Nghiên cứu khoa học Cây diễn trứng

Tên Việt Nam: Diễn trứng Tên địa phương: Mạy puốc ban, Lau ma, Lau viên, Mạy ngụm, Mạy cấy, Mười lay. Tên khoa học: Sinocalamus latiflorus (Munro) McClure Tên KH khác: Dendrocalamus latiflorus Munro (1940); Bambusa latiflora (Munro) Kurz (1873) 1. Đặc điểm nhận biết Diễn trứng là loại tre to, không gai, lá lớn, mọc cụm- thân ngầm dạng củ, thưa cây, thân khí sinh có ngọn cong. Kích thước cây trung bình: Thân tre cao 15m, đường kính 8cm, ngọn cong dài 1m, lóng dài 38cm, vách thân dầy 1,2cm, thân tre tươi nặng 22kg. (theo tài...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu khoa học " Cây diễn trứng "Cây diễn trứngNguyễn Tử ƯởngViện khoa học Lâm nghiệp Việt NamTên Việt Nam: Diễn trứngTên địa phương: Mạy puốc ban, Lau ma, Lau viên, Mạy ngụm, Mạy cấy, Mườilay.Tên khoa học: Sinocalamus latiflorus (Munro) McClureTên KH khác: Dendrocalamus latiflorus Munro (1940); Bambusa latiflora(Munro) Kurz (1873)1. Đặc điểm nhận biếtDiễn trứng là loại tre to, không gai, lá lớn, mọc cụm- thân ngầm dạng củ, thưa cây,thân khí sinh có ngọn cong.Kích thước cây trung bình: Thân tre cao 15m, đường kính 8cm, ngọn cong dài 1m,lóng dài 38cm, vách thân dầy 1,2cm, thân tre tươi nặng 22kg. (theo tài liệu củaTrung Quốc loài này có đường kính 8- 25cm).Thân cây thẳng, tròn đều từ gốc lên ngọn, độ thon lớn. Thân cây măng có nhiềuphấn sáp mầu trắng, thân cây 1-2 tuổi có mầu xanh nhẵn bóng, thân cây 3-4 tuổicó mầu xanh vàng và già hơn nữa thì có nhiều đốm hoa và địa y. Đốt thân khôngnổi rõ, hai ba đốt sát mặt đất có 1-2 vòng rễ. Phân cành cao - thường từ 1/2 thân vềphía ngọn, có một cành chính và 2 hay nhiều hơn cành nhỏ ở hai bên. Cành chínhdài tới 2m; đùi gà có khả năng phát triển rễ.Phiến lá thuôn dài, đầu vút nhọn hình kim, đuôi hình nêm có khi hơi lệch. Phiến làtrung bình dài 38cm, rộng 4,5cm cũng có thể có những lá kích thước lớn, dài trên50 cm rộng trên 10cm. Phiến lá ráp, lá non mầu xanh lá mạ mặt dưới có lông mịn,lá già mầu xanh thẫm.Bẹ mo hình chuông cao 23 cm đáy rộng 28cm đỉnh hơi lõm, mặt ngoài phía dướicó mầu xanh, phía trên phớt vàng có nhiều lông cứng rặm mầu nâu tím hơi đen,mặt trong nhẵn bóng.Lá mo hình ngọn giáo mầu xanh vàng cao 5cm rộng 3cm,ngang hoặc lật ngược. Tai mo ngắn nhỏ. Thìa lìa cao 2mm xẻ răng cưa.Hoa tự cành mỗi đốt có 2-3 đến nhiều hoa chét, hoa chét hình nhộng dẹt có 6-8hoa.2. Đặc tính sinh học, sinh thái học.2.1. Điều kiện tự nhiên:Vùng phân bố của Diễn Trứng có khí hậu nhiệt đới mưa mùa, mùa mưa và nóng từtháng 5 đến tháng 11, mùa khô và lạnh từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độbình quân năm là 22,90C, tháng 7 có nhiệt độ bình quân cao nhất lên tới 28,90C,tháng 2 có nhiệt độ bình quân thấp nhất, xuống tới 16,15 0C. Lượng mưa trungbình hàng năm là 1592mm, tháng 5 có lượng mưa cao nhất là 356,5mm, số ngàymưa trên 160 ngày. Độ ẩm bình quân năm là 85% (mùa mưa 88,6%, mùa khô83,6%). Địa hình là đồi thấp, chỉ có những khe suối nhỏ, thung lũng hẹp, độ dốckhông vượt quá 250; độ cao so với mặt biển là 70-80m.