Nghiên cứu khoa học Bệnh cây bạch đàn và quản lý dịch bệnh

Các loài bạch đàn được đưa vào gây trồng ở nước ta từ những năm 40, là loài cây sinh trưởng nhanh, thích hợp với nhiều vùng sinh thái và có thể gây trồng với quy mô công nghiệp cung cấp nguyên liệu cho sản xuất bột giấy, mang lại lợi ích kinh tế cao. Trong giai đoạn từ năm 1986 đến năm 1992, diện tích rừng trồng bạch đàn đạt 428.569 ha chiếm 46,5% diện tích rừng trồng trong cả nước, trong đó bạch đàn trắng Eucalyptus camaldulensis chiếm 79% diện tích của các loài bạch đàn đã...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " Bệnh cây bạch đàn và quản lý dịch bệnh " Bệnh cây bạch đàn và quản lý dịch bệnh TS. Phạm Quang Thu Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 1. Mở đầu:Các loài bạch đàn được đưa vào gây trồng ở nước ta từ những năm 40, là loài câysinh trưởng nhanh, thích hợp với nhiều vùng sinh thái và có thể gây trồng với quymô công nghiệp cung cấp nguyên liệu cho sản xuất bột giấy, mang lại lợi ích kinhtế cao. Trong giai đoạn từ năm 1986 đến năm 1992, diện tích rừng trồng bạch đànđạt 428.569 ha chiếm 46,5% diện tích rừng trồng trong cả nước, trong đó bạch đàntrắng Eucalyptus camaldulensis chiếm 79% diện tích của các loài bạch đàn đã gâytrồng (theo số liệu của Vụ KHCN và CLSP, Bộ NN và PTNT).Trong những năm 80 có rất nhiều khu thử nghiệm loài và xuất xứ đối với các loàibạch đàn đã được thiết lập ở các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước vàthành phố Hồ Chí Minh và một số vùng thuộc các tỉnh phía Bắc. Từ kết quả củacác khu khảo nghiệm này, một số xuất xứ được xem như là rất có triển vọng vềkhả năng sinh trưởng như: xuất xứ Petford, Kennedy River, Katherine, MoreheadRiver, Gibb River và Gilbert River. Diện tích rừng trồng tập trung với qui mô lớnđối với các xuất xứ này đã tăng lên nhanh chóng, đặc biệt là xuất xứ Petford chiếmmột tỷ trọng lớn.Từ cuối thập kỷ 80, các diện tích rừng trồng bạch đàn trắng với xuất xứ Petford ởĐông Nam bộ và miền Trung đã xuất hiện một số loại dịch bệnh hại tán lá, hạithân, cành, gây hiện tượng cháy lá, đốm lá, xoăn mép lá và gây rụng lá, trườnghợp bị bệnh nặng gây chết ngọn và cành, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quanvà sinh trưởng của cây trồng. Theo số liệu của FAO năm 1994, diện tích rừngtrồng bị nhiễm bệnh nặng ở 4 tỉnh; Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Sông Bévà Bình Thuận đã lên tới 11.690 ha.Trước tình hình dịch bệnh gây hại cho các loài bạch đàn và gây khó khăn, hoangmang cho người trồng rừng, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam hợp tác songphương với Khoa Lâm nghiệp và Lâm sản thuộc Tổ chức Nghiên cứu khoa học,công nghệ Ôxtrâylia (CSIRO) đã tiến hành điều tra, xác định nguyên nhân gâybệnh đánh giá mức độ gây hại trên phạm vi toàn quốc, đưa ra chiến lược quản lýdịch bệnh trên cơ sở chọn lọc các xuất xứ kháng bệnh làm nguồn giống cho côngtác trồng rừng ở Việt Nam. 2. Vật liệu và phương pháp nghiên cứ u: - Điều tra, xác định bệnh: