Nghiên cứu cải tiến chuồng lưới nhằm nâng cao năng xuất khai thác cho nghề lưới đăng tỉnh Khánh Hòa

Với yêu cầu đặt ra cho nghề lưới Đăng tỉnh Khánh Hòa hiện nay là cải tiến kết cấu lưới nhằm hạn chế lượng cá thất thoát trong quá trình khai thác (40%). Trên cơ sở đề tài xuất xứ “Nghiên cứu cải tiến cấu trúc lưới đăng ở Nha Trang, Khánh Hòa” và hệ thống lưới Đăng truyền thống của ngư dân đang sử dụng, với 03 lần thử nghiệm trên biển, dự án đã hoàn thiện thiết kế chuồng lưới cải tiến bao gồm kết cấu và vật liệu chế tạo chuồng lưới cho hệ thống lưới Đăng truyền thống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu cải tiến chuồng lưới nhằm nâng cao năng xuất khai thác cho nghề lưới đăng tỉnh Khánh Hòa Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2017 THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC NGHIÊN CỨU CẢI TIẾN CHUỒNG LƯỚI NHẰM NÂNG CAO NĂNG XUẤT KHAI THÁC CHO NGHỀ LƯỚI ĐĂNG TỈNH KHÁNH HÒA STUDY ON CHAMBER INNOVATION TO ENHANCE THE QUANTITY OF SET-NET FISHERIES IN KHANH HOA PROVINCE Trần Đức Phú1, Nguyễn Y Vang1 Ngày nhận bài: 02/11/2016; Ngày phản biện thông qua: 30/11/2016; Ngày duyệt đăng: 10/3/2017 TÓM TẮT Với yêu cầu đặt ra cho nghề lưới Đăng tỉnh Khánh Hòa hiện nay là cải tiến kết cấu lưới nhằm hạn chế lượng cá thất thoát trong quá trình khai thác (40%). Trên cơ sở đề tài xuất xứ “Nghiên cứu cải tiến cấu trúc lưới đăng ở Nha Trang, Khánh Hòa” và hệ thống lưới Đăng truyền thống của ngư dân đang sử dụng, với 03 lần thử nghiệm trên biển, dự án đã hoàn thiện thiết kế chuồng lưới cải tiến bao gồm kết cấu và vật liệu chế tạo chuồng lưới cho hệ thống lưới Đăng truyền thống. Kết quả nghiên cứu cho thấy chuồng lưới Đăng đã được hoàn thiện đảm bảo các yêu cầu: (1) hạn chế được đến hơn 90% lượng cá thất thoát ra ngoài trong quá trình khai thác; (2) Đảm bảo độ bền kết cấu của cả hệ thống lưới Đăng trong quá trình khai thác; (3) Rút ngắn được khoảng 50% thời gian khai thác và 40% số lượng lao động cho mỗi Hợp tác xã (HTX) lưới Đăng. Từ khóa: lưới Đăng, chuồng lưới cải tiến ABSTRACT Given the demand to improve Khanh Hoa province’s set-net fisheries to limit the loss of quantity in total catch (estimated about 40%)and based onthe previous study “Research to improve the structure of set-nets in Nha Trang Bay, Khanh Hoa province” and the traditional set-net currently used by fishermen , this study was set on the structural and material innovative chambers that are suitable for the traditional set-nets. The innovated chamber had been tested and observed to have responded to three requirements: (1) Preventing about 90‰f quantity loss of catch; (2) Ensuring the endurance of the whole system structure of the traditional set-net; (3) Reducing about 50‰f the time in catch and 40%in number of labors per set-net structure.. Keywords: set-net fisheries, innovative chamber I. ĐẶT VẤN ĐỀ Lưới Đăng với nguyên lý đánh bắt đơn giản có tính chọn lọc cao, khai thác các đàn cá nổi di cư theo dòng hải lưu ven bờ (chủ yếu là cá Thu) là một trong những nghề thân thiện với môi trường, được Nhà nước khuyến khích phát triển nhằm góp phần giải quyết vấn đề về quá tải cường lực, bảo vệ và tái tạo nguồn lợi ven bờ [1, 3]. 