Đất phát triển trên đá mẹ Gneiss, phiến thạch Mica có mầu vàng, đỏ vàng hay đỏ.Độ dầy tầng đất thường trên 1m và có độ ẩm cao. Thành phần cơ giới nặng, tỷ lệmùn thấp, mức độ phân giải chất hữu cơ mạnh.2.2. Đặc điểm quần thể, sinh sản sinh trưởng và phát triển.Diễn trứng thường được trồng với qui mô nhỏ nên không thành rừng. Người tathường trồng phân tán từng khóm; có thể trồng theo hàng trong rừng phục hồi vớicác loài cây gỗ thuộc họ Trám (Burceraceae), Dẻ (Fagaceae), Vang(Ceasalpiniaceae), vì vậy diện tích trồng Diễn trứng không đ ược kiểm kê nhưngchỉ đến con số hàng chục ha ở mỗi nơi, hàng trăm ha cho cả vùng. Diễn trứng rahoa từng cây trong khóm hoặc từng khóm trong lâm phần; sau khi ra hoa th ì câyđó chết nhưng những cây khác vẫn sinh trưởng bình thường; tới nay cũng chưa thuđược hạt hoặc cây con lên từ hạt! Chukỳ ra hoa của Diễn trứng cũng ch ưa đượctheo dõi để xác định. Vì vậy, cho tới nay sinh sản của Diễn trứng chỉ có thể bằngthân ngầm, chét, cành hoặc thân - Đây cũng chính là những bộ phận làm giống đểtrồng.Theo dõi một khóm Diễn trứng sau khi trồng thấy rằng:* Năm thứ nhất: Ra nhiều thế hệ măng, càng về sau kích thước măng càng lớn vìthời gian đầu chất dinh dưỡng chỉ dựa vào gốc giống nên măng nhỏ thấp. Nhữngthế hệ sau, khóm đã có khả năng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng nên măng tohơn.* Năm thứ 2: Thường có 2 vụ măng, vụ măng sau măng cao to hơn vụ trước.* Năm thứ 3: Có thể vẫn có 2 vụ măng; tuy nhiên, măng vào những tháng cuốinăm trời bắt đầu lạnh thì thường nhỏ hơn măng giữa vụ.* Từ năm thứ 4, Diễn trứng đã ấm bụi, mùa măng thường từ tháng 5 đến tháng9.* Từ năm thứ 5 đã có thể đưa vào khai thác.Măng đầu mùa thường to khoẻ, ít chết; tỷ lệ măng chết sau khi lên khỏi mặt đấtvào khoảng 50% (tuy một phần măng không phát triển được do bị sâu vòi voi) vìvậy có thể khai thác măng lên cuối vụ mà cũng không ảnh hưởng đến rừng Diễntrứng.Thời gian từ lúc măng nhú khỏi mặt đất đến khi định hình (ra đuôi én) vào khoảng100 ngày.Kết cấu một khóm Diễn trứng ổn định thường có dưới 50 cây, tỷ lệ các cấp tuổixấp xỉ bằng 1, tuổi thọ của cây từ 8 đến 10 năm.3. Phân bốDiễn trứng được trồng ở vùng trung tâm Bắc Bộ và một số nơi phụ cận, có nhiều ởPhú Thọ, Tuyên Quang, Hà Giang, Yên Bái. Có tài liệu viết là ở Việt Nam, Diễntrứng được phân bố cả miền Bắc và Nam điều này cần được nghiên cứu thêm.4. Giá trị sử dụngVề thành phần hoá học, Diễn trứng có tỷ lệ Xenlulo 53%, Lignin 28,4%, các chấthoà tan trong dung môi cồn benzen l ...