Việc điều tra xác định sinh vật gây bệnh được tiến hành với tất cả các loài bạch đàn được gây trồng ở Việt Nam. Thời gian điều tra thường được thực hiện vào cuối mùa mưa, đây là thời kỳ bệnh xuất hiện nặng nhất. Thu thập các mẫu bệnh để lưu trữ, xác định các sinh vật gây bệnh. - Đánh giá mức độ bị bệnh: Tiêu chuẩn đánh giá dựa vào tình trạng của tán lá và được chia làm 5 cấp: Mức độ bệnh hại Chỉ số mức độ bệnh hại Biểu hiện bên ngoài Không bị bệnh Cây khoẻ, không bị bệnh 0 Thấp Tới 25% số lá bị bệnh 1 26-50% số lá bị bệnh Trung bình 2 Nặng 51-75% số lá bị bệnh 3 Rất nặng >75% số lá bị bệnh 4 - Phân tích số liệu và đánh giá kết quả: Số liệu được phân tích dựa trên phần mền DataPlus & Genstat.3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận:3.1 Tình hình bệnh bạch đàn ở Việt Nam:Nhiều loài sinh vật gây bệnh cho các loài bạch đàn gây trồng ở các vùng sinhthái khác nhau đã được giám định. Tỷ lệ và mức độ bị bệnh hay loại sinh vậtgây bệnh phụ thuộc vào loài cây và vùng sinh thái. Các sinh vật gây bệnh phổbiến được phát hiện gồm các loài nấm và vi khuẩn, trong đó các loài nấm làchủ yếu. Danh mục các sinh vật gây bệnh cho bạch đàn ở Việt Nam bao gồm:- Bệnh hại lá: gồm 8 loài sinh vật gây bệnh chính:+ Cylindrocladium quinqueseptatum+ Cryptosporiopsis eucalypti+ Pseudocercospora eucalyptorum+ Phaeophleospora epicocoides trước đây gọi là Kirramyces epicocoides+ Phaeophleospora destructans + Mycosphaerella marksii. + Coniella fragariae + Meliola sp. - Bệnh hại thân cành: gồm 6 loài sinh vật gây bệnh chính: + Cryphonectria cubensis+ Cryphonectria gyrosa + Botryosphaeria sp. + Coniothyrium zuluence + Corticium salmonicolor + Ralstonia solanacearum (vi khuẩn gây bệnh héo xanh) Các tỉnh miền Bắc: Sinh vật gây bệnh thường gặp đối với các loài bạch đàn là nấm Cryptosporiopsis eucalypti, Mycosphaerella marksii, Coniella fragariae, Phaeoseptoria epicocoides, Pestalotiopsis sp., Cryphonectria cubensis, Coniothyrium zuluence và vi khuẩn gây bệnh héo xanh là Ralstonia solanacearum. Tỷ lệ bị bệnh và mức độ bị bệnh nhìn chung ở mức độ nhẹ đến trung bình tuỳ thuộc vào xuất xứ và điều kiện lập địa. Tại Ba Vì, Hà Tây, bạch đàn trắng E. camadulensis xuất xứ Petford có tỷ lệ bị bệnh trên 90%, mức độ bị bệnh trung bình do nấm Cryptosporiopsis eucalypti gây nên bệnh đốm lá và nấm Mycosphaerella marksii. gây bệnh xoăn mép lá, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây. Bệnh hại thân cành do nấm Cryphonectria cubensis và Coniothyrium zuluence cũng gây hại ở một số tổ hợp bạch đàn lai.Tại Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Bắc Giang, Lạng Sơn và Tuyên Quang, sinh vật gây bệnhchính cho các loài bạch đàn vẫn là Cryptosporiopsis eucalypti, đặc biệt đối vớiloài bạch đàn trắng xuất xứ Petford có tỷ lệ và mức độ bị bệnh cao hơn so vớicác loài và xuất xứ khác. Bệnh xoăn mép lá do nấm Mycosphaerella marksiicũng thường gặp trên các rừng chồi 1 đến 2 tuổi của bạch đàn trắng. Bệnh đốmtím do nấm Phaeoseptoria epicocoides cũng thườn ...