Trên mảnh đất Việt Nam, 54 dân tộc anh em cùng sinh sống như 54 loại chỉ sắc màu rực rỡ dệt nên tấm thổ cẩm hình chữ S. Trong đó, sự đa dạng, phong phú, những đặc trưng, đặc điểm tiêu biểu của từng dân tộc thể hiện qua các điệu múa chính là một phần tạo nên bản sắc dân tộc trong văn hoá Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghệ thuật múa Việt Nam
Ngh thu t múa Vi t Nam theo
dòng ch y th i gian
Trên m nh t Vi t Nam, 54 dân t c anh em cùng sinh s ng như 54 lo i
ch s c màu r c r d t nên t m th c m hình ch S. Trong ó, s a d ng, phong
phú, nh ng c trưng, c i m tiêu bi u c a t ng dân t c th hi n qua các i u
múa chính là m t ph n t o nên b n s c dân t c trong văn hoá Vi t Nam.
T ngh thu t múa dân gian truy n th ng…
Ngh thu t múa Vi t Nam t khi hình thành ã mang d u n c a cư dân
nông nghi p g n bó v i thiên nhiên, muông thú v i các vũ i u t c nh s n xu t,
săn b n. Nh ng hình nh i thư ng i vào múa ư c cách i u hay úng hơn là
ngh thu t hoá b ng tài năng c a ngư i ngh sĩ. Cho nên ngh thu t múa gi v
trí quan tr ng và là m t thành t trong văn hoá Vi t Nam. i s ng c ng ng,
c ng c m ư c th hi n rõ nét qua múa, vì nó không ph i là s di n t u c a m t
ngư i mà là ho t ng c a m t nhóm ngư i s d ng ngh thu t ph c v qu n
chúng.
Th c t r t khó nh m c ư c th i gian ra i c a ngh thu t múa Vi t
Nam. Nhìn chung, các nghiên c u ch ra r ng ngh thu t múa ã ra i t kho
tàng di n xư ng dân gian (g m c ph c v tín ngư ng và nhu c u thư ng th c
c a con ngư i). N u như trư c th k X múa thư ng ư c dùng trong tín
ngư ng, thì t khi có nhà nư c c l p, ngh thu t múa ã phát tri n r ng hơn
trong dân gian và ư c nâng cao v ngh thu t b i tri u ình phong ki n. H u
như ph i n d p h i làng, t l nơi tôn mi u, ngư i nông dân làng xã m i có d p
thư ng th c ngh thu t múa, nhưng nó ã ăn sâu vào ti m th c c a h , và chính
h l i tác ng tr l i, phát tri n múa dân gian.
Múa dân gian và múa cung ình phát tri n trong nh ng i u ki n không
gi ng nhau và có cách ti p c n riêng c a t ng lo i. i u ó ch y u ph thu c vào
nh ng ngư i t ch c, di n viên và khán gi ti p nh n. c p t i múa dân gian có
th cho th y s phát tri n c a lo i hình này và vai trò c a nó trong l ch s . Múa
dân gian là lo i hình ngh thu t múa ư c bi u di n trong qu n chúng do nh ng
ngư i di n viên không chuyên bi u di n. Bình thư ng h là nh ng ngư i nông
dân, khi h i làng, h i t c n h tham gia t p luy n và bi u di n.
Tri u ình phong ki n th hi n s quan tâm và có nh ch rõ ràng nhân
dân th c hi n. Năm 1025, Lý Thái T t ch c qu n giáp cho nh ng ngư i múa
hát ph c v làng xã, khi m h i vào ám t xuân. Th i kỳ này ã xu t hi n các
phư ng múa do nhân dân t t ch c. Nhà Tr n phát tri n múa hát dân gian làm
tăng tinh th n và hoà khí nhân dân, góp phân oàn k t dân t c. Nhưng vào th i
h u Lê, múa hát dân gian b h n ch , c bi t múa hát c a các dân t c thi u s b
coi thư ng.
n th i Nguy n, múa dân gian và cung ình ã tách r i nhau. Múa cung
ình t p trung vào ch c năng l th c ho c bi u tư ng vương quy n, còn múa dân
gian ư c b o lưu b ng nh ng phong t c, l nghi.
Trong múa dân gian, nhóm c nh t ư c quy vào nh ng i u múa ph n
ánh l nghi nông nghi p như: múa Ch y Cày, Tùng rí, múa Mo. Chúng là nh ng
i u múa không có hát mà di n theo nh p tr ng chiêng v i âm hình, ti t t u khá
ơn gi n. Nhóm mu n hơn ư c sáng tác trong th i phong ki n dân t c, g n v i
t c th Thành Hoàng, anh hùng gi i phóng dân t c như i u múa D m ( Th Lý
Thư ng Ki t), múa Dô ( Th T n Viên và b tư ng c a ông), múa Xuân Ph
(Pha tr n y u t cung ình và dân gian)…
N i dung múa dân gian có 3 i u chính: C u th n linh ho c chào h i, S n
xu t ho c chi n u ch ng thiên tai, ngo i xâm; Tình yêu lao ng.
Ngôn ng c a múa dân gian ch y u là các ng tác ph n ánh quá trình
lao ng c a ngư i dân làng xã: i c y, ánh cá, săn thú,…Song nó không quá
d dãi mu n th hi n sao cũng ư c. Ngư i Vi t có nh ng i u múa tr ng, èn,
qu t và c bi t là nh ng ng tác múa tay không v i tính ch t n i b t là s
m m m i, uy n chuy n, tr tình, khoan thai. Ngư i ngh s ưa vào ng tác
múa tính hài hoà ăng ic av p; ng tác th hi n c gi i tính c a nhân
v t: n múa m m m i, uy n chuy n, khoan thai, múa tay là chính v i nh ng
ư ng tròn trĩnh, u n lư n, không gãy góc, cơ th không v n ng m nh, chân
thư ng khép kín và dùng g i; múa nam phóng khoáng v i ng tác tay chân m
r ng, kho nhưng trong c ng có m m. ng th i tình c m và tính cách nhân v t
cũng ư c th hi n ng tác múa. Nh ng ư ng nét lư n sóng ư c th hi n
qua nhi u ng tác múa, tuy n múa, i hình múa làm tôn nên s c thái văn hoá
lúa nư c và nh ng v duyên dáng, tinh t , kín áo c a ngư i Vi t. Nh ng i u
múa ô, múa khèn c a ngư i Mông, nh ng i u múa khiên, múa giáo c a các dân
t c Tây Nguyên, xét v m t lu t ng, t o hình và tuy n múa nó có nhi u i m
phong phú và khác bi t. Chính vì l ó, nên trong m i tác ph m múa òi h i
ngư i biên o múa ph i n m b t ư c m t cách chính xác nh ng y u t ngôn
ng , i hình, c u trúc múa và nh ng y u t môi trư ng, xã h i, phong t c, t p
quán, p ...