Nghiên cứu khía cạnh pháp lý về đánh giá tác động giao thông các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng ở Việt Nam

Bài viết Nghiên cứu khía cạnh pháp lý về đánh giá tác động giao thông các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng ở Việt Nam trình bày tổng quan trình tự thủ tục đánh giá các dự án đầu tư xây dựng nhằm làm rõ khía cạnh pháp lý liên quan đến TIA trong tiến trình chuẩn bị dự án xây dựng cơ sở hạ tầng tại các thành phố lớn ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khía cạnh pháp lý về đánh giá tác động giao thông các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng ở Việt Nam Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 NGHIÊN CỨU KHÍA CẠNH PHÁP LÝ VỀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG GIAO THÔNG CÁC DỰ ÁN XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG Ở VIỆT NAM Trịnh Đình Toán Trường Đại học Thủy lợi, email: trinhdinhtoan@tlu.edu.vn 1. ĐẶT VẤN ĐỀ chế hóa yêu cầu TIA, quy định rõ mức độ và quy mô các dự án cần triển khai TIA, vai trò 1.1. Khái niệm về đánh giá tác động quản lý của nhà nước và trách nhiệm của các giao thông bên liên quan đến dự án. Tại các nước phát Một dự án xây dựng thường gây nên triển như Mỹ, Anh, Úc, New Zealand, những tác động nhất định đến giao thông Singapore v.v, tiến trình TIA đã được thể chế xung quanh do có tạo nên một lượng giao hóa bằng luật, được hướng dẫn chi tiết và thông phát sinh đi/ đến. Khi quy mô dự án được chế tài thực hiện đầy đủ. Ở các nước tăng, các tác động này có thể đạt đến ngưỡng đang phát triển khu vực Đông Nam Á như không thể chấp nhận được. Đánh giá tác Indonesia, Philippines, mặc dù TIA đã được động giao thông (Tên tiếng Anh: Traffic luật hóa, nhưng chế tài thực hiện còn chưa Impact Assessment, TIA) là một quá trình dự được hiệu quả do còn nhiều khó khăn, thách báo và phân tích dữ liệu nhằm đánh giá tác thức [1]. động của một dự án phát triển lên hệ thống 1.3. Mục tiêu của bài báo giao thông xung quanh, trên cơ sở đó có thiết kế kết nối hoặc mở rộng, nâng cấp hệ thống Nghiên cứu tổng quan trình tự thủ tục đánh giao thông nhằm đảm bảo hệ thống vận hành giá các dự án đầu tư xây dựng nhằm làm rõ an toàn và hiệu quả. TIA cung cấp các thông khía cạnh pháp lý liên quan đến TIA trong tin cần thiết giúp tiên lượng các vấn đề tiềm tiến trình chuẩn bị dự án xây dựng cơ sở hạ ẩn về xã hội và môi trường trong giai đoạn tầng (CSHT) tại các thành phố lớn ở Việt lập dự án, xem xét quy mô thích hợp hoặc Nam. Nguồn tài liệu chủ yếu là các văn bản đưa ra các biện pháp giảm thiểu các tác động quy phạm pháp luật (VBQLPL). Cơ sở dữ tiêu cực của dự án đến tình trạng giao thông liệu (CSDL) là Cổng thông tin điện tử khu vực. Việc xem xét các giải pháp một (TTĐT) của Chính phủ [2]. cách chủ động trong giai đoạn lập dự án sẽ hiệu quả về thời gian và chi phí hơn là phải 2. NGHIÊN CỨU KHÍA CẠNH PHÁP LÝ TRONG TIA giải quyết chúng trong giai đoạn khai thác, vì vậy ở nhiều nước TIA là một công cụ giúp 2.1. Phương pháp nghiên cứu các nhà quản lý và quy hoạch đô thị ra những Tìm các từ khóa chính như “tác động giao quyết sách hợp lý, kịp thời, đáp ứng yêu cầu thông”, “nghiên cứu giao thông”, hay các vấn phát triển đô thị bền vững. đề liên quan như“ đánh giá tác động môi 1.2. Vai trò của các quy định pháp lý trường” (ĐTM), “dự án đầu tư” (DAĐT), “đánh giá đầu tư” (ĐGĐT), “quy hoạch xây Để triển khai một TIA, điều kiện tiên dựng” (QHXD), “giấy phép xây dựng” quyết là phải có một cơ sở pháp lý nhằm thể (GPXD),v.v. Công tác tìm kiếm được thực 125 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 hiện một cách toàn diện và hệ thống với vùng cứu giao thông” với kết quả “không có văn tìm kiếm bao gồm tất cả các thể loại bản nào”. Điều đó cho thấy ở thời điểm hiện VBQLPL (Luật, Nghị định, Thông tư, Quyết tại chưa có bất kỳ VBQPPL đề cập đến vấn định) và tương đương, trong tất cả các lĩnh đề TIA ở Việt Nam, ngay cả các lĩnh vực gần vực, do tất cả các cơ quan ban hành (Quốc nhất khả dĩ có các quy định liên quan đến vấn hội, Chính phủ, các Bộ, UBND cấp tỉnh) và đề này. Do vậy, vòng tìm kiếm được mở rộng các cơ quan tương đương), không hạn chế ra các vấn đề liên quan, với các từ khóa mở thời gian, được đăng tải trên CSDL. Các tài rộng như đề cập ở trên. Kết quả thu được liệu tìm kiếm được phân tích, tổng hợp để gồm từ vài trăm đến vài ngàn văn bản cho làm rõ các khía cạnh pháp lý liên quan đến mỗi tìm kiếm mở rộng, tùy thuộc lĩnh vực. TIA trong quá trình đầu tư các dự án CSHT. Bảng 1 nêu ví dụ 10 văn bản liên quan nhất đề cập đến các trình tự thủ tục đầu tư và 2.2. Kết quả nghiên cứu ĐGĐT trong quá trình chuẩn bị các dự án Việc sưu tầm các VBQPPL bắt đầu với các ĐTXD CSHT. từ khóa: “tác động giao thông” và “nghiên Bảng 1. Một số văn bản chủ yếu đề cập đến trình tự thủ tục đầu tư và ĐGĐT STT TÊN VĂN BẢN SỐ HIỆU PHẠM VI ĐIỀU CHỈNH Quy định về hoạt động QHĐT gồm lập, thẩm 1 LUẬT Quy hoạch đô thị 30/2009/QH12 định, phê duyệt và điều chỉnh QHĐT Quy định về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của 2 LUẬT Xây dựng 50/2014/QH13 cơ quan, tổ chức,... và QLNN trong ĐTXD Quy định về hoạt động BVMT; chính sách, 3 LUẬT Bảo vệ Môi trường 52/2005/QH11 ...