếng rất khó, đòi hỏi người nghệ nhânphải thật sự khéo tay và có óc thẩm mỹ cao.Trong những năm đầu thế kỷ XX, ở Nam bộ có 3 vùng sản xuất tranh kiếng nổi tiếng: LáiThiêu (Thủ Dầu Một), Chợ Lớn (Sài Gòn) và Chợ Mới (An Giang). 3 vùng này dần dầnphát triển trở thành 3 trung tâm sản xuất tranh kiếng và tạo ra 3 dòng tranh kiếng khácnhau, mỗi dòng tranh kiếng có những đặc điểm riêng.Riêng Dòng tranh kiếng ở Lái Thiêu: Lái Thiêu là một địa phương sản xuất tranh kiếngnổi tiếng từ những năm đầu thế kỷ XX, phát triển mạnh vào những năm thập niên 20, cóthể nói thời kỳ này là thời kỳ hưng thịnh nhất của nghề vẽ tranh trên kính của tỉnh ThủDầu Một. Sau năm 1945, nghề vẽ tranh trên kính của tỉnh bị suy tàn do rất nhiều nguyênnhân, nhưng có lẽ nguyên nhân chính là do sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh.Vẽ tranh trên kínhSản phẩm tranh kiếng ở Nam bộ phong phú và đa dạng, nhiều loại hình, nhiều màu sắc.Tranh có nhiều đề tài khác nhau và phân theo từng loại hình treo ở những nơi nhất định:Loại tranh thờ tổtiên thường được treo ở bàn thờ tổ tiên, thờ Phật… loại tranh này thườngthể hiện các đề tài như: Các bức hoành phi, câu đối có chữ “Trần Phủ Đường” (ghi họ têngia chủ), “Thiện Tối Lạc” (ca tụng tổtiên), xung quanh trang trí dây lá, hối văn hay làtrang trí viền bằng cây trúc, cây tùng minh họa; tranh viết chữ “Phước”, “Lộc”, “Thọ”trên nền đỏ, xung quanh vẽ khung hình dây lá hoặc hồi văn, thỉnh thoảng có thêm conbướm hay con dơi ngậm trụ chỉ. Tất cả các chữ trên tranh đều được viết bằng chữ Hán.Ngoài ra, loại tranh này còn vẽ một bụi mai già bên cạnh có cây trúc, bụi lan, cúc… Đềtài khác hấp dẫn người dân bình thường như tranh vẽ phong cảnh, vẽ núi non, bầu trời…Tranh cao cấp thì có tấm liễn vẽ một cành cây có 7 bông, xung quanh có lá, có nụ, phíatrên có ghi chữ Hán, loại tranh này rất đắt tiền nên chỉ có những gia đình giàu có mới cótiên mua loại tranh này về trang trí.Loại tranh treo cửa buồng: Kiến trúc nhà của người dân Nam bộ khác hẳn với miền Bắcvà miền Trung.Trong gian nhà ngoài (phòng khách) của người Nam bộ, bàn thờ được đặtchính diện với cửa chính, phía trước bàn thờ đặt một cái tủ lớn và một bộ bàn ghế dùngđể tiếp khách, hai bên bàn thờ có 2 lối đi vào nhà trong (buồng). Vì có 2 cửa buồng đivào nhà trong, nên người ta thường treo một tấm rèm hay một tấm vải cóhoa văn đẹp để,che cửa, phía trên cửa treo tranh trang trí.Tranh cửa buồng có hình chữ nhật, kíchthướcthường là 0,9m x 0,6m, mỗi bộ có 2 bức treo phía trên 2 cửa buồng. Tranh cửa buồnvẽ theo đề tài “Loan phượng hòa minh” (tượng trưng chồng vợ hòa hiệp), “Hoa mẫu đơnvà chim phượng” (tượng trưng sự giàu có).Loại tranh tứ bình: Một bộ tranh tứ bình gồm có 4 tấm, treo trên vách với mục đích trangtrí. Tranh tứ bình Nam bộ phổ biến các đề tài “Mai Lan Liên Cúc” tượng trưng cho bốnmùa trong năm, “Bát tiên quá hải” (Bát tiên vượt biển), “Bát tiên kỳ thú” (Bát tiên cưỡithú)”, “Tứ hùng” (vẽ bốn con thú mạnh nhất theo quan niệm dân gian là cọp, hổ, báo, sưtử…). Ngoài ra, còn có tranh vẽ về đề tài như: 4 bó hoa (loại hoa phương Tây), nhữngđàn hạc lội ven sông… loại tranh này mô phỏng tranh phương Tây, xuất hiện muộn thíchhợp với nhà thành phố.Tranh thờ phật, trời, thánh, thần có khổ nhỏ, dùng để thờ phật, thánh, thần, trời… gồm có2 loại: Tranh vẽ các vị Phật A Di Đà, Bồ Tát, Quan Âm, Quan Thánh Đế Quân, Mẹ Sanh– Mẹ Độ… và các bài vị (loại này chỉ có chữ, xung quanh trang trí hoa văn) thường đượctreo trong các chùa, đình, miếu…Mặt hàng nổi tiếng nhất của D ...

Tài liệu được xem nhiều: