Nghiên cứu đánh giá khả năng sinh trưởng, phát triển của mẫu giống bạch truật BT1 (Atractylodes macrocephala Koidz) tại Lào Cai

Cây bạch truật (Atractylodes macrocephala Koidz.) là cây thuốc quý được sử dụng rộng rãi trong y học. Nghiên cứu đánh giá đặc điểm sinh trưởng và phát triển mẫu giống bạch truật BT1 chọn lọc đã được tiến hành.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đánh giá khả năng sinh trưởng, phát triển của mẫu giống bạch truật BT1 (Atractylodes macrocephala Koidz) tại Lào Cai KHOA HỌC CÔNG NGHỆ NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN CỦA MẪU GIỐNG BẠCH TRUẬT BT1 (Atractylodes macrocephala Koidz) TẠI LÀO CAI Trần Văn Thắng1*, Lê Văn Giỏi1, Lương Vũ Đức1, Nguyễn Hải Văn1, Trần Thị Lan1, Trịnh Văn Vượng1, Nguyễn Văn Tâm1, Nguyễn Quang Tin2 TÓM TẮT Cây bạch truật (Atractylodes macrocephala Koidz.) là cây thuốc quý được sử dụng rộng rãi trong y học. Nghiên cứu đánh giá đặc điểm sinh trưởng và phát triển mẫu giống bạch truật BT1 chọn lọc đã được tiến hành. Thí nghiệm được bố trí theo khối ngẫu nhiên đầy đủ 3 lần nhắc lại. Kết quả nghiên cứu mẫu giống BT1 có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt với năng suất thực thu hạt giống là 1,57 tạ/ha và năng suất thực thu dược liệu là 2,96 tấn/ha. Từ khóa: Bạch truật (Atractylodes macrocephala Koidz.), chọn lọc, đánh giá. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 5 bạch truật, tuy nhiên trên thực tế đang đứng trước Cây bạch truật (Atractylodes macrocephala nguy cơ mất giống do thoái hóa giống chính. Vì vậyKoidz.) là một cây thuốc lâu năm có giá trị phân bố ở công tác phục tráng giống bạch truật có năng suấtTrung Quốc, cây cũng được trồng ở Nhật Bản và và hàm lượng hoạt chất cao từ giống bạch truật địaTriều Tiên [1]. phương là một việc làm vô cùng cần thiết. Bạch truật được sử dụng rộng rãi trong các Mẫu giống bạch truật BT1 được nghiên cứuphương thuốc thảo dược truyền thống ở châu Á. chọn lọc trong hai năm 2018, 2019 từ mẫu giống bạchTrong rễ của bạch truật có 1,4% thành phần tinh dầu truật địa phương tại Sa Pa (Lào Cai). Năm 2020 đãchủ yếu gồm atractylodon, acetoxy atractylon, tiến hành đánh giá khả năng sinh trưởng, phát triểnhydoroxy atractylodon [1], [2]. Các hợp chất chữa của mẫu giống BT1 tại Sa Pa (Lào Cai).bệnh nhân suy nhược lách, chán ăn, khó tiêu, phù, 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUmồ hôi quá nhiều và động thai [4], chống buồn nôn, 2.1. Vật liệu nghiên cứuchống mệt mỏi [7], hoạt động gây độc tế bào, bảo vệ Vật liệu nghiên cứu là mẫu giống bạch truậtdạ dày [1], chống viêm [9], chống gây ung thư [5], được chọn lọc, ký hiệu BT1 và mẫu giống đối chứng[8] và chống vi khuẩn [6]. kí hiệu BT không được chọn lọc, được thu thập từ Cây bạch truật được nhập từ Trung Quốc vào mẫu giống bạch truật địa phương đang trồng phổtrồng ở nước ta từ những năm 1960 của thế kỷ 20 [2]. biến tại Sa Pa (Lào Cai).Bạch truật được trồng thử lần đầu ở Trại thuốc Sa Pa 2.2. Phương pháp nghiên cứu(Viện Dược liệu), sau được đưa sang huyện Bắc Hà 2.2.1. Bố trí thí nghiệm và phương pháp đánh giá(tỉnh Lào Cai) đều thấy phát triển tốt, đến đầu năm các chỉ tiêu nghiên cứu1970 cây mới được đưa về trồng ở ngoại thành Hà Thí nghiệm được bố trí theo khối ngẫu nhiênNội. Bạch truật nhân giống bằng hạt, hạt giống chủ đầy đủ (RCB), 3 lần nhắc lại. Diện tích mỗi ô thíyếu được sản xuất ở vùng núi, tập trung ở Bắc Hà và nghiệm là 20 m2.Sa Pa (Lào Cai) [1]. Qua thời gian dài sản xuất do Mỗi ô thí nghiệm tiến hành đo đếm 10 cây ở cácyếu tố biến đổi khí hậu, sâu bệnh hại và công tác chỉ tiêu: Chiều cao cây (cm), đường kính thân chínhgiống chưa được quan tâm nhiều nên bị phân ly dẫn (cm), chiều dài phiến lá (cm), chiều rộng phiến láđến cây bạch truật đã bị thoái hóa giống ảnh hưởng (cm), chiều dài hạt (cm), chiều rộng hạt (cm), chiềuđến cả năng suất và chất lượng dược liệu. Sa Pa là địa dài củ (cm), đường kính củ (cm).điểm rất phù hợp để nghiên cứu và sản xuất giống Kỹ thuật trồng: Áp dụng theo quy trình kỹ thuật của Viện Dược liệu [2]. Thời vụ trồng 15/11, khoảng cách trồng 20 x 301 Viện Dược liệu cm, lượng phân bón cho 1 sào Bắc bộ là: 1000 kg2 Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Bộ Nông nghiệp phân chuồng, 6,91 kg N + 3,30 kg P2O5 + 5 kg K2O.và PTNT*Email: tranvanthangnn@gmail.com40 N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n - KỲ 1 - TH¸NG 1/2021 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ Phương pháp điều tra sâu bệnh ...