1 Tỉnh Khánh Hòa, hàng năm với 05 Hợp tác xã (HTX) nghề lưới Đăng cho sản lượng hàng năm khoảng 1.025 tấn, doanh thu đạt hơn 250 tỷ đồng [4, 8]. Có thể nói, nghề lưới Đăng đã đóng góp một phần không nhỏ vào tổng sản lượng khai thác được của toàn tỉnh đặc biệt là cung cấp hải sản tươi, chất lượng cao cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu [5, 6]. Viện Khoa học và Công nghệ khai thác - Trường Đại học Nha Trang 52 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Tuy nhiên, một số nghiên cứu mới đây cho thấy sản lượng cá Thu khai thác bởi nghề lưới Đăng bị thất thoát một số lượng đáng kể trong quá trình khai thác. Nguyễn Y Vang, 2012 nghiên cứu về công nghệ lưới Đăng của tỉnh Khánh Hòa cho thấy có hơn 40% lượng cá bị thất thoát ra bên ngoài trong quá trình khai thác. Nghiên cứu này cũng đã chỉ ra được nguyên nhân chủ yếu cho việc thất thoát này là do công nghệ lưới Đăng truyền thống đặc biệt là chuồng lưới không thu hết được sản lượng cá di chuyển vào chuồng. Bên cạnh đó, trên cơ sở đánh giá những khuyết điểm trong cấu trúc lưới Đăng truyền thống, Trường Đại học Nha Trang đã nghiên cứu phát triển cấu trúc lưới Đăng truyền thống thành một hệ thống lưới Đăng cải tiến dựa trên các mô hình lưới Đăng hiện đại đã được công bố ở các nước trong khu vực như Đài Loan, Thái lan và Indonesia [2, 9, 10, 11]. Tuy nhiên, việc sử dụng các mô hình lưới Đăng này vẫn còn nhiều hạn chế, chủ yếu là vốn đầu tư quá cao, trong khi đó hiệu quả của nó vẫn chưa được chứng minh qua các đợt thực nghiệm. Trước sự suy giảm sản lượng cá thu khai thác bở nghề lưới Đăng tỉnh Khánh Hòa hiện nay (495 tấn năm 2015 so với 1025 tấn năm 2010) cần hạn chế lượng cá thất thoát trong quá trình khai thác (40%) bởi những hạn chế Số 1/2017 trong cấu trúc lưới Đăng truyền thống mà cụ thể là chuồng lưới thu cá và qui trình khai thác. Trên cơ sở đề tài xuất xứ “Nghiên cứu cải tiến cấu trúc lưới đăng ở Nha Trang, Khánh Hòa” [4] và hệ thống lưới Đăng truyền thống của ngư dân đang sử dụng [7], dự án “Hoàn thiện quy trình sản xuất hệ thống lưới Đăng khai thác cá Thu ở vùng biển Khánh Hòa” tiến hành nghiên cứu thiện chuồng lưới cải tiến để vừa hạn chế được lượng sản phẩm thất thoát vừa rút ngắn thời gian và số lượng lao động trong qui trình khai thác, đảm bảo hạ thấp giá thành đầu tư cho ngư dân. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu Cải tiến chuồng lưới thu cá cho hệ thống lưới Đăng truyền thống. 2. Phương pháp nghiên cứu 2.1. Địa điểm nghiên cứu HTX nghề lưới Đăng Bích Hải, đặt tại khu vực vịnh Nha Trang. 2.2. Hệ thống lưới Đăng mẫu Dựa vào hệ thống lưới Đăng của đề tài xuất xứ, tiến hành cải tiến chuồng lưới để tiến hánh đánh bắt thử nghiệm. Cấu trúc và vị trí đặt chuồng lưới cải tiến vào hệ thống lưới Đăng của đề tài xuất xứ như Hình 1 và Hình 2. Hình 1. Tổng thể hệ thống lưới Đăng cải tiến 1-Neo dằn; 2-Phao bè; 3- Chuồng lưới cải tiến; 4-Cửa chuồng phụ; 5-Chuồng phụ TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 53 Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2017 Hình 2. Mô hình chuồng lưới Đăng cải tiến Hình 3. Bản vẽ thiết kế lưới chuồng Qui cách tường lưới chuồng cải tiến: Lưới chuồng bao gồm 02 phần lưới liên kết với nhau đó là lưới chao và thân lưới chính. Lưới chao là phần nối giữa giềng phao và thân lưới, có kích thước mắt lưới là 50mm, phần thân lưới có kích thước mắt lưới là 25 mm. Vật liệu thiết kế theo qui cách: Lưới chao: PE 200D/72 - 50 mm (xanh), thân lưới chính: PE 380D/24 - 25 mm (xanh). Dây ...