Nghiên cứu các giải pháp quản lý bền vững bệnh đạo ôn hại lúa vùng Đồng bằng Sông Cửu Long

Đề tài "Nghiên cứu các giải pháp quản lý bền vững bệnh đạo ôn hại lúa vùng Đồng bằng sông Cửu Long" được thực hiện nhằm xác định các giải pháp có hiệu quả cao trong quản lý bệnh đạo ôn và xây dựng quy trình quản lý tổng hợp bệnh đạo ôn cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long đạt hiệu quả cao và thân thiện với môi trường. Mời các bạn cùng tham khảo.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu các giải pháp quản lý bền vững bệnh đạo ôn hại lúa vùng Đồng bằng Sông Cửu LongHội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ hai NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ BỀN VỮNG BỆNH ĐẠO ÔN HẠI LÚA VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG Nguyễn Thị Phong Lan, Võ Thị Thu Ngân, Lương Hữu Tâm, Nguyễn Đức Cương, Trần Hà Anh, Trần Phước Lộc, Trần Thị Nam Lý, Trần Thị Kiều, Nguyễn Thị Xuân Mai, Võ Thị Dạ Thảo, Bộ môn Bảo vệ thực vật, Viện Lúa ĐBSCL TÓM TẮT Bệnh đạo ôn trên lúa do nấm Pyricularia grisea Sacc. gây hại được ghi nhận ở hầu hết các quốc gia trồng lúa trên thế giới và ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Sự biến động độc tính nguồn nấm gây bệnh là một trong những nguyên nhân phá vỡ tính kháng của giống lúa, kết hợp với thâm canh trong sản xuất và tác động của biến đổi khí hậu làm cho bệnh đạo ôn ngày càng diễn biến phức tạp và khó quản lý. Đề tài "Nghiên cứu các giải pháp quản lý bền vững bệnh đạo ôn hại lúa vùng Đồng bằng sông Cửu Long" được thực hiện nhằm xác định các giải pháp có hiệu quả cao trong quản lý bệnh đạo ôn và xây dựng quy trình quản lý tổng hợp bệnh đạo ôn cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long đạt hiệu quả cao và thân thiện với môi trường. Kết quả triển khai 18ha Mô hình ứng dụng Qui trình quản lý tổng hợp bệnh đạo ôn bao gồm sử dụng giống kháng, áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác hợp lý, kết hợp xử lý chế phẩm sinh học chứa xạ khuẩn S. variabilis S28 giúp giảm 75,11- 82,08% tỷ lệ bệnh đạo ôn lá; 81,8 - 82,6% bệnh đạo ôn cổ bông; bên cạnh đó Mô hình còn giúp tiết kiệm chi phí, hiệu quả đầu tư của Mô hình so với Đối chứng đạt 33,13- 52,55%; mô hình còn giúp giảm 3-4 đợt phun thuốc hóa học/vụ. Từ khóa: lúa, bệnh đạo ôn, Pyricularia grisea, quản lý tổng hợp, ĐBSCL I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh đạo ôn do nấm Pyricularia grisea Sacc, gây hại, bệnh được ghi nhận ở hầu hết các quốc gia trồng lúa trên thế giới và ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn do ảnh hưởng của quá trình thâm canh trong sản xuất nông nghiệp kết hợp với tác động của biến đổi khí hậu. Theo ước tính của FAO, thiệt hại do bệnh này gây ra làm giảm năng suất lúa trung bình từ 0,7 - 17,5%, những nơi thiệt hại nặng có thể làm giảm đến 80% (Bonman et al., 1986). Mặc dù có rất nhiều loại thuốc BVTV được sử dụng trong phòng trị bệnh đạo ôn và sự cố gắng của các nhà khoa học trong cải tiến giống lúa kháng bệnh đạo ôn qua phương pháp truyền thống hoặc với sự hỗ trợ của công nghệ sinh học, bệnh đạo ôn vẫn được xem như là dịch hại quan trọng của cây lúa ở châu Á, châu Phi và Châu Mỹ La Tinh (Levy et al., 1991). Ở Việt Nam, bệnh đạo ôn xuất hiện và gây hại các vùng trồng lúa ở cả 3 miền Bắc, Trung và Nam. Riêng Đồng bằng sông Cửu Long trước đây bệnh đạo ôn chỉ thường gây hại ở vụ Đông Xuân khi nhiệt độ thấp (16-20oC) kết hợp có sương mù kéo dài, tuy nhiên hiện nay bệnh đạo ôn thường xuất hiện và gây hại nặng ở tất cả các vụ lúa trong năm. Nhiều nghiên cứu về chọn tạo giống kháng bệnh đạo ôn và phương pháp quản lý giống lúa trong sản xuất để đối phó với bệnh đạo ôn. Tuy nhiên, thực trạng cho thấy nhiều giống lúa sau một thời gian ngắn được phóng thích đều trở nên bị nhiễm bệnh và đa số các giống lúa trong sản xuất không kháng ổn định với bệnh đạo ôn. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào đưa ra giải pháp cho vấn đề bệnh đạo ôn đang diễn ra liên tiếp, giúp người sản xuất có thể quản lý bệnh đạo ôn hiệu quả và an toàn ở ĐBSCL. Đề tài “Nghiên cứu giải pháp quản lý bền vững bệnh đạo ôn hại lúa tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long” được thực hiện từ tháng 6 năm 2012 đến tháng 12 năm 2015 nhằm tìm ra được các giải pháp khoa học trong quản lý bền vững bệnh đạo ôn hại lúa ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, góp phần xây dựng thành công chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững, giúp nhà quản lý có cơ sở khoa học trong định hướng đúng việc quản lý loại dịch hại quan trọng trên lúa và các giải pháp phối hợp nhằm giúp người nông dân có thể quản lý bền vững và hiệu quả bệnh đạo ôn trong điều kiện bất thường của biến đổi khí hậu trên cánh đồng thâm canh cao vùng ĐBSCL. 835 VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Vật liệu nghiên cứu - Các dòng nấm gây bệnh đạo ôn và các nguồn vi sinh vật đối kháng được thu thập từ các vùng trồng lúa ở ĐBSCL. - Bộ giống lúa mang đơn gen kháng bệnh đạo ôn của IRRI gồm 31 giống mang 24 đơn gen kháng; bộ chuẩn nòi Kiyosawa gồm 12 giống sử dụng đánh giá độc tính các nguồn nấm, các giống lúa nhiễm bệnh đạo ôn phổ biến ở địa phương như IR50404, OM1490 (chuẩn nhiễm địa phương), OM7347, Nàng hoa 9; các giống lúa chống chịu tốt với bệnh đạo ôn như OM5451, OM8959 2.2. Phương pháp nghiên cứu - Thu thập, phân lập vi sinh vật Mẫu bệnh đạo ôn trên lá lúa và mẫu đất được thu thập ở 10 tỉnh vùng ĐBSCL (Long An, Trà Vinh, Cần Thơ, Sóc Trăng, Tiền Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, An Giang, Kiên Giang và Bạc Liêu), các mẫu bệnh được phân lập nấm P. grisea theo phương pháp của IRRI (1996) có cải tiến, tạo các nguồn đơn bào tử. Mẫu đất được phân lập vi sinh vật theo phương pháp của Lee và Hwang (20 ...