Nghiên cứu đánh giá chất lượng nước dựa trên chỉ số WQI kênh chính đông của hệ thống thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa

Trong bối cảnh nhu cầu, đối tượng và mục đích khai thác sử dụng nguồn nước từ hệ thống thủy lợi Dầu Tiếng nói chung và kênh Chính Đông nói riêng có xu hướng tăng cao đặt ra yêu cầu cao hơn về chất lượng cũng như khả năng cung cấp nguồn nước phục vụ cho nhu cầu sản xuất công nghiệp, sinh hoạt của thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Long An.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đánh giá chất lượng nước dựa trên chỉ số WQI kênh chính đông của hệ thống thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2023. ISBN: 978-604-82-7522-8 NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC DỰA TRÊN CHỈ SỐ WQI KÊNH CHÍNH ĐÔNG CỦA HỆ THỐNG THỦY LỢI DẦU TIẾNG-PHƯỚC HOÀ Lê Công Chính1, Trần Đăng An1, Đoàn Thu Hà1, Đoàn Thành Vũ2 1 Trường Đại học Thủy lợi, email: chinhlc@tlu.edu.vn 2 Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh 1. GIỚI THIỆU CHUNG cho nhu cầu sản xuất công nghiệp, sinh hoạt của thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Long An Việc đánh giá chất lượng nước (CLN) theo [7]. Trong những năm gần đây nguồn nước các kết quả phân tích các chỉ số và so sánh hồ Dầu Tiếng và hệ thống thủy lợi có nhiều từng chỉ số với các quy chuẩn CLN đã bộc lộ sự biến đổi, nguồn nước có xu hướng suy và cho thấy nhiều hạn chế [4]. Trên thế giới giảm về cả số lượng và chất lượng do chịu cũng như ở Việt Nam trong những năm gần tác động khá lớn từ các nguồn chất thải, nước đây thường áp dụng một hệ thống chỉ số cho thải từ các hoạt động sản xuất (nhà máy, xí phép lượng hóa CLN, biểu diễn CLN theo nghiệp) và sinh hoạt của người dân [7]. Các một thang điểm thống nhất, đó là WQI (Water kết quả đánh giá CLN sẽ là cơ sở cho việc Quality Index), với ưu điểm tính toán nhanh, điều hành cấp nước phục vụ cho các hoạt đơn giản, kết quả tính toán tương đối chính động kinh tế xã hội khu vực hạ lưu hồ cũng xác, đánh giá và phản ánh một cách tổng quát như đưa ra các giải pháp phát triền bền vững về chất lượng nguồn nước cũng như khả năng nguồn tài nguyên nước mặt của khu vực. khai thác và sử dụng nguồn nước hợp lý, tuy nhiên phương pháp cũng có những hạn chế 2. SỐ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP nhất định như tính che khuất các chỉ số phụ NGHIÊN CỨU khi tính toán, tính tương đối và tính không 2.1. Số liệu thu thập và quan trắc mềm dẻo khi không thể tùy ý bổ sung thêm các thông số vào để tính toán chỉ số WQI [5]. Để phân tích và đánh giá chất lượng nước Mặc dù vậy WQI đã và đang được nhiều nhà mặt kênh Chính Đông hệ thống thủy lợi Dầu nghiên cứu lựa chọn và sử dụng cho việc đánh Tiếng nhóm nghiên cứu sử dụng số liệu quan giá CLN các lưu vực sông, hồ, kênh rạch trên trắc và đo đạc chất lượng nước từ năm 2020 cả nước như Nhuệ-Đáy [2], Đà Nẵng [3], TP. đến 2022 tại 5 vị trí trên kênh Đông (3/5 vị trí HCM [4]..., các kết quả nghiên cứu ở trên đều cố định được đo đạc trong 7 đợt, 2/5 vị trí di đánh giá chất lượng nước tại một thời điểm động với 1 lần đo) Hình 1, số liệu đo đạc nhất định mà chưa có sự xem xét và đánh giá gồm 13 thông số, hai trong số đó được đo diễn biến chất lượng nước theo mùa và các trực tiếp ngoài hiện trường gồm pH, DO, còn thời gian trong năm. lại 11 thông số được phân tích trong phòng Trong bối cảnh nhu cầu, đối tượng và mục thí nghiệm Phương pháp lấy mẫu được thực đích khai thác sử dụng nguồn nước từ hệ hiện theo TCVN 5994:1995 [1], phương thống thủy lợi Dầu Tiếng nói chung và kênh pháp bảo quản và xử lý mẫu được thực hiện Chính Đông nói riêng có xu hướng tăng cao theo TCVN 5993:1995 [1] bao gồm BOD5, đặt ra yêu cầu cao hơn về chất lượng cũng COD, TSS, Clorua, Amoni, Nitrite, Nitrate, như khả năng cung cấp nguồn nước phục vụ Phosphat, độ mặn, tổng sắt và Coliform. 513 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2023. ISBN: 978-604-82-7522-8 1 q pH  1 5 1 2  3 WQI    qi   q j  q k  100  5 i 1  2 j1   trong đó: qi: chỉ số phụ ứng với: DO, BOD5, COD, N-NH4, P-PO4; qj: chỉ số phụ ứng với: TSS, độ đục; qk: chỉ số phụ ứng với tổng Coliform; qpH: chỉ số phụ tương đương ứng với pH. Kết quả tính toán WQI được so sánh với bảng chất lượng nước tương ứng với giá trị WQI, cụ thể; WQI trong khoảng 91-100 nước sử dụng tốt cho cấp nước sinh hoạt; 76-90 nước sử dụng cho cấp nước sinh hoạt nhưng Hình 1. Vị trí quan trắc đo đạc CLN cần các biện pháp xử lý phù hợp; 51-75 nước sử dụng cho mục đích tưới tiêu; 26-50 sử 2.2. Tính toán chỉ số chất lượng nước dụng cho mục đích giao thông thủy; 0-25 Chỉ số WQI kênh Chính Đông được tính nước ô nhiễm nặng, cần xử lý. toán theo Quyết định QĐ-1460/QĐ-TCMT ngày 12 tháng 11 năm 2019 hướng dẫn kỹ 3. KẾT QUẢ thuật tính toán và công bố chỉ số chất lượng Kết quả tính toán WQI tổng hợp kênh nước Việt Nam của Tổng cục Môi trường [6] ...