Nghệ thuật làm bệnh nhân

Bernard Lown - giải thưởng Nobel (1985), nhà bệnh tâm học nổi tiếng thế giới, giáo sư khoa tim Trường đại học Harvard, Hoa Kỳ. Ông là tác giả cuốn sách mới xuất bản có tiêu đề The lost art of healing nói về nghệ thuật làm một bệnh nhân và cách tạo ra sự hiểu biết lẫn nhau giữa bệnh nhân và bác sĩ. Sau đây chúng tôi xin giới thiệu một số luận điểm đáng chú ý trong công trình nghiên cứu có giá trị này. Bệnh nhân nào biết tôn trọng công việc của thầy thuốc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghệ thuật làm bệnh nhân Nghệ thuật làm bệnh nhân Bernard Lown - giải thưởng Nobel (1985), nhà bệnh tâm học nổi tiếng thếgiới, giáo sư khoa tim Trường đại học Harvard, Hoa Kỳ. Ông là tác giả cuốn sáchmới xuất bản có tiêu đề The lost art of healing nói về nghệ thuật làm một bệnhnhân và cách tạo ra sự hiểu biết lẫn nhau giữa bệnh nhân và bác sĩ. Sau đâychúng tôi xin giới thiệu một số luận điểm đáng chú ý trong công trình nghiên cứucó giá trị này. Bệnh nhân nào biết tôn trọng công việc của thầy thuốc thì cần phải giảmbớt những kỳ vọng của mình đối với y học. Mặc dầu y học cho ta thấy những sựkỳ diệu nhưng điều quan trọng là cần phải hiểu rằng với những khả năng dườngnhư vô giới hạn của khoa học, y học bị giới hạn bởi những khả năng của cơ thểcon người. Tầm rộng lớn của những tri thức khoa học, bao giờ cũng còn lại nhữngkhu vực chưa nhận thức được. Y học không thể làm cho đời người trở thành vôtận, không thể ngăn chặn sự héo tàn của cơ thể do tuổi tác, không thể hoàn toànloại trừ những hậu quả của các chấn thương nặng do những trường hợp rủi ro gâyra và không giúp cho việc vĩnh viễn thoát khỏi những khuyết tật bẩm sinh. Làm gì để hợp tác tốt với bác sĩ? Kinh nghiệm từ bản thân tác giả cho thấy ấn tượng ban đầu của bác sĩkhông chỉ dựa trên các vấn đề y học mà còn dựa trên những phẩm chất rất khó xácđịnh - hoặc bực bội, hoặc hài lòng khi tiếp xúc với bệnh nhân cụ thể. Phản ứngcảm xúc của bác sĩ nảy sinh không phải do khả năng hiểu được tính cách conngười mà do những ấn tượng không có gì đặc sắc qua việc giao tiếp với bệnhnhân. Đó là con người thế nào: lắm lời, chán ngấy, vụng về, tẻ nhạt hay thẳng thắnvà rất có đầu óc tổ chức? Hiển nhiên, những phẩm chất được liệt kê ra đây rất ảnhhưởng đến yếu tố thời gian và đến ý đồ của bác sĩ muốn chấm dứt cuộc thămkhám kéo dài vốn vượt ra ngoài khuôn khổ của kế hoạch làm việc. - Tốt nhất là bệnh nhân nên suy nghĩ trước việc liệt kê những triệu chứngkhiến anh ta lo ngại chứ đừng nên lúc đến gặp bác sĩ mới ngẫm nghĩ. - Việc tiết kiệm thời gian đòi hỏi sự cân nhắc kỹ càng vấn đề chủ yếu vàcách trình bày nó một cách ngắn gọn. Điều này thậm chí cũng khó khăn đối vớingười tri thức biết diễn đạt rõ ràng những suy nghĩ của mình. Thông thường bệnhnhân không đủ hình dung từ để miêu tả những cảm giác của thể xác. Bệnh nhânhay đề xuất đủ loại chẩn đoán do hàng xóm gợi ý hoặc thậm chí được thông tinbằng các phương tiện truyền thông đại chúng. Động cơ của bệnh nhân là giúp bácsĩ nhanh chóng xác định được căn bệnh. Song kết quả có thể là tai hại. Do mệt mỏivà do muốn tiết kiệm thời gian nên bác sĩ có thể chấp nhận sự tự chẩn đoán dobệnh nhân đưa ra mà không có bất cứ một sự phân tích nào. Lựa chọn bác sĩ như thế nào? Có mấy điểm định hướng mang tính chất thực tiễn giúp cho việc tìm đượcmột bác sĩ giỏi. - Một số quan sát có thể giúp cho bệnh nhân quyết định xem anh ta sẽ cảmthấy thoải mái với một bác sĩ này hay với một bác sĩ khác, liệu những thầy thuốcđó có tôn trọng anh ta hay không, liệu anh ta có thể dần dần tin cậy vào người bácsĩ ấy được không một khi vấn đề bảo toàn sinh mạng của mình được đặt ra. Liệubác sĩ có bắt tay bệnh nhân khi tiếp xúc không? Cử chỉ đó là một thứ tín hiệu, tuykhông quan trọng lắm, nói lên nguyện vọng của bác sĩ muốn giúp đỡ bệnh nhân.Tiêu chí xác định quan trọng đối với những phẩm chất của con người là tính chínhxác cao độ bởi lẽ điều đó thường nói lên sự tôn trọng đối với người khác. Sựthường xuyên chậm trễ nói lên tính cẩu thả về mặt hành chính, sự coi thườngkhông được phép đối với thời gian của những người khác... - Một yếu tố rất quan trọng trong việc lựa chọn bác sĩ là tính cách và cungcách ứng xử của người thầy thuốc đó. Ở bác sĩ phải toát lên điện tích dương vàtinh thần lạc quan. Cách đây ba thế kỷ Jonathan Swift đã đưa ra một lời khuyên:Những người thầy thuốc tuyệt vời nhất trên thế giới - đó là thầy thuốc thiết thực,thầy thuốc thanh thản và thầy thuốc vui tính. Bệnh nhân cần đến niềm hy vọng,thậm chí dù căn bệnh là vô phương cứu chữa và tiến triển nhanh. - Một điều hết sức quan trọng là bác sĩ có sẵn sàng lắng nghe bệnh nhânhay không và có biết làm việc đó hay không. Ngoài đức tính tỷ mỉ và sự am hiểuthành thạo khi khám bệnh, còn có một phẩm chất rất quý báu nữa của người thầythuốc. Đó là việc người bác sĩ sẵn sàng thừa nhận sai lầm của mình mà không baobiện hoặc nói quanh co lắt léo. Bệnh nhân thông minh hẳn hiểu rõ rằng y học thựchành không phải là môn khoa học chính xác. Thậm chí những chuyên gia có uy tínhàng đầu cũng có thể mắc những sai lầm không tránh khỏi. Từ những điều trình bày trên đây có thể rút ra kết luận là cần phải tìm đượcngười bác sĩ mà bạn muốn kể về những vấn đề của mình và người đó sẽ không tratấn bạn bằng những thủ tục. Người bác sĩ nào mà đối với ông ta bệnh nhân khôngphải l ...