NGHIÊN CỨU BƯỚC ĐẦU VỀ TRƯỢT LỞ ĐẤT Ở VÙNG NÚI MỘT SỐ TỈNH DUYÊN HẢI MIỀN TRUNG. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ

Trong mấythập kỷ gần đây, duyên hảimiền Trung là nơi có bão và ápthấp nhiệt đới đổ bộ nhiều sovới cả nước. Bão và áp thấpnhiệt đới thường kéo theo mưa lớn, tập trung gây ra lũ lụt trượt lở đất, đặc biệt là ởvùng núi. Điển hình là năm 1999, mưa lũ lớn đã gây trượt lở trên diện rộng ở cáctỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Nghãi, Bình Định.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGHIÊN CỨU BƯỚC ĐẦU VỀ TRƯỢT LỞ ĐẤT Ở VÙNG NÚI MỘT SỐ TỈNH DUYÊN HẢI MIỀN TRUNG. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NGHIÊN CỨU BƯỚC ĐẦU VỀ TRƯỢT LỞ ĐẤT Ở VÙNG NÚI MỘT SỐ TỈNH DUYÊN HẢI MIỀN TRUNG. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Nghiêm Hữu Hạnh Viện Địa kỹ thuật Tóm tắt: Trong mấy thập kỷ gần đây, duyên hải miền Trung là nơi có bão và áp thấp nhiệt đới đổ bộ nhiều so với cả nước. Bão và áp thấpnhiệt đới thường kéo theo mưa lớn, tập trung gây ra lũ lụt trượt lở đất, đặc biệt là ởvùng núi. Điển hình là năm 1999, mưa lũ lớn đã gây trượt lở trên diện rộng ở cáctỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Nghãi, Bình Định. Gần 40người bị đất đá vùi lấp. Hàng trăm gia đình phải di chuyển. Riêng Quảng Ngãi có3.400ha ruộng bị đất đá cát sỏi có nguồn gốc trượt lở vùi lấp dày trung bình 1m.Giao thông Bắc Nam (đường sắt, đường bộ) bị trượt lở cắt đứt nhiều ngày. Trong bài báo này, tác giả phân tích tổng quan về hiện tượng, điều kiện vàkhả năng phát sinh trượt lở ở vùng núi một số tỉnh duyên hải miền Trung, nhưThừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi. Một số quan niệm về phương phápđánh giá tai biến trượt lở cũng được đề cập. Some initial studies on landslides in the mountains areas of central coastal provinces, its methods of assessment Nghiem Huu Hanh Vietnam Geotechnical InstituteSummary: In a few recent decades, the central coast of Vietnam is the placewhere storms and low tropical pressure were landed more than in all country.Storms and tropical low pressure usually accompanied with heavy rains, causi ngflooding and landslides, especially in the mountain areas. Typically in 1999, rainhas caused major flooding on the landslides at wide area in Quang Tri, Thua ThienHue, Quang Nam, Quang Nghai, Binh Dinh. Nearl 40 people were died. Hundredsof families have to emigrated. Only in Quang Ngai 3,400ha of rice field wereburied by sliding soils with average thick of 1m. North-South transport (railways,roads) was interrupted for long time. In this report, the author analyzes the phenomenon conditions and thepossible of landslides in the mountains of central coastal provinces, includingThua Thien-Hue, Quang Nam, Quang Ngai... Some conception of assessmentmethods for landslide disasters is discussing too. I. MỘT SỐ DẠNG TRƯỢT LỞ CHỦ YẾU Vùng duyên hải miền Trung Việt Nam gồm 13 tỉnh từ Thanh Hóa đến BìnhThuận, phía đông là Biển Đông, phía Tây là dải Trường Sơn. Dải Trường Sơn kéodài từ thượng nguồn sông Cả đến cực Nam Trung bộ, bao gồm các dãy núi trùngđiệp xếp thành hình cung lớn hướng ra phía biển Đông. Đèo Hải Vân và núi BạchMã chia dải Trường Sơn thành Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam. Dãy TrườngSơn càng về phía Nam càng tiến sát ra bờ biển, tạo nên dạng địa hình thấp dần từTây sang Đông. Vùng duyên hải miền Trung có địa hình bị chia cắt phức tạp,mạng lưới sông suối dày đặc, điều kiện khí hậu, thủy văn rất phức tạp và diễn biếnbất thường. Trong mấy thập kỷ gần đây, duyên hải miền Trung là nơi có bão và ápthấp nhiệt đới đổ bộ nhiều so với cả nước. Bão và áp thấp nhiệt đới thường kéotheo mưa lớn, tập trung gây ra trượt lở đất mạnh mẽ và phổ biến ở vùng núi khuvực này. Hiện tượng trượt lở được hiểu là hiện tượng chuyển dịch của khối đất đátrên sườn dốc từ trên xuống dưới theo một hoặc vài mặt nào đó (trượt) hoặc rơi tựdo (lở, đất, đá đổ/lăn). Trượt lở có thể xảy ra trên sườn dốc tự nhiên hoặc sườn(bờ/mái) dốc nhân tạo dưới tác dụng của trọng lượng bản thân và một số nhân tốphụ trợ khác, như: áp lực của nước mặt và nước dưới đất, lực địa chấn và một sốlực khác. Sự dịch chuyển sườn dốc rất đa dạng và có nhiều cách phân loại khácnhau [5, 7, 8, 13]. Theo dạng chuyển động, Varnes D.J, [13] chia làm 5 nhómchính (bảng 1), như: sập lở, lật, trượt, ép trồi và chảy - trượt dòng. Loại thứ 6 làloại trượt phức tạp. Bảng 1. Phân loại trượt lở chính (theo Varnes D.J. [13]) Kiểu chuyển dịch Loại đất đá Đá Đất Đất vụn rời Đất dínhSụt lở (falls, обвалы) Lở đá Sập, sụt đất Sập, sụt vụn rời đất dínhLật (topples, опрoкидывания) Lật khối đá Lật khối Lật khối ...