Nghiên cứu đề xuất mô hình kinh tế tuần hoàn cho hoạt động nông nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

Mô hình “Nông nghiệp tuần hoàn” theo định hướng “Kinh tế tuần hoàn” sẽ giúp người dân, doanh nghiệp phát triển bền vững đó là: (1) - Tiết kiệm tài nguyên, (2) - Bảo vệ môi trường, (3) - Thúc đẩy phát triển kinh tế, (4) - Lợi ích xã hội. Đặc tính của kinh tế tuần hoàn là biến rác thải ngành này thành nguồn của ngành kia, đồng thời góp phần giảm thiểu phát thải khí nhà kính và biến đổi khí hậu. Do đó nghiên cứu đề xuất mô hình kinh tế tuần hoàn sẽ góp phần giảm tiêu thụ nguyên liệu, thu hồi chất thải, tạo ra nguồn nguyên liệu và sản phẩm mới, giảm chi phí sản xuất,... Mặt khác nếu theo tư tưởng “chất thải là tài nguyên” thì các hoạt động sinh kế nông thôn tạo ra nguồn “tài nguyên chất thải” có giá trị cao trong nhiều lĩnh vực đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đề xuất mô hình kinh tế tuần hoàn cho hoạt động nông nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh Kỷ yếu Ứng dụng khoa học và công nghệ trong xây dựng các Sở Khoa học và Công nghệHội thảo mô hình kinh tế tuần hoàn phục vụ phát triển kinh tế 26/12/2023 Thành phố Hồ Chí MinhKhoa học xã hội Thành phố Hồ Chí MinhNGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH KINH TẾ TUẦN HOÀN CHO HOẠT ĐỘNG NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Thanh Hải, Nguyễn Thị Phương Thảo, Nguyễn Quốc An, Trần Trung Kiên Viện Môi trường và Tài nguyên - Đại học Quốc gia TP.HCM Mặc dù ngành nông nghiệp chiếm tỉ trọng nhỏ trong nền kinh tế của TP.HCM, nhưngcó ý nghĩa quan trọng trong việc cung ứng các sản phẩm, thực phẩm cho khu vực nộithành. Hoạt động nông nghiệp trên địa bàn TP.HCM chuyển dịch theo hướng nông nghiệpđô thị, nông nghiệp công nghệ cao, nhiều ứng dụng nghiên cứu khoa học kỹ thuật, côngnghệ sinh học vào nông nghiệp đã đạt được những thành tựu nhất định. Nhằm đạt đượcmục tiêu phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp tại các xã nông thôn cần phải có cácmô hình, giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Mô hình “Nông nghiệptuần hoàn” theo định hướng “Kinh tế tuần hoàn” sẽ giúp người dân, doanh nghiệp pháttriển bền vững đó là: (1) - Tiết kiệm tài nguyên, (2) - Bảo vệ môi trường, (3) - Thúc đẩyphát triển kinh tế, (4) - Lợi ích xã hội. Đặc tính của kinh tế tuần hoàn là biến rác thảingành này thành nguồn của ngành kia, đồng thời góp phần giảm thiểu phát thải khí nhàkính và biến đổi khí hậu. Do đó nghiên cứu đề xuất mô hình kinh tế tuần hoàn sẽ góp phầngiảm tiêu thụ nguyên liệu, thu hồi chất thải, tạo ra nguồn nguyên liệu và sản phẩm mới,giảm chi phí sản xuất,... Mặt khác nếu theo tư tưởng “chất thải là tài nguyên” thì các hoạtđộng sinh kế nông thôn tạo ra nguồn “tài nguyên chất thải” có giá trị cao trong nhiềulĩnh vực đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp. 1. Mở đầu Thành phố Hồ Chí Minh là một đô thị đặc biệt với dân số đông, là một trung tâm lớnvề kinh tế, văn hóa, giáo dục và khoa học công nghệ của cả nước. Trong đó, mật độ dân sốbình quân toàn vùng nông thôn thành phố là 1.312 người/km2, đây là lực lượng chủ yếutham gia vào hoạt động nông nghiệp của Thành phố với các lĩnh vực như trồng trọt, chănnuôi, nuôi thủy sản,...Trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội của Thành phố, mặc dù tỷtrọng đóng góp chưa đến 1% trong giá trị tổng sản phẩm nhưng ngành nông nghiệp vẫngiữ một vai trò quan trọng vì là sinh kế của của hơn 2 triệu cư dân, chiếm 21,5% dân sốthành phố (TCTK, 2022). Trong năm 2022 sản lượng lúa tại TP.HCM đạt 84.479 tấn, tăng0,9%; năng suất đạt 52,1 tạ/ha, tăng 3,6%; sản lượng hoa lan là 56,6 triệu cành, tăng 34,4%.Đàn bò 100.522 con, tăng 1,0%. Đàn lợn có 183.805 con, tăng 0,9%. Sản lượng thủy sảnđạt 57.156 tấn, tăng 7,0% so với năm 2021. Trong đó, sản lượng thủy sản khai thác đạt13.950 tấn, chiếm 24,4% tổng số, giảm 3,6%; sản lượng nuôi trồng đạt 43.206 tấn, chiếm75,6%, tăng 10,9, sản lượng tôm là 13.665 tấn, tăng 13,4% và thủy sản khác 27.503 tấn,tăng 11,0% [1]. Hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh thực hiện Chương trìnhmục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Trong đó, việc phát triểnkinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập của người dân từ hoạt động nông nghiệp đang đượcchú trọng. Ngành nông nghiệp TP.HCM được đánh giá là tiếp tục chuyển dịch theo hướngnông nghiệp đô thị hiện đại, hiệu quả, tập trung vào các ngành nông nghiệp công nghệ cao,công nghệ sinh học và đã đạt được những thành tựu nhất định có thể kể đến như giá trị sảnxuất bình quân trên 1 ha đất sản xuất nông nghiệp của năm 2019 ước đạt 550 triệuđồng/ha/năm, gấp 1,5 lần năm 2015 (367 triệu đồng/ha/năm). Tốc độ tăng trưởng giá trịgia tăng bình quân ngành giai đoạn 2016 - 2020 là 5,82%/năm [2]. Thế nhưng, để đạt những thành tựu kể trên thì nền nông nghiệp tại TP.HCM cũngđang đối mặt với không ít những khó khăn. Trước hết, tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh, 128 Kỷ yếu Ứng dụng khoa học và công nghệ trong xây dựng các Sở Khoa học và Công nghệHội thảo mô hình kinh tế tuần hoàn phục vụ phát triển kinh tế 26/12/2023 Thành phố Hồ Chí MinhKhoa học xã hội Thành phố Hồ Chí Minhnhưng công tác quản lý, kiểm soát còn thiếu chặt chẽ và bất cập. Điều này khiến đất nôngnghiệp bị chia cắt manh mún, thiếu ổn định và sử dụng chưa hiệu quả. Cùng với đó, là tácđộng của biến đổi khí hậu, nước biển dâng đến nông nghiệp đô thị ngày càng nghiêm ...