NGHỆ THUẬT VÀ PHONG CÁCH CỦA SÊCHXPIA

Khi nói đến một vở kịch lý tưởng ĂngGhen có nói đó là một vở kịch "kết hợp tài tình tính chất sâu sắc về tư tưởng, nội dung lịch sử có ý thức… với cách kết cấu theo kiểu Sêchxpia", và chúng ta có thể thấy đó là một yêu cầu cao nhất về nội dung cũng như hình thức đối với một vở kịch. Đối với văn học thế giới, nghệ thuật Sêchxpia có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ông là một trong những người có nhiều cống hiến to lớn đối với chủ nghĩa hiện thực....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGHỆ THUẬT VÀ PHONG CÁCH CỦA SÊCHXPIA NGH THU T VÀ PHONG CÁCH C A SÊCHXPIA Khi nói đ n m t v k ch lý tư ng ĂngGhen có nói đó là m t v k ch k t h p tài tình tính ch t sâu s c v tư tư ng, n i dung l ch s có ý th c… v i cách k t c u theo ki u Sêchxpia, và chúng ta có th th y đó là m t yêu c u cao nh t v n i dung cũng như hình th c đ i v i m t v k ch. Đ i v i văn h c th gi i, ngh thu t Sêchxpia có m t ý nghĩa đ c bi t quan tr ng. Ông là m t trong nh ng ngư i có nhi u c ng hi n to l n đ i v i ch nghĩa hi n th c. Theo nhi u h c gi Liên - Xô thì s phát tri n c a ch nghĩa hi n th c thành m t phương pháp hoàn ch nh, tri t đ và nh t quán g n li n v i s xu t hi n và phát tri n c a th gi i Tư b n, c a nh ng quan h Tư b n ch nghĩa. Ph i đ n th i đ i Ph c hưng, khi nh ng quan ni m cũ k trung c đ y tính ch t tôn giáo v vũ tr , xã h i, và cá nhân x p đ trư c quan ni m m i v vũ tr , xã h i và con ngư i, thì phương pháp hi n th c ch nghĩa - v i s chú ý đ c bi t đ n tâm lý, đ n đ i s ng bên trong c a cá nhân, đ n t nhiên và qu n chúng- m i xu t hi n tr n v n và có nh ng đ c đi m tiêu bi u trư c kia không có. Th gi i th n tho i trư c kia là cơ s c a văn h c Hy- l p và La-mã, không còn thích h p v i th i đ i m i; th gi i th n thánh c a Gia-tô giáo v i t t c m u s c th n bí c a nó r t xa l v i nh ng nhà nhân đ o ch nghĩa. Tuy nhiên h v n chưa có th tìm ngay m t phương pháp ngh thu t th c m i m đ nói lên t t c cái khát v ng c a th i đ i. Nh ng tác ph m c a Đan tơ, Pêtrac và c a các nhà Ph c hưng Ý, v m t phong cách v n vay mư n r t nhi u văn h c Hy-L p và không kh i ch u nh hư ng c a s lý tư ng hoá Gia-tô giáo. Ngư i ta thư ng so sánh nh ng tác ph m này v i nh ng tác ph m điêu kh c, h i ho đương th i, tuy n i dung miêu t nh ng con ngư i s ng trong th c t v i t t c s c s ng c a h , nhưng v n ph i khoác hình th c tôn giáo v đ tài và nhân v t. Đ n Sêchxpia, văn h c hoàn toàn thoát kh i s lý tư ng hoá có tính ch t tôn giáo, con ngư i hi n ra trư c m t chúng ta trong cu c s ng hi n th c, không chút che đ y. Nguyên lý căn b n c a phương pháp ngh thu t y đã đư c Sêchxpia qui đ nh r t rõ r t. M c đích c a sân kh u t xưa đ n nay v n là đưa m t t m gương ra trư c su c s ng, đ y đ o đ c có th t nh n ra mình, s kiêu ng o có th t khinh b mình và m i th h , toàn th th i đ i có th đánh giá b m t và tính cách c a nó. (L i c a Hămlet, h i III c nh 2). Trong t t c nh ng ngư i đã có nh hư ng t i phương pháp sáng tác ngh thu t c a Sêchxpia, trư c tiên ph i nói đ n Bây-cơn (1561- 1626). Nh ng lý thuy t cho r ng Sêchxpia là Bây-cơn đành r ng gi t o, nhưng nó cũng có đi m b t chúng ta chú ý vì chính Sêchxpia đã áp d ng nh ng l i khuyên c a nhà tri t h c duy v t m t cách tài tình vào sáng tác c a mình. Bây-cơn cho r ng nhi m v khoa h c là xây d ng trong trí tu con ngư i m t th ki u m u c a th gi i gi ng như nó t n t i trong th c t , ch không ph i cái mà tư duy g i cho m i ngư i. Ông kêu g i xây d ng m t khoa h c xu t phát t b n ch t các s v t, s d ng th c nghi m đ kh o sát tư tư ng t nhiên, Mác đã đánh giá r t cao nh ng ý ki n c a Bây-cơn và nói: Bây-cơn, ngư i sáng t o đ u tiên ra ch nghĩa duy v t, ch nghĩa duy v t mang trong mình nh ng m m m ng c a s phát tri n toàn di n, dù là còn dư i hình th c m c m c. V i b t c ngư i nào, v t ch t đ u n cư i c m tình, tươi sáng và thơ m ng. N cư i c m tình, tươi sáng và thơ m ng th hi n không đâu rõ r t b ng trong k ch Sêchxpia và hi n tư ng Bâycơn và Sêchxpia cùng s ng m t th i m t nư c cũng không ph i m t s tình c . S c m nh c a ngh thu t Sêchxpia trư c h t là ch ông đã miêu t con ngư i đúng như nó t n t i trong th c t , miêu t xã h i đúng như xã h i trư c m t. Trư c Sêchxpia, trong văn h c Hy-l p đã có Exkhin và Xôphôc. Xét v m t ch t ch c a k t c u, k ch tính c a hành đ ng và tính ch t bi đát c a c nh ng , k ch c a Hy-L p là nh ng thành t u khó lòng vư t n i. Nhưng k ch c a Sêchxpia v n g n chúng ta hơn, b i vì chúng ta tìm th y con ngư i và xã h i c n đ i đ y. Bi k ch c a Hy- L p còn b chi ph i b i s c m nh c a đ nh m nh. Hành đ ng c a con ngư i b th n linh qui đ nh m t cách nghi t ngã. Cha gi t con, con gi t m , v gi t ch ng, .v.v…là đ u do đ nh m nh qui đ nh, b t bu c. Đành r ng k ch ch t ch và đơn gi n, nhưng cái t do, cái ph c t p c a hành đ ng con ngư i cũng b t. Đ i v i chúng ta, nh ng ngư i đã kh c ph c cái quan ni m c a th n bí v s m nh, thì nh ng v k ch kia tuy v n làm ta c m đ ng nhưng nh ng Agamenông, Orextet, Clitemnet, Mêđê v.v… không kh i xa l . Nh ng con ngư i c a Sêchxpia thì khác h n. Hămlet trư c h t là m t con ngư i b ng xương b ng th t, m t con ngư i suy nghĩ, cân nh c, tính toán, tin tư ng, ng v c, đau đ n, m a mai, thay đ i t ng phút m t. Con ngư i này có th gi t l m Pôlôniut mà chàng tư ng là k thù, có th xách ki m lên phòng ...