Nghiên cứu khoa học Bệnh đốm lá, khô ngọn Bạch đàn do nấm Cryptosporiopsis eucalypti Sankaran & Sutton

Cùng với bệnh cháy lá, khô cành nhỏ và ngọn cây Bạch đàn do nấm Cylindrocladium quinqueseptatum gây hại, có bệnh hại lá khác với triệu chứng điển hình là đốm lá, đôi khi những lá bị bệnh hình thành các u nhỏ, trên bề mặt lá sần sùi và cành nhỏ, ngọn cây bị khô héo sau đó mọc lên các chồi và lá non có kích thước rất nhỏ vào cuối mùa mưa. Triệu chứng điển hình này xuất hiện trên hầu hết các loài Bạch đàn ở khắp các vùng trong cả nước với tỷ lệ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " Bệnh đốm lá, khô ngọn Bạch đàn do nấm Cryptosporiopsis eucalypti Sankaran & Sutton " Bệnh đốm lá, khô ngọn Bạch đàn do nấm Cryptosporiopsis eucalypti Sankaran & Sutton Phạm Quang Thu Viện Khoa học lâm nghiệp Việt Nam1. Mở đầuCùng với bệnh cháy lá, khô cành nhỏ và ngọn cây Bạch đàn do nấmCylindrocladium quinqueseptatum gây hại, có bệnh hại lá khác với triệu chứngđiển hình là đốm lá, đôi khi những lá bị bệnh hình thành các u nhỏ, trên bề mặt lásần sùi và cành nhỏ, ngọn cây bị khô héo sau đó mọc lên các chồi và lá non cókích thước rất nhỏ vào cuối mùa mưa. Triệu chứng điển hình này xuất hiện trênhầu hết các loài Bạch đàn ở khắp các vùng trong cả nước với tỷ lệ và mức độ bịbệnh rất khác nhau. Sinh vật gây nên bệnh có triệu chứng như vừa mô tả ở trênđược xác định là nấm Cryptosporiopsis eucalypti Sankaran & Sutton. Loài nấmCylindrocladium quinqueseptatum, gây bệnh cháy lá, khô cành và ngọn Bạch đàn,chỉ phát sinh phát triển và gây bệnh cho các loài Bạch đàn ở những nơi có lượngmưa bình quân năm cao thường trên 1.800 mm, nhưng có kèm thêm điều kiện lànhững vùng này phải có ít nhất 2 tháng liên tiếp có lượng mưa bình quân của mỗitháng lớn hơn 350 mm và nhiệt độ tối thấp của tháng lạnh nhất không xuống dưới100C (Ken Old, 1999). Trong khi đó điều kiện khí hậu thuận lợi cho sự phát sinh,phát triển và gây bệnh của nấm bệnh Cryptosporiopsis eucalypti lại có biên độrộng hơn rất nhiều. Nấm có thể phát sinh phát triển trên các vùng có lượng mưabình quân năm rất thấp đến những vùng có lượng mưa cao, thường trong giới hạn700 mm – 2500 mm. chính vì thế bệnh đốm lá do Bạch đàn do nấmCryptosporiopsis eucalypti cần được quan tâm và quản lý dịch bệnh có hiệu quả.Bài viết này nhằm mô tả triệu chứng, cách nhận biết, quá trình phát sinh, phát triểncủa bệnh đốm lá do nấm Cryptosporiopsis eucalypti và đưa ra những biện phápquản lý dịch bệnh giúp cho cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, tránh đượcnhững thiệt hại do bệnh gây ra.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứuNội dung:- Mô tả triệu chứng nhận biết bệnh, giám định loài nấm gây bệnh- Bệnh dịch học và ảnh hưởng của bệnh đối với các loài Bạch đàn- Đề xuất các biện pháp quản lý dịch hại.Phương pháp nghiên cứuĐiều tra, thu thập mẫu bệnh được tiến hành trên các khu rừng trồng Bạch đàn trênphạm vi toàn quốc. Thời gian điều tra bắt đầu vào cuối mùa mưa, tập trung vàotháng 9, tháng 10 và tháng 11 trong các năm từ năm 1998 đến năm 2004.Phân lập nấm từ các tổ chức bị bệnh hoặc áp dụng phương pháp nuôi cây đơn bàotử của Ken Old, 1999; nuôi cây nấm bệnh bằng môi trường dinh dưỡng PDA.Giám định nấm bệnh dựa trên khoá định loại và mô tả đến loài của Sukaran, K.V.,Brian C. Sutton và Balasundaran, M. 1995.3. Kết quả nghiên cứuTriệu chứ ng của bệnh: Nấm Cryptosporiopsis eucalypti gây ra các triệu chứngkhác nhau như: Đốm lá, khô cành nhỏ và ngọn cây. Loài nấm này thường gây hạicho các loài Bạch đàn ở các nước Đông Nam á, đặc biệt là Bạch đàn trắngEucalyptus camaldulensis và Bạch đàn uro E. urophylla. Những đốm bệnh rải ráctrên lá và có hình dạng bất định, thường là màu nâu tối. Trong một số trường hợp,đặc biệt ở những lá già, vùng bị bệnh lớn có màu hơi đỏ, các mô bị nứt làm chomặt lá gồ ghề. Đỉnh ngọn bị nhiễm bệnh và biến dạng và chết sau đó sẽ hình thànhnhiều đỉnh sinh trưởng từ đó mọc các lá có kích thước nhỏ hơn lá bình thường rấtnhiều vào cuối mùa mưa. Những đỉnh sinh trưởng này cũng sẽ bị bệnh và làm tánlá bẹt lại, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng về chiều cao của cây. Khi bị bệnh nặng,rừng bạch đàn bị rụng lá, chỉ còn một số ít tập trung trên phía ngọn, số lá còn lại bịsần sùi và biến dạng (xem ảnh 1).ảnh 1: Rừng trồng Bạch đàn dòng U6 bị bệnh trồng tại Bình DươngĐặc điểm của nấm bệ nh :Quả thể hình chén màu nâu đen nằm trên các tổ chức bị bệnh. Quả thể của nấmchủ yếu nằm sâu trong phần mô của lá, nhưng có trường hợp thể quả nổi ngay trênbề mặt của lá, rất dễ dàng quan sát được bằng kính lúp cầm tay ngay tại hiệntrường. Trên những lá và chồi ướt, từ những thể quả hình thành đám bào tử vô tínhmàu kem. Quan sát bào tử vô tính trên kính hiển vi quang học có vật kính phảnpha, bào tử vô tính hình trứng không màu màu hoặc màu vàng nhạt (xem ảnh 2).Khi quan sát bào tử vô tính trên các vật kính lớn hơn, bào tử vô tính hình trứng cómột đầu tròn và một đầu hơi bằng. Đây là một đặc điểm quan trọng có tính chấtđặc trương của chi nấm Cryptosporiopsis. Bào tử vô tính có kích thước chiều dàitừ 11 đến 26 àm, chiều rộng từ 4,5 đến 10 àm.ảnh 2: bào tử vô tính của nấm Cryptosporiopsis eucalyptiTrong nuôi cấy, nấm này phát triển chậm, khuẩn lạc có màu nâu nhạt đến màuxám hình thành khối bào tử nhày trên bề mặt của hệ sợi sau khoảng 1 tuần.Từ những đặc điểm mô tả ở t ...