Nghiên cứu đặc điểm sinh lý vận động của vận động viên chạy cự ly ngắn 100m

Qua phân tích cơ sở lý luận về sinh lý vận động trong hoạt động thể thao, tác giả đã đề cập tới những yếu tố sinh lý tác động tới các hoạt động trong chạy cự ly ngắn của vận động viên (VĐV), đó là: đặc điểm về chức năng cơ thể, năng lực hoạt động của cơ và các nguồn năng lượng hoạt động cơ. Từ đó làm cơ sở để các huấn luyện viên (HLV) có thể tập trung huấn luyện có hiệu quả, nâng cao năng lực thể chất cho VĐV đạt thành tích cao trong tập luyện và thi đấu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm sinh lý vận động của vận động viên chạy cự ly ngắn 100m NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ VẬN ĐỘNG CỦA VẬN ĐỘNG VIÊN CHẠY CỰ LY NGẮN 100M Study the physiological characteristics of short run runners - 100M ThS. NGUYỄN THỊ NHUNG Trường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng Tóm tắt Qua phân tích cơ sở lý luận về sinh lý vận động trong hoạt động thể thao, tác giả đã đề cập tới những yếu tố sinh lý tác động tới các hoạt động trong chạy cự ly ngắn của vận động viên (VĐV), đó là: đặc điểm về chức năng cơ thể, năng lực hoạt động của cơ và các nguồn năng lượng hoạt động cơ. Từ đó làm cơ sở để các huấn luyện viên (HLV) có thể tập trung huấn luyện có hiệu quả, nâng cao năng lực thể chất cho VĐV đạt thành tích cao trong tập luyện và thi đấu. Từ khóa: Nghiên cứu, đặc điểm sinh lý vận động, vận động viên, cự ly ngắn. Abstract Through analysis of theoretical basis for exercise physiology in sport, the author refers to the physiological factors that affecting the operation of running a short distance of athletes, that is: characteristics of body functions, the operational capacity of the muscle and body energy resouses. Since then, it will be basis for the coach ability to focus on effectivi training, physical capacity for high - achieving athletes in training and compelition. Keywords: Research, physiological characteristics, athletes, short range. Ngày nhận bài 16/04/2021, Ngày phản biện,biên tập và sửa chữa 27/04/2021, Ngày duyệt đăng 06/05/2021 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Điền kinh là môn thể thao cơ bản, có mặt tại hầu hết các cuộc thi đấu olympic và được mệnh danh là nữ hoàng trong thể thao. Trong đó, chạy cự ly ngắn là nội dung hấp dẫn nhất trong các nội dung thi đấu điền kinh, nó đòi hỏi ở vận động viên (VĐV) phải tổng hợp được nhiều yếu tố mới đạt kết quả cao. Những năm gần đây, thành tích của các VĐV điền kinh nước ta đã vượt ra ngoài dự báo của các nhà chuyên môn, biểu hiện ở thành tích đạt được qua kỳ thi đấu trong và ngoài nước, có thể kể đến Vũ Thị Hương đạt huy chương bạc (HCB) ở nội dung 200m, huy chương đồng (HCĐ) 100m, Vũ Văn Huyện HCĐ 10 môn phối hợp, Trương Thanh Hằng 2 HCB ở nội dung 800m và 1500m, đây là những tấm huy chương đầu tiên của điền kinh Việt Nam tại một đại hội tầm châu lục. Sách báo và các nhà bình luận chủ yếu phân tích, đánh giá nhiều về các yếu tố thể lực, kỹ chiến thuật, song chưa tài liệu nào phân tích sâu về năng lực tâm - sinh lý vận động của VĐV điền kinh. Biết rằng, tố chất thể lực là quan trọng, song để có thể đạt thành tích thể thao, khi trình độ thể lực (TĐTL) đã đạt tới mức gần giới hạn, đến giới hạn thì việc khai thác yếu tố tâm - sinh lý để phát huy tối đa trong một khoảnh khắc là hết sức cần thiết. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm sinh lý vận động của VĐV chạy cự ly ngắn 100m”. Trong quá trình tiến hành nghiên cứu, chúng tôi sử dụng các phương pháp: tổng hợp và phân tích tài liệu có liên quan, kiểm tra sư phạm, phỏng vấn và phương pháp toán học thống kê. 1 II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 1. Đặc điểm sinh lý vận động Trong sinh lý, thuộc tính của các cơ cũng như cơ chế hình thành những thuộc tính rất phức tạp, cơ chế này được chế định bằng các quá trình sinh lý, hóa sinh và tâm lý diễn ra trong cơ thể của con người. Cũng chính vì những thuộc tính của các cơ tạo ra những tiền đề về hình thái - chức năng để con người thực hiện hoạt động vận động. Nếu thiếu chúng, con người không thể kiểm tra và điều khiển được các hoạt động vận động. Trong chạy 100m, tố chất thể lực thường được bộc lộ ở năng lực tốc độ, muốn tăng tốc độ chạy cần tăng tần số bước chạy, do đó cần phát huy được khả năng hưng phấn của hệ thần kinh trung ương, chức năng hoạt động của cơ và năng lực chịu đựng axit lactic. Thần kinh hưng phấn làm tăng tốc độ dẫn truyền đến cơ, khi cơ co với tốc độ nhanh còn liên quan tới đặc điểm cấu tạo của sợi cơ. Về mặt sinh lý, chạy 100m là bài tập công suất tối đa, do đó sự co cơ cần phải tạo ra một lực lớn kết hợp với tần số động tác rất cao, đòi hỏi cơ bắp phải có sức mạnh và độ linh hoạt cao. Chúng ta thấy có sự liên quan giữa cơ sở sinh học với các chỉ tiêu kiểm tra sư phạm, bởi trong mỗi chỉ tiêu sư phạm về thể lực đều xuất hiện sự dẫn truyền thần kinh đến cơ, kích thích cơ co tốc độ hay co với lực mạnh. Ví dụ: để phản xạ xuất phát tốt, VĐV cần có sự dẫn truyền hưng phấn thần kinh đến cơ thật nhanh, để chạy được tốc độ cao cần có tỷ lệ sợi cơ nhanh. 2. Đặc điểm hoạt động của cơ trong chạy 100m Khi chạy 100m, VĐV vận động với tốc độ co cơ nhanh sẽ tạo một luồng xung động thần kinh đến từ nơron vận động, sau khi qua khớp (xinap) thần kinh - cơ, xung động ấy gây điện thế động lan tỏa theo bề mặt và trong sợi cơ, gây ra những b ...