Nghiên cứu cơ sở khoa học xác định chức năng nguồn nước, mục đích sử dụng nước dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường nước mặt trên lưu vực sông Đồng Nai

Bài viết giới thiệu phương pháp áp dụng mô hình toán để xác định CNNN, mục đích sử dụng nước dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và BVMT nước mặt được áp dụng tính toán cho lưu vực sông (LVS) Đồng Nai. Kết quả xác định được CNNN của 122 đoạn sông, suối trên LVS Đồng Nai với các chức năng cấp nước cho: Sinh hoạt; Thủy điện; Sản xuất công nghiệp; Du lịch, dịch vụ; Sản xuất nông nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu cơ sở khoa học xác định chức năng nguồn nước, mục đích sử dụng nước dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường nước mặt trên lưu vực sông Đồng Nai NGHIÊN CỨU NGHIÊN CỨU CƠ SỞ KHOA HỌC XÁC ĐỊNH CHỨC NĂNG NGUỒN NƯỚC, MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG NƯỚC DỰA TRÊN GIÁ TRỊ LỢI ÍCH KINH TẾ VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG NƯỚC MẶT TRÊN LƯU VỰC SÔNG ĐỒNG NAI PHẠM THỊ HƯƠNG LAN1, NGUYỄN HOÀNG SƠN1 Research on scientific basis to determine Trường Đại học Thủy lợi 1 water resource function, water usage Tóm tắt: purpose based on economic benefits and Chức năng của nguồn nước là những mục đích sử environmental protection of surface water dụng nước nhất định dựa trên các giá trị lợi ích của nguồn nước. Vì vậy, việc xác định chức năng nguồn in Dong Nai river basin nước (CNNN), mục đích sử dụng nước dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và BVMT nước là cần thiết, làm cơ sở để Abstract: thực hiện các biện pháp quản lý, bảo vệ nguồn nước, The functions of a water source are certain uses of triển khai các hoạt động cấp phép khai thác, sử dụng tài water based on the beneficial values of the water source. nguyên nước (TNN) và xả nước thải vào nguồn nước Therefore, determining the function of water sourc- nhằm quản lý, bảo vệ TNN hiệu quả trong tình hình es and the purpose of water use based on the value of hiện nay. Bài báo giới thiệu phương pháp áp dụng mô economic benefits and protection of the water environ- hình toán để xác định CNNN, mục đích sử dụng nước ment is necessary as a basis for implementing measures dựa trên giá trị lợi ích kinh tế và BVMT nước mặt được to manage and protect water sources and food safety. áp dụng tính toán cho lưu vực sông (LVS) Đồng Nai. Currently licensing activities to exploit and use water Kết quả xác định được CNNN của 122 đoạn sông, suối resources and discharge wastewater into water sources trên LVS Đồng Nai với các chức năng cấp nước cho: to effectively manage and protect water resources in the Sinh hoạt; Thủy điện; Sản xuất công nghiệp; Du lịch, current situation. This article introduces the method of dịch vụ; Sản xuất nông nghiệp. applying mathematical models to determine the func- Từ khóa: Chức năng nguồn nước; mục đích sử dụng tion of water resources, water use purposes based on nước, BVMT nước mặt. the value of economic benefits and environmental pro- Nhận bài: 9/8/2023; Sửa chữa: 28/8/2023; tection of surface water applied to the Dong Nai river Duyệt đăng: 20/9/2023. basin. The results determine the water source functions of 122 river and stream sections in the Dong Nai river basin with the following water source functions: Wa- ter supply for daily life; Water supply for hydropower; Water supply for industrial production; Water supply for tourism and services; Water supply for agricultural production. Keywords: Water resource function; purpose of wa- ter usage, environmental protection of surface water. JEL Classifications: O13; P48; Q15; Q56. 1. Đặt vấn đề nước liên tỉnh, cụ thể căn cứ theo Quyết định số 1989/ Trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của QĐ-TTg ngày 10/9/2010 của Thủ tướng Chính phủ về biến đổi khí hậu, tốc độ đô thị hóa dẫn đến nhu cầu việc ban hành Danh mục sông liên tỉnh; Quyết định khai thác, sử dụng nước càng gia tăng gây ra các mâu số 1757/QĐ-BTNMT ngày 11/8/2020 của Bộ TN&MT thuẫn, tranh chấp, bất cập trong khai thác, sử dụng về việc ban hành Danh mục nguồn nước liên tỉnh và TNN, gây ô nhiễm, suy thoái và cạn kiệt nguồn nước nguồn nước liên quốc gia. Theo đó, việc phân vùng xác ngày càng nhiều. định CNNN chủ yếu dựa vào: Vị trí nhập lưu, phân lưu Trong phạm vi quy hoạch tổng hợp LVS hiện nay, và hiện trạng công trình khai thác, sử dụng nước trên CNNN sẽ được xác định cho các sông liên tỉnh, nguồn các sông; Hiện trạng sử dụng đất trên lưu vực; Quy Chuyên đề III, năm 2023 3 hoạch các ngành khai thác, sử dụng nước trên LVS và 2.2. Phương pháp nghiên cứu các địa phương như: Cấp nước, thủy lợi, thủy điện, a. Công cụ mô hình SWAT giao thông, công nghiệp, nông nghiệp, du lịch - dịch vụ…; Quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất 5 Để phân đoạn sông phục vụ xác định phân vùng năm trên lưu vực. Luật TNN [1] quy định, “xác định CNNN, nghiên cứu sử dụng mô hình SWAT để tính CNNN là việc xác định những mục đích sử dụng nước toán xác định phân đoạn sông cho toàn bộ diện tích dựa trên các giá trị lợi ích của nguồn nước đối với từng LVS Đồng Nai. Các nghiên cứu ứng dụng mô hình đoạn sông, hay cả nguồn nước trong kỳ quy hoạch”. SWAT trong đánh giá, dự báo dòng chảy cũng được ...