Nghiên cứu đặc điểm thực vật và thành phần dầu quả một số giống tía tô trắng (Perilla frutescens (L.) Britton) ở miền Bắc Việt Nam

Bài viết "Nghiên cứu đặc điểm thực vật và thành phần dầu quả một số giống tía tô trắng (Perilla frutescens (L.) Britton) ở miền Bắc Việt Nam" nghiên cứu dầu của các mẫu quả có hàm lượng omega 3 (50,0-60,0%), omega 6 (12,8-21,4%) cao. Kết quả phân tích là cơ sở cho công tác chọn giống, kiểm định chất lượng cây trồng, giúp định hướng phát triển và khai thác tiềm năng của dược liệu này. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm thực vật và thành phần dầu quả một số giống tía tô trắng (Perilla frutescens (L.) Britton) ở miền Bắc Việt Nam KHOA HỌC SỨC KHỎE RESEARCH ON BOTANICAL CHARACTERISTICS AND FRUIT OIL COMPOSITIONS OF PERILLA FRUTESCENS (L. BRITTON) VARIETIES IN NORTH VIETNAM Tran Van On1 Bui Thi Phuong2 Le Thien Kim3 1,2,3 Hanoi University of Pharmacy Email: 1ontv.hup@gmail.com; 2phuongot.9696@gmail.com; 3thienkim.hup@gmail.com Received: 8/12/2022 Reviewed: 12/12/2022 Revised: 15/12/2022 Accepted: 25/12/2022 DOI: https://doi.org/10.58902/tcnckhpt.v1i2.21 Astract: White perilla was not only used in many typical dishes such as sushi, salads, and barbecue, and also used as medicine with valuable biological effects such as anti-inflammatory, anti-allergic, antioxidant, and immune booster, etc. Nowadays, white perilla is grown in the northern provinces of Vietnam, contributing great economic value to the community. The botanical characteristics of white perilla samples collected in the North (Lao Cai, Ha Giang, and Cao Bang provinces) were analyzed and described in detail. The scientific names of the samples were identified as two subspecies Perilla frutescens var. frutescens (samples collected in Lao Cai and Ha Giang) and Perilla frutescens var. purpurascens (the sample collected in Cao Bang). The extraction efficiencies of fruit oil in the samples were evaluated. The highest was 510.4g/kg (the sample collected in Ha Giang), and the lowest was 208.4g/kg (the sample collected in Lao Cai), all of which were higher compared to market common samples. The oils of fruit samples had high levels of omega 3 (50.0-60.0%), and omega 6 (12.8-21.4%). The results of the analysis were the basis for the variety selection activity, quality control of plants, and helped orient the development and exploit the potential of this medicinal plant. Keywords: Fruit oil compositions of Perilla frutescens (L.) Britton varieties; North Vietnam; Perilla frutescens var. frutescens; Perilla frutescens var. purpurascens; White perilla. 1. Đặt vấn đề của loài P. frutescens còn được sử dụng trong Tía tô (Perilla frutescens (L.) Britton) là các món ăn đặc trưng như sushi, salad, thịt một cây trồng phổ biến, từ lâu đã được sử nướng... với các tên: “tía tô Hàn Quốc”, “tía tô dụng làm thuốc và thực phẩm. Dầu quả tía tô trắng”, “vừng dại”, “tía tô xanh”,... (Longvah, có hàm lượng các acid omega 3, omega 6 và 1991). Theo các tài liệu thực vật, ở Việt Nam vitamin E rất lớn, cao hơn rất nhiều các dầu hiện đã xác định có ba thứ của loài P. thực vật khác như dầu lanh, dầu vừng, dầu đậu frutescens (Hộ, 2000; Phương, 2000; Chi, tương… Dầu quả tía tô cũng nhiều tác dụng 2004). Tuy nhiên, bản thân mỗi thứ tía tô cũng sinh học như chống viêm, tăng cường miễn có nhiều biến đổi về hình thái như chiều cao, dịch, chống oxi hóa, chống dị ứng,... (En- kích thước và màu sắc lá, hoa, quả, mật độ Shyh, 2010; Ueda, 2002; Yamamoto, 2002). lông... tùy thuộc vào điều kiện khí hậu, đất Ngoài ra, ở các nước như Hàn Quốc, Nhật đai... dẫn đến dễ nhầm lẫn trong thực tế sử Bản, Trung Quốc, Thái Lan,… lá của các thứ dụng cũng như trồng trọt. Qua khảo sát sơ bộ 68 JOURNAL OF SCIENTIFIC RESEARCH AND DEVELOPMENT KHOA HỌC SỨC KHỎE ở một số tỉnh thành phía Bắc Việt Nam (Lào chủ yếu là chất béo chiếm khoảng 35-51% Cai, Thái Nguyên, Hà Giang), chúng tôi nhận (Longvah, 1991; Brenner, 1993; Lee, 2007), thấy một số giống tía tô bản địa của địa ngoài ra còn có protein chiếm khoảng 17- phương đang được người dân trồng trọt ở quy 23,12% khối lượng quả. Các thành phần khác mô lớn để lấy quả ăn, làm bánh, ép dầu thắp cũng chiếm hàm lượng lớn bao gồm vitamin E sáng... Nhằm xác định cơ sở khoa học, từ đó (734mg/kg), carbohydrate (20,3%), định hướng phát triển, khai thác tiềm năng của phosphorus (7,10%), magnesium (2,75%), nguồn dầu thực vật tự nhiên này, chúng tôi calcium (2,69%)... (Narasingha, 1989; Lewis, tiến hành nghiên cứu các đặc điểm thực vật, 2008). Acid béo, đặc biệt là các omega 3, đặc điểm nông sinh học và thành phần dầu quả omega 6, omega 9 là những hoạt chất quan của một số giống tía tô trắng được trồng ở trọng trong dầu quả tía tô. Các thành phần này miền Bắc Việt Nam. có vai trò quan trọng với nhu cầu dinh dưỡng 2. Tổng quan nghiên cứu của cơ thể, đóng góp vào sự cân bằng các hoạt Tía tô (Perilla frutescens (L.) Britton) động chuyển hóa sinh học và các cơ chế bảo thuộc chi tía tô (Perilla L.), họ bạc hà vệ cơ thể, nhất là đối với hệ tim mạch. Tuy (Lamiaceae) (Chi, 2004). Theo thực vật chí nhiên, có sự khác nhau về hàm lượng acid béo Việt Nam (Phương, 2000) và thực vật chí giữa các thứ trồng trọt và nơi trồng. Kết quả Trung Quốc (Wu, 1994), loài tía tô ở Việt phân tích hàm lượng acid béo omega trong Nam có ba thứ, bao gồm: Perilla frutescens dầu hạt tía tô của Vũ Tú Quỳnh Trang (2016) var. frutescens, Perilla frutescens var. crispa, với ba acid béo omega 3, omega 6, omega 9 Perilla frutescens var. acuta (còn gọi là lần lượt là 57,70%, 16,36%, 15,12%. Nghiên Perilla frutescens var. purpurascens theo thực cứu của Lương Thị Kim Chi (2015) trên mẫu vật chí Trung Quốc), được phân biệt với nhau tía tô thu hái tại Bát Xát, Mường Vi, Lào Cai bởi màu sắc, hình dáng của lá và kích thước cho thấy hàm lượng omega 3, omega 6 và của đài quả. Thứ P. frutescens var. frutescens omega 9 lần lượt là 63,143%, 18,032% và được coi là thứ chuẩn, lá có răng cưa thô, đôi 8,590%. Trên thế giới, nghiên cứu của khi màu xanh